UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwolnić się

Chronologizacja

1927, SJPWar

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zwolnię się
zwolnimy się
2 os. zwolnisz się
zwolnicie się
3 os. zwolni się
zwolnią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zwolniłem się
+(e)m się zwolnił
zwolniłam się
+(e)m się zwolniła
zwolniłom się
+(e)m się zwolniło
zwolniliśmy się
+(e)śmy się zwolnili
zwolniłyśmy się
+(e)śmy się zwolniły
2 os. zwolniłeś się
+(e)ś się zwolnił
zwolniłaś się
+(e)ś się zwolniła
zwolniłoś się
+(e)ś się zwolniło
zwolniliście się
+(e)ście się zwolnili
zwolniłyście się
+(e)ście się zwolniły
3 os. zwolnił się
zwolniła się
zwolniło się
zwolnili się
zwolniły się

bezosobnik: zwolniono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zwolnijmy się
2 os. zwolnij się
zwolnijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zwolniłbym się
bym się zwolnił
zwolniłabym się
bym się zwolniła
zwolniłobym się
bym się zwolniło
zwolnilibyśmy się
byśmy się zwolnili
zwolniłybyśmy się
byśmy się zwolniły
2 os. zwolniłbyś się
byś się zwolnił
zwolniłabyś się
byś się zwolniła
zwolniłobyś się
byś się zwolniło
zwolnilibyście się
byście się zwolnili
zwolniłybyście się
byście się zwolniły
3 os. zwolniłby się
by się zwolnił
zwolniłaby się
by się zwolniła
zwolniłoby się
by się zwolniło
zwolniliby się
by się zwolnili
zwolniłyby się
by się zwolniły

bezosobnik: zwolniono by się

bezokolicznik: zwolnić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwolniwszy się

gerundium: zwolnienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zwolnienie się
zwolnienia się
D. zwolnienia się
zwolnień się
C. zwolnieniu się
zwolnieniom się
B. zwolnienie się
zwolnienia się
N. zwolnieniem się
zwolnieniami się
Ms. zwolnieniu się
zwolnieniach się
W. zwolnienie się
zwolnienia się

odpowiednik aspektowy: zwalniać się

Pochodzenie

Zob. wolny

1. z lekcji

Definicja

uzyskać zgodę na czasowe opuszczenie miejsca, w którym wykonuje się swoje obowiązki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • zwolnić się na (jeden) dzień, na godzinę, na tydzień
  • zwolnić się z dyżuru, z lekcji, z pracy, wykładu

Cytaty

Po nieprzespanej nocy [...] Jerzy zgłosił się u Rottenfuhrera, by zwolnić się na godzinę.

źródło: NKJP: Beata Zalot: Wyrwani z piekieł, Tygodnik Podhalański nr 6, 1999

Któregoś dnia, gdy siedziałam w biurze za murami [...], zatelefonowała do mnie Maryla [...]. Zwolnij się natychmiast - i jedź do Śródborowa jak najprędzej.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

- Źle się czułem i zwolniłem się z dwóch ostatnich lekcji.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974

Składnia

bez ograniczeń + zwolnić się +
(z CZEGO)

2. z firmy

Definicja

zrezygnować z pracy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

antonimy:  zaangażować się, zatrudnić się
hiperonimy:  odejść, zrezygnować

Połączenia

  • zwolnić się z firmy, z pracy gdzieś
  • chcieć, musieć zwolnić się

Cytaty

Na 20 szpitali tylko w dwóch zwolniła się cała obsada anestezjologiczna.

źródło: NKJP: Agnieszka Kublik: Protesty w szpitalach, 1999-02-01

Zwolnię się z banku! Dla ciebie! Dla naszego związku!

źródło: NKJP: Radosław Figura: Magda M. Odcinek 51, 2007

Po rozmowie z członkiem Biura Politycznego, który nadzorował wymiar sprawiedliwości, zwolniłem się ze stanowiska wiceministra.

źródło: NKJP: Torańska Teresa: Oni, 1985

Nie zwolnią się z kopalni, bo co innego mogliby robić.

źródło: NKJP: Wojciech Tymowski: Jak się fajnie oddycha, Gazeta Wyborcza, 1994-07-15

Składnia

bez ograniczeń + zwolnić się +
(z CZEGO)

3. o pokoju/posadzie

Definicja

przestać być zajętym przez kogoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  opróżnić się

Połączenia

  • pokój zwolnił się; mieszkanie zwolniło się
  • miejsce, stanowisko zwolniło się

Cytaty

Już jutro może zwolnić się ciekawe stanowisko, a ktoś przypomni sobie, że był tu taki list motywacyjny od bardzo interesującej osoby.

źródło: NKJP: Marzena Wendołowska: Byłam, widziałam, próbowałam, Cosmopolitan nr 10, 1998

Wraz ze śmiercią pana Feliksa zwolnił się znowu pokoik po Wiesi.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Członkiem „Marabuta” można było zostać tylko wtedy, gdy zwolniło się miejsce.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 1992

Powiedział, że stodoła jest zajęta, ale zwolni się niebawem.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997

Dopiero dwa dni później zwolniło się łóżko, a 17 sierpnia rano zakomunikowano ojcu, że tego dnia córka będzie operowana.

źródło: NKJP: Wojciech Olszówka: Świadek koronny, Gazeta Wyborcza, 1997-06-06

Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj