UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poważnie

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. powaga

1. nieżartobliwie

Definicja

w sposób niewesoły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  smutno

Połączenia

  • cicho i poważnie, dostojnie i poważnie
  • poważnie dodać, mówić, odeprzeć, odpowiedzieć/odpowiadać, odrzec, powiedzieć, pytać, rzec, spytać, zapytać; napisać, pisać; patrzeć, spojrzeć; kiwać głową, pokiwać głową, skinąć głową; brzmieć
  • absolutnie, bardzo, całkowicie, śmiertelnie, zupełnie; mało poważnie

Cytaty

Wziął jej rękę i poważnie powiedział:
- Ponieważ zamierzam umrzeć, czy przed śmiercią mogłabyś mnie ogolić?

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion czyli Cłopcy z Mielczarskiego: to było nieprawdopodobne, to piękne, to było coś, czego u nas jeszcze nie było, 1999

Zgromadzeni przy stole patrzyli w panią redaktor jak w tęczę i słuchali, poważnie kiwając głowami.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Pogoda dla wszystkich, 2003

Ryszard Nowak często odbiera telefony z groźbami; jedne brzmią poważnie, inne nie („Jestem diabłem i cię zeżrę”).

źródło: NKJP: Życie z wyrokiem, Dziennik Polski, 1999-11-26

I jeszcze jedno - dodaje poważniej - jeśli któryś z panów w ogóle nie lubi pań, proszę, żeby zrezygnował z dalszej zabawy.

źródło: NKJP: Elżbieta Szlęzak: Jestem romantyczny cham, Gazeta Wyborcza, 1993-09-29

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy poważnie
stopień wyższy poważniej

2. bez lekceważenia

Definicja

w sposób przemyślany i dojrzały

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  serio I
sprzeczne:  niepoważnie

Połączenia

  • poważnie i głęboko, poważnie i odpowiedzialnie, poważnie i rzeczowo, poważnie i rzetelnie, poważnie i spokojnie, poważnie i szczerze, poważnie i uczciwie
  • poważnie dyskutować, pogadać, porozmawiać, przedyskutować coś, rozmawiać; zaangażować się; analizować coś, pomyśleć o czymś, przeanalizować coś, przemyśleć coś, rozpatrzeć/rozpatrywać coś, rozważyć/rozważać coś, zastanowić/zastanawiać się; interesować się, zainteresować się; odnosić się do czegoś, podejść/podchodzić do czegoś, potraktować coś, traktować coś, zająć się czymś; brać coś, wziąć coś; martwić się, obawiać się, zaniepokoić się; myślący, zaangażowany; potraktowany, traktowany
  • bardzo, całkowicie, dostatecznie, niesłychanie, niezmiernie, śmiertelnie, wyjątkowo, zupełnie; mało poważnie

Cytaty

- Muszę poważnie przemyśleć, czy warto dalej ciągnąć swoją karierę - powiedział na zakończenie Wojdat.

źródło: NKJP: Stefan Tusyński: Bez bacika, Gazeta Wyborcza, 1994-09-06

Oczywiście nie jestem w stanie głęboko i poważnie zanalizować znacznej części wniosków i postulatów, które pojawiły się w toku debaty.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 13.09.1995

[...] nie było podstaw, aby wziąć poważnie protesty owych kobiet, wierzyć ich kłamstwom i halucynacjom.

źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996

[...] nawet drobna opłata zmusza ludzi do traktowania poważniej odwiedzanego miejsca.

źródło: NKJP: Galeria za złotówkę, Dziennik Polski, 2002-03-15

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy poważnie
stopień wyższy poważniej

3. w dużej mierze

Definicja

tak, że zakres czegoś jest duży

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • poważnie wzmocnić coś, wzrosnąć, zwiększyć coś; obniżyć coś, ograniczyć/ograniczać coś, osłabić coś, zmniejszyć coś, zredukować coś; nadszarpnąć coś, nadwyrężyć coś, naruszyć/naruszać coś, pogorszyć coś, szkodzić, uszkodzić/uszkadzać coś, utrudnić/utrudniać coś, zagrozić/zagrażać czemuś; zniszczyć coś; ucierpieć; odbić się na czymś, wpłynąć/wpływać na coś, zaważyć na czymś; komplikować, skomplikować; nadszarpnięty, naruszony, ograniczony, okrojony, osłabiony, uszkodzony; odmłodzony
  • bardzo poważnie

Cytaty

W ostatnich latach poważnie zwiększyli zakres swych usług, w kraju powstała sieć oddziałów.

źródło: NKJP: Marek Kamiński, Wojciech Moskal, Sławomir Swerpel: Nie tylko biegun, 1996

W Tarnowie Hejnał wystąpił w poważnie okrojonym składzie, w którym zabrakło 5 podstawowych zawodników.

źródło: NKJP: Zwycięstwo z kontry, Dziennik Polski, 2002-04-16

W czasie działań wojennych w 1945 poważnie ucierpiał nie tylko zamek, ale i całe miasto.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997

Zmiany koniunktury w Europie nie są w stanie poważniej zagrozić Polsce.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Gospodarka, Gazeta Wyborcza, 1995-08-25

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy poważnie
stopień wyższy poważniej

4. o stanie zdrowia

Definicja

w sposób niebezpieczny dla czyjegoś zdrowia lub życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciężko
hiperonimy:  niebezpiecznie

Połączenia

  • poważnie chorować, ranić, zachorować, zranić; kontuzjowany, okaleczony, poparzony, poturbowany
  • poważnie chory, ranny
  • bardzo poważnie

Cytaty

Wyjaśniono jedynie, że chłopiec jest poważnie chory - chyba porażenie mózgowe - i nie nadaje się do adopcji.

źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Bracia i siostry, Magazyn nr 52 dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-12-23

[...] uderzenie zwału śniegu czy kawałka lodu spadającego z wysokości może poważnie zranić, a nawet pozbawić życia.

źródło: NKJP: Sople jak sztylety, Dziennik Polski, 2003-02-12

W wyniku wypadku doznał on poważnych obrażeń ciała: złamania podudzia i urazów głowy. Drugi z jadących fiatem młodzieńców [...] został jeszcze poważniej ranny.

źródło: NKJP: Krzysztof Jakubowski: Kronika policyjna, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-16

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy poważnie
stopień wyższy poważniej

Frazeologizmy

ktoś myśli poważnie o kimś
ktoś wygląda poważnie
Data ostatniej modyfikacji: 18.10.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj