UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ćwierknąć

Chronologizacja

1806, J. S. Bandtkie, Słownik dokładny języka polskiego i niemieckiego, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ćwierknę
ćwierkniemy
2 os. ćwierkniesz
ćwierkniecie
3 os. ćwierknie
ćwierkną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ćwierknąłem
+(e)m ćwierknął
ćwierknęłam
+(e)m ćwierknęła
ćwierknęłom
+(e)m ćwierknęło
ćwierknęliśmy
+(e)śmy ćwierknęli
ćwierknęłyśmy
+(e)śmy ćwierknęły
2 os. ćwierknąłeś
+(e)ś ćwierknął
ćwierknęłaś
+(e)ś ćwierknęła
ćwierknęłoś
+(e)ś ćwierknęło
ćwierknęliście
+(e)ście ćwierknęli
ćwierknęłyście
+(e)ście ćwierknęły
3 os. ćwierknął
ćwierknęła
ćwierknęło
ćwierknęli
ćwierknęły

bezosobnik: ćwierknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ćwierknijmy
2 os. ćwierknij
ćwierknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ćwierknąłbym
bym ćwierknął
ćwierknęłabym
bym ćwierknęła
ćwierknęłobym
bym ćwierknęło
ćwierknęlibyśmy
byśmy ćwierknęli
ćwierknęłybyśmy
byśmy ćwierknęły
2 os. ćwierknąłbyś
byś ćwierknął
ćwierknęłabyś
byś ćwierknęła
ćwierknęłobyś
byś ćwierknęło
ćwierknęlibyście
byście ćwierknęli
ćwierknęłybyście
byście ćwierknęły
3 os. ćwierknąłby
by ćwierknął
ćwierknęłaby
by ćwierknęła
ćwierknęłoby
by ćwierknęło
ćwierknęliby
by ćwierknęli
ćwierknęłyby
by ćwierknęły

bezosobnik: ćwierknięto by

bezokolicznik: ćwierknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ćwierknąwszy

gerundium: ćwierknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ćwierknięcie
ćwierknięcia
D. ćwierknięcia
ćwierknięć
C. ćwierknięciu
ćwierknięciom
B. ćwierknięcie
ćwierknięcia
N. ćwierknięciem
ćwierknięciami
Ms. ćwierknięciu
ćwierknięciach
W. ćwierknięcie
ćwierknięcia

odpowiednik aspektowy: ćwierkać

Pochodzenie

Zob. ćwierkać

1. o ptakach

Definicja

będąc ptakiem lub świerszczem, wydać piskliwy i krótki dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

A może to nie jeden, może to ćwierka kilka wróbli, to znaczy - każdy po swoim ćwierknięciu ustępuje miejsca następnemu, aby ten także mógł sobie ćwierknąć?

źródło: NKJP: Ryszard Kapuścinski: Lapidaria IV-VI, 2008

Przyleciał Wróbel, ćwierknął wesoło.
Puk! Puk! Dwa razy dziobnął Tygrysa w czoło.

źródło: NKJP: Internet

Czy ktoś z Was słyszy nietoperze? I powodują u Was te dźwięki ból głowy? - No właśnie coś w tym rodzaju, chociaż dla mnie bardziej jak króciutkie ćwierknięcie świerszcza modyfikowane komputerowo.

źródło: Internet: terrarium.pl

2. o osobach

Definicja

pot. 
powiedzieć coś głosem o wysokim i pieszczotliwym lub radosnym tonie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  powiedzieć

Cytaty

— Mamo, a wiesz, kto wymyślił żarówkę? — wrzasnęła pociecha już na progu domu, gdy wróciłam z pracy. — Thomas Edison — ćwierknęła radośnie czekając ma moją reakcję (a może myślała, że nie wiem) [...].

źródło: NKJP: Alicja Renkiewicz: Reklamożercy…, Gazeta Krakowska, 2004-10-29

- Zdaje się, że coś o tym wspominałaś - ćwierknęła Córka niewinnie. - Ale nie przywiązywałam do tego dużej wagi.

źródło: Internet: love--is--the--reason.blogspot.com

3. o urządzeniu

Definicja

wydać w czasie działania piskliwy i krótki dźwięk, podobny do tego, który wydają ptaki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Ściana namiotu naginała się pod tchnieniem powiewu, maszyna ćwierknęła stygnąc, przetoczył się nad nimi przybierający szum listowia.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Nieco zwolnił na odcinku od Końskich do Sulejowa, a gdy anty-rad ćwierknął ostrzegawczo, zredukował prędkość do sześćdziesięciu trzech.

źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001

Komputer ćwierknął cicho, sygnalizując koniec autosprawdzania systemu, więc Stromboli odłożył lornetkę i wrócił do konsolety.

źródło: Internet: mreadz.com

4. w portalu społecznościowym

Definicja

pot. 
opublikować coś w portalu społecznościowym Twitter

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość Internet

Relacje znaczeniowe

synonimy:  tweetnąć, zatweetować
hiperonimy:  zapostować

Cytaty

Łatwiej jest napisać komentarz na Fejsie, ćwierknąć do nas, niż z każdym najmniejszym problemem dzwonić [...].

źródło: Internet: deon.pl

Tom Williams z AFP tak się rozekscytował, że ćwierknął o „najlepszej obronie jedenastki widzianej przez niego w życiu”.

źródło: NKJP: Rafał Stec: Liga angielska. Szczęsny, piękność nocy, 2011-08-25 (sport.pl/GW)

Składnia

bez ograniczeń + ćwierknąć +
(o KIM/CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 19.02.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj