UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

krotochwila

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krotochwila
krotochwile
D. krotochwili
krotochwili
neut
krotochwil
char
C. krotochwili
krotochwilom
B. krotochwilę
krotochwile
N. krotochwilą
krotochwilami
Ms. krotochwili
krotochwilach
W. krotochwilo
krotochwile

Pochodzenie

czes. kratochvíle 'zabawa, rozrywka'

z niem. Kurzweil 'rozrywka, zabawa, żart'

Zob. krótki, chwila

1. utwór

Definicja

teatr. 
utwór komediowy charakteryzujący się szybką akcją opartą na błahych konfliktach, w którym występują karykaturalnie przedstawione postaci oraz pojawiają się elementy komizmu sytuacyjnego i groteski

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Relacje znaczeniowe

synonimy:  farsa
hiperonimy:  komedia

Cytaty

Wymyślił sobie teatralną trupę, która gra odwieczną krotochwilę o podstarzałym lubieżniku, wystrychniętym na dudka przez wychowankę i jej amanta [...].

źródło: NKJP: Jacek Sieradzki: Jak kochać, wujaszku Wania?, Polityka, 2000-04-01

Desygnowany na ministra kultury zastanawia się, czy krotochwila „Żyd w beczce” godnie otworzy sezon w Narodowym.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Zimna krew, Polityka, 2003-06-14

Skoro zresztą utwór przybrał kształt jakby niewielkiego widowiska, uznaliśmy, iż najlepiej będzie, gdy wykona go teatralna trupa w formie uciesznej krotochwili, którą zatytułowaliśmy „Sąd Miłości”.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Przed laty moi koledzy i ja próbowaliśmy pisać fraszki, nowele, eseje, scenariusze oraz farsy, czyli krotochwile.

źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Miniatury polskie, Gazeta Wyborcza, 1993-04-02

Składnia

bez ograniczeń + krotochwila +
(o CZYM)

2. żart

Definicja

książk. 
żart

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  żart

Cytaty

Podejdźcie, podejdźcie bliżej. Bez obaw! Chyba nie potraktowaliście poważnie tej krotochwili o żarciu i ludożerstwie?

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Dalszy ciąg planu zakładał wytarzanie delikwenta w brudach, obicie mordy i skopanie tyłka [...]. Ból i upokorzenie [...] mogą go tylko rozjuszyć i skłonić do jeszcze zajadlejszego występowania przeciwko nam. W tej sytuacji cała krotochwila mogła przynieść gorsze skutki, niż się spodziewałem.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

[...] Pisał: „Król miał niemałą biesiadę, dworując z tych, którzy się o ten żart gniewali”. Zatem nie jest to synonim uczty. Raczej jawi się tu aspekt rozrywki, krotochwili.

źródło: NKJP: Maria Wichowa: O różnych aspektach staropolskiej biesiady w świetle relacji literackich, 2000

Tymczasem pomysł ugotowania zupy na kościach własnego przyjaciela okazał się zabawną krotochwilą, przekazywaną przez słuchaczy z ust do ust.

źródło: NKJP: Tomasz Raczek: Pies na telewizję, 1999

O żeglarskim trudzie, o piekle sztormu, gdy wicher wyje, a fale zalewają pokład, ale i o marynarskich uciechach i krotochwilach, kiedy już rejs się zakończy i statek szczęśliwie zawinie do portu, opowiadali wczoraj krakowskiej publiczności szantymeni.

źródło: NKJP: (AK): Wspomnienie Hugilla, Gazeta Krakowska, 2002-02-24

Składnia

bez ograniczeń + krotochwila +
(o CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 02.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj