UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

coś stanęło dęba

Odmiana

typ frazy: fraza czasownikowa

dk, npch; odmienny: stanąć

odpowiednik aspektowy: coś staje dęba

1. koń

Definicja

zwierzę czworonożne stanęło na dwóch tylnych nogach, obie przednie nogi odrywając od podłoża i podnosząc w górę, przez co przyjęło pozycję niemal pionową

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • koń, ogier stanął dęba; klacz stanęła dęba; zwierzę stanęło dęba

Cytaty

Wszystkie osły pociągowe w Polsce, które grają w misteriach, mają już zarezerwowane terminy. – Zwykły osioł Pana Jezusa nie może wozić. Jeszcze by stanął dęba i co wtedy? – zastanawia się Piecyk. Ojciec Muskus uspokaja, że osiołka udało już się znaleźć.

źródło: NKJP: Marcin Płaszczyca: Osiołek Jezusa będzie miał młode, Gazeta Krakowska, 2007-03-30

Jeden z koni wystraszył się nadjeżdżającej ciężarówki i stanął dęba zrzucając jeźdźca.

źródło: NKJP: ps: Himer dogonił lisa, Trybuna Śląska, 2004-10-25

Raz udało mi się zobaczyć, jak łania, niewiele robiąc sobie z uczuć ryczącego obok byka, niczym koń stanęła dęba na tylnych kończynach po to, by dosięgnąć jakichś smakowitych gałązek.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: Kłusownictwo w Puszczy Białowieskiej, 1996-10-08

[...] ta cicha i nieśmiała kobiecina, zerwała się z kozła i jak oszalała zaczęła co sił okładać batem konia Zarieczychy po pysku, po oczach... Przerażone zwierzę usiłowało stanąć dęba, zaczęło się cofać, ale Jewdokia nacierała i biła bez opamiętania.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

2. samochód

Definicja

pot. 
coś w sposób nagły i niepożądany przyjęło pozycję zbliżoną do pozycji pionowej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

  • motocykl, pojazd, samochód stanął dęba; auto stanęło dęba

Cytaty

Kiedy chciał ruszyć i zwolnił sprzęgło, pojazd stanął dęba, a następnie przewrócił się kołami do góry, przygniatając kierowcę.

źródło: NKJP: Śmiertelnie przygnieciony, Dziennik Polski, 2003-08-14

[...] skierował pociąg na boczny tor. Nie wytrzymał on nacisku pędzących wagonów. Tory rozpadły się i lokomotywa stanęła dęba. Na niej stłoczyły się wagony [...].

źródło: NKJP: Bronisław Chromy: Kamień i marzenie Autobiografia, 2005

Próbował hamować, w pewnym momencie motocykl stanął dęba na jednym kole. Obserwatorzy mówili, że jechał ze zbyt dużą prędkością.

źródło: NKJP: (JH): Ścigaczem w peugeota, Dziennik Zachodni, 2005-05-02

2.18 - potężny huk, odrywają się kotły parowe i inne obiekty w środku statku, światła gasną, a idący pod wodę „Titanic” przełamuje się wpół.
2.20 - oderwana rufa prostuje się, by zaraz stanąć dęba i zapaść w morze.

źródło: NKJP: Ostatnie godziny rejsu „Titanica”, Dziennik Polski, 1998-02-20

Data ostatniej modyfikacji: 15.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj