Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rentgen |
rentgeny |
|
| D. | rentgena |
rentgenów |
|
| C. | rentgenowi |
rentgenom |
|
| B. | rentgen |
rentgeny |
|
| N. | rentgenem |
rentgenami |
|
| Ms. | rentgenie |
rentgenach |
|
| W. | rentgenie |
rentgeny |
Pochodzenie
Od: nazwiska W.C. Roentgen, fizyk niemiecki, odkrywca promieni X
1.a badanie
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz bywa używany także w odniesieniu do procedur stosowanych poza medycyną, mających na celu zobaczenie wewnętrznej struktury czy zawartości czegoś, np. pojazdów czy bagaży na przejściach granicznych.
Warianty
- rzadziej roentgen
Wymowa
[rentgen] lub [rendgen]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | prześwietlenie | |
| hiperonimy: | badanie |
Połączenia
- rentgen klatki piersiowej
- USG i rentgen
- rentgen wykazał coś
- robić, zrobić rentgen
Cytaty
|
Przy porodach mogą być najbliżsi, ale wcześniej muszą poddać się badaniom (m.in. rentgenowi klatki piersiowej). źródło: NKJP: Peter F. Drucker: Rodzić po ludzku, Gazeta Wyborcza, 1994-12-22 |
|
|
W Szpitalnym Oddziale Ratunkowym lekarz zszył ranę i zlecił rentgen głowy. źródło: NKJP: Rafał Cybulski: Rodzina nie chce ekshumacji, Dziennik Bałtycki, 2011-01-14 |
|
|
Lekarz zrobił zastrzyk przeciwbólowy i kazał rano pojechać na prześwietlenie. źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003 |
|
|
Pod koniec treningu źle spadłem na prawą nogę i coś mi chrupnęło w prawym kolanie. Nie ćwiczyłem po południu, byłem na rentgenie, wykazał, że mam lekko naderwany jeden przyczep. źródło: NKJP: (AS): Pech Pawlusińskiego, Dziennik Polski, 2006-08-23 |
|
|
Pediatra [...] poradziła nam wykonanie echa serca i usg jamy brzusznej oraz wykonanie roentgena płuc. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | rentgen | + |
(CZEGO)
|
1.b aparat
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz bywa używany także w odniesieniu do aparatów stosowanych poza medycyną, służących do zobaczenia wewnętrznej struktury czy zawartości czegoś, np. pojazdów czy bagaży na przejściach granicznych.
Wymowa
[rentgen] lub [rendgen]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Połączenia
- rentgen cyfrowy
Cytaty
|
Byłem badany tomografem komputerowym i rentgenem, ale kompletne wyniki będą znane dopiero we wtorek. źródło: NKJP: Nawałka w szpitalu, Dziennik Polski, 2001-06-12 |
|
|
Tomograf, mammograf i nowoczesny rentgen, w które wzbogacił się szpital SP ZOZ w Nowym Targu, zaczną działać za miesiąc. Na razie trwa montaż urządzeń. źródło: NKJP: (ASz): Dla pacjentów za miesiąc, Gazeta Krakowska, 2002-01-04 |
|
|
Zakup rentgena [...] został sfinansowany z funduszów ministerialnych i środków własnych ośrodka. źródło: NKJP: (mir): Bezpieczny rentgen, Dziennik Zachodni, 2001-10-02 |
|
|
Dzięki czwartemu rentgenowi będzie można wykonywać więcej wielogodzinnych zabiegów. źródło: NKJP: SIEL: Czwarty rentgen, Gazeta Poznańska, 2006-05-18 |
1.c zdjęcie
Definicja
Wymowa
[rentgen] lub [rendgen]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | prześwietlenie, rentgenogram |
Cytaty
|
Kiedy zobaczyłem ten rentgen, od razu wiedziałem, że to śmiertelna choroba: zwłóknienie płuc. źródło: NKJP: Krzysztof Burnetko, Witold Bereś: Marek Edelman. Życie. Po prostu, 2008 |
|
|
Mogę pokazać im mój rentgen. Między ścięgnem i kością mam płynną kulkę. To mi nie pozwala grać - tłumaczy swą kontuzję Papin. źródło: NKJP: Olgierd Kwiatkowski: Piłka nożna: kłopoty Jean-Pierre Papina w Bayernie Monachium, Gazeta Wyborcza, 1994-10-29 |
|
|
Oglądał rentgeny i gdy myślała, że powie coś o rokowaniach, nagle podniósł na nią wzrok. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997 |
1.d gabinet
Definicja
Wymowa
[rentgen] lub [rendgen]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie miejsca i instytucje związane z leczeniem
Połączenia
- laboratorium i rentgen
Cytaty
|
Po gruntownym remoncie stworzono komfortowe warunki dla chorych czworonogów. Wydzielone zostały: sala operacyjna, rentgen, sala zabiegowa, gabinety dla lekarzy i minisklepik z karmami dla zwierząt i akcesoriami. źródło: NKJP: (cir): Zdrowsze czworonogi, Gazeta Krakowska, 2003-06-02 |
|
|
Przedtem pacjent zgłaszał się np. w niedzielę wieczorem, a w poniedziałek był operowany. Teraz musi dzień przed zabiegiem poświęcić na chodzenie od gabinetu ekg do rentgena i laboratorium. źródło: NKJP: Jolanta Gromadzka-Anzelewicz: Nie odsyłają pacjentów, Wieczór Wybrzeża, 2002-01-16 |
2. jednostka
Definicja
Wymowa
[rentgen] lub [rendgen]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | jednostka |
Cytaty
|
Dawka śmiertelna to około 500 rentgenów w czasie 5 godzin [...]. źródło: NKJP: Internet |
|
|
W najgorszym miejscu, w tzw. lawie, czyli stopionym rdzeniu reaktora, promieniowanie wynosi 1000 rentgenów [...]. źródło: NKJP: Andrzej M. Zaucha: Czarnobyl, Gazeta Wyborcza, 1995-11-17 |