UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lemur

Chronologizacja

1861, SJPWil
Wyraz odnotowano w 1861 r. w jego pierwotnym łacińskim znaczeniu 'duch rzymski'.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lemur
lemury
D. lemura
lemurów
C. lemurowi
lemurom
B. lemura
lemury
N. lemurem
lemurami
Ms. lemurze
lemurach
W. lemurze
lemury

Pochodzenie

ang. lemur

fr. lémur

z łac. lemurēs ' cienie zmarłych, złe duchy, upiory'

Nazwa zwierzęcia wtórna.

1. zwierzę

Definicja

niewielkie zwierzę o sylwetce małpki, mające puszyste futro, długi ogon oraz małą głowę z wydłużonym pyskiem i osadzonymi blisko siebie oczami, występujące na Madagaskarze i żyjące głównie na drzewach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt inne zwierzęta lądowe

Połączenia

  • lemury z Madagaskaru
  • małpy i lemury
  • ogon lemura

Cytaty

Wielką niespodziankę zgotowało miłośnikom zwierząt poznańskie zoo. Dotarł do niego niezwykle rzadki, jedyny w Polsce lemur, który nie ma jeszcze polskiej nazwy. Będzie zapewne okrzyknięty ,,czarnym’’ — od ubarwienia lub ,,niebieskookim’’ — dosłowne tłumaczenie angielskiej nazwy.

źródło: NKJP: G. Okoński: Miasto na gorąco, Gazeta Poznańska, 2002-01-17

Lemury to małpiatki występujące na Madagaskarze. Wszystkie gatunki lemurów są ściśle chronione, zalicza się je do zwierząt zagrożonych wyginięciem.

źródło: NKJP: Obiad ładnie podany, Trybuna Śląska, 2003-09-27

Ogony są lemurom potrzebne do poruszania się po drzewach, zwisania, przytrzymywania się w trakcie np. spożywania posiłków, bo używają do tego dwóch rąk.

źródło: NKJP: Dominujące ogony, Dziennik Polski, 2006-03-07

2. duch

Definicja

rel. 
według wierzeń starożytnych Rzymian duch będący duszą zmarłej osoby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  duch

Cytaty

[...] chodziło o wspomożenie tej części duszy zmarłego, która [...] była w części materialna i jeśli została zapomniana, mogła w postaci upiora, lemura, szkodzić żywym.

źródło: NKJP: Jan Partyka: Cmentarze pierwszych chrześcijan, Wiedza i Życie, 1996

Owidiusz w Kalendarzu [...] opisał obrzędy [...], zwłaszcza rzucanie przez gospodarza czarnych ziaren fasoli, jarzyny wyposażonej w siłę magiczną, w darze dla lemurów, ze słowami: „Te ziarna rzucam, tą fasolą odkupuję siebie i swoich” oraz [...] „Wyjdźcie, duchy ojców!”.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj