UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ćwierkać

Chronologizacja

1697, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ćwierkam
ćwierkamy
2 os. ćwierkasz
ćwierkacie
3 os. ćwierka
ćwierkają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ćwierkałem
+(e)m ćwierkał
ćwierkałam
+(e)m ćwierkała
ćwierkałom
+(e)m ćwierkało
ćwierkaliśmy
+(e)śmy ćwierkali
ćwierkałyśmy
+(e)śmy ćwierkały
2 os. ćwierkałeś
+(e)ś ćwierkał
ćwierkałaś
+(e)ś ćwierkała
ćwierkałoś
+(e)ś ćwierkało
ćwierkaliście
+(e)ście ćwierkali
ćwierkałyście
+(e)ście ćwierkały
3 os. ćwierkał
ćwierkała
ćwierkało
ćwierkali
ćwierkały

bezosobnik: ćwierkano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ćwierkał
będę ćwierkać
będę ćwierkała
będę ćwierkać
będę ćwierkało
będę ćwierkać
będziemy ćwierkali
będziemy ćwierkać
będziemy ćwierkały
będziemy ćwierkać
2 os. będziesz ćwierkał
będziesz ćwierkać
będziesz ćwierkała
będziesz ćwierkać
będziesz ćwierkało
będziesz ćwierkać
będziecie ćwierkali
będziecie ćwierkać
będziecie ćwierkały
będziecie ćwierkać
3 os. będzie ćwierkał
będzie ćwierkać
będzie ćwierkała
będzie ćwierkać
będzie ćwierkało
będzie ćwierkać
będą ćwierkali
będą ćwierkać
będą ćwierkały
będą ćwierkać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ćwierkajmy
2 os. ćwierkaj
ćwierkajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ćwierkałbym
bym ćwierkał
ćwierkałabym
bym ćwierkała
ćwierkałobym
bym ćwierkało
ćwierkalibyśmy
byśmy ćwierkali
ćwierkałybyśmy
byśmy ćwierkały
2 os. ćwierkałbyś
byś ćwierkał
ćwierkałabyś
byś ćwierkała
ćwierkałobyś
byś ćwierkało
ćwierkalibyście
byście ćwierkali
ćwierkałybyście
byście ćwierkały
3 os. ćwierkałby
by ćwierkał
ćwierkałaby
by ćwierkała
ćwierkałoby
by ćwierkało
ćwierkaliby
by ćwierkali
ćwierkałyby
by ćwierkały

bezosobnik: ćwierkano by

bezokolicznik: ćwierkać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ćwierkając

gerundium: ćwierkanie

rodzaj gramatyczny: ndk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ćwierkanie
ćwierkania
D. ćwierkania
ćwierkań
C. ćwierkaniu
ćwierkaniom
B. ćwierkanie
ćwierkania
N. ćwierkaniem
ćwierkaniami
Ms. ćwierkaniu
ćwierkaniach
W. ćwierkanie
ćwierkania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ćwierkający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ćwierkający
ćwierkający
ćwierkający
ćwierkające
ćwierkająca
D. ćwierkającego
ćwierkającego
ćwierkającego
ćwierkającego
ćwierkającej
C. ćwierkającemu
ćwierkającemu
ćwierkającemu
ćwierkającemu
ćwierkającej
B. ćwierkającego
ćwierkającego
ćwierkający
ćwierkające
ćwierkającą
N. ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającą
Ms. ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ćwierkający
ćwierkający
ćwierkające
ćwierkające
D. ćwierkających
ćwierkających
ćwierkających
ćwierkających
C. ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającym
ćwierkającym
B. ćwierkających
ćwierkających
ćwierkających
ćwierkające
N. ćwierkającymi
ćwierkającymi
ćwierkającymi
ćwierkającymi
Ms. ćwierkających
ćwierkających
ćwierkających
ćwierkających

odpowiednik aspektowy: ćwierknąć

1. o ptakach

Definicja

będąc ptakiem lub świerszczem, wydawać piskliwe i krótkie dźwięki

Pochodzenie

psł. *cvŕ̥kati

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • ptaki, ptaszki; jaskółki, sikorki, wróble ćwierkają
  • ćwierkać o świcie

Cytaty

Tu powiewały moskitiery rozpięte nad werandami, tam ćwierkały ptaki w klatkach, gdzie indziej owady brzęczały wokół wybujałych, kwietnych klombów.

źródło: NKJP: Rafał Nowakowski: Rdza, 2008

Była siódma rano i za oknem ćwierkały wróble.

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Wschody słońca następują po sobie, rzeki płyną do morza, wróble ćwierkają na drzewach.

źródło: NKJP: Marek Has: Sens kultury, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 2006-12-01

[...] Idę w tym ciepłym słoneczku, a tam gdzieś ptaszek ćwierka, lekko wieje wietrzyk [...]

źródło: Internet: kafeteria.pl

Konie parskają i dzwonią łańcuchami o żłoby jak skrzypce rezonujące, przestępują głucho podkowami w słomą oplecionych boksach i przenikliwie ćwierka świerszcz, przebudzony ciepłem stajni.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007

2. o osobach

Definicja

pot. 
mówić głosem o wysokim i pieszczotliwym lub radosnym tonie

Pochodzenie

psł. *cvŕ̥kati

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  mówić

Cytaty

[...] Idzie kobieta z niemowlęciem w wózku i po drodze spotyka dwie dawne znajome - jedna z nich z miejsca zaczyna ćwierkać do bobaska [...].

źródło: NKJP: Internet

Kiedy Przystupa odchodziła, Gun w głuchej ciszy ćwierkała o wakacjach.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Przyjaciółki są jak papużki: ćwierkają do siebie słodko o niczym przez pięć godzin [...].

źródło: NKJP: Zuzanna Maj: Przyjaźń damsko-męska, Cosmopolitan, 1998

[...] kiedy początkująca wolontariuszka ćwierka do nowo przyjętego pacjenta: „Hospicjum to taki dom, tylko z lekarzem i pielęgniarkami. Będę dla pana złotą rybką”, nikt właściwie nie dziwi się odpowiedzi: „[...] Oboje wiemy, że przyjechałem tu umrzeć”.

źródło: NKJP: Magdalena Strzałkowska: Umierającym wolno wszystko, Polityka, 2006-02-25

Składnia

bez ograniczeń + ćwierkać +
do KOGO + (o CZYM)
bez ograniczeń + ćwierkać +
z KIM

3. o urządzeniu

Definicja

wydawać w czasie działania piskliwe i krótkie dźwięki, podobne do tych, które wydają ptaki

Pochodzenie

psł. *cvŕ̥kati

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Było już zupełnie ciemno. Nade mną ćwierkał biało-czerwony neon przedstawiający zebrę przyglądającą się z radosnym zdumieniem ogromnej tabliczce czekolady.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006

Telewizor zupełnie nie żyje, nie świeci nawet LED. Zasilacz dziwnie ćwierka i daje za niskie napięcie [...].

źródło: NKJP: elektroda.pl

4. w portalu społecznościowym

Definicja

pot. 
publikować coś w portalu społecznościowym Twitter

Pochodzenie

ang. tweet

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość Internet

Relacje znaczeniowe

synonimy:  tweetować
hiperonimy:  postować

Cytaty

[...] Cristiano Ronaldo ćwierka w kilku językach, ale wygładzone na połysk zdania nie pozostawiają złudzeń - każde słowo obracają w palcach specjaliści od wizerunku, którzy dbają o target i nigdy nikogo nie urażą.

źródło: Internet: sport.pl

Redaktor naczelny ćwierka o najnowszych przedsięwzięciach i planach PWM, donosi o sukcesach artystycznych polskich kompozytorów, ale także błyskawicznie komentuje muzyczną rzeczywistość i wydarzenia kulturalne.

źródło: Internet: cameralmusic.pl

Gwiazdy ćwierkają nie tylko o sobie czy swoich dokonaniach, ale starają się także komentować wydarzenia, jakie mają miejsce na świecie [...].

źródło: NKJP: Magdalena Mania: Blogowanie gwiazd (polki.pl)

Składnia

bez ograniczeń + ćwierkać +
(o KIM/CZYM)

Frazeologizmy

wróble na dachu ćwierkają
wróble ćwierkają
ptaszki ćwierkają
Data ostatniej modyfikacji: 28.06.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj