Chronologizacja
Pochodzenie
Forma wtórna, oparta na pierwotnym temacie czasu teraźniejszego *stel-.
Zob. słać (do spania)
1. do spania
Definicja
Warianty
- częściej słać
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
Połączenia
- ścielić łóżko, wersalkę
Cytaty
Hasi wziął jedynie siennik, który co noc miał ścielić przy drzwiach. źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009 |
|
Patrzyłem na Agnieszkę, a ona zmęczona, senna. Ścieliłem łóżko i myślałem: kurczę, czy to już zawsze tak będzie? źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ścielę |
kwestion. ścielimy |
|||
2 os. |
kwestion. ścielisz |
kwestion. ścielicie |
|||
3 os. |
kwestion. ścieli |
ścielą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ścieliłem +(e)m ścielił |
ścieliłam +(e)m ścieliła |
ścieliłom +(e)m ścieliło |
ścieliliśmy +(e)śmy ścielili |
ścieliłyśmy +(e)śmy ścieliły |
2 os. |
ścieliłeś +(e)ś ścielił |
ścieliłaś +(e)ś ścieliła |
ścieliłoś +(e)ś ścieliło |
ścieliliście +(e)ście ścielili |
ścieliłyście +(e)ście ścieliły |
3 os. |
ścielił |
ścieliła |
ścieliło |
ścielili |
ścieliły |
bezosobnik: ścielono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę ścielił będę ścielić |
będę ścieliła będę ścielić |
będę ścieliło będę ścielić |
będziemy ścielili będziemy ścielić |
będziemy ścieliły będziemy ścielić |
2 os. |
będziesz ścielił będziesz ścielić |
będziesz ścieliła będziesz ścielić |
będziesz ścieliło będziesz ścielić |
będziecie ścielili będziecie ścielić |
będziecie ścieliły będziecie ścielić |
3 os. |
będzie ścielił będzie ścielić |
będzie ścieliła będzie ścielić |
będzie ścieliło będzie ścielić |
będą ścielili będą ścielić |
będą ścieliły będą ścielić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ścielmy |
|
2 os. |
ściel |
ścielcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ścieliłbym bym ścielił |
ścieliłabym bym ścieliła |
ścieliłobym bym ścieliło |
ścielilibyśmy byśmy ścielili |
ścieliłybyśmy byśmy ścieliły |
2 os. |
ścieliłbyś byś ścielił |
ścieliłabyś byś ścieliła |
ścieliłobyś byś ścieliło |
ścielilibyście byście ścielili |
ścieliłybyście byście ścieliły |
3 os. |
ścieliłby by ścielił |
ścieliłaby by ścieliła |
ścieliłoby by ścieliło |
ścieliliby by ścielili |
ścieliłyby by ścieliły |
bezosobnik: ścielono by
bezokolicznik: ścielić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ścieląc
gerundium: ścielenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ścielenie |
ścielenia |
D. | ścielenia |
ścieleń |
C. | ścieleniu |
ścieleniom |
B. | ścielenie |
ścielenia |
N. | ścieleniem |
ścieleniami |
Ms. | ścieleniu |
ścieleniach |
W. | ścielenie |
ścielenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ścielący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ścielący |
ścielący |
ścielący |
ścielące |
ścieląca |
D. | ścielącego |
ścielącego |
ścielącego |
ścielącego |
ścielącej |
C. | ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącej |
B. | ścielącego |
ścielącego |
ścielący |
ścielące |
ścielącą |
N. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącą |
Ms. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ścielący |
ścielący |
ścielące |
ścielące |
D. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielących |
C. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
B. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielące |
N. | ścielącymi |
ścielącymi |
ścielącymi |
ścielącymi |
Ms. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ścielony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ścielony |
ścielony |
ścielony |
ścielone |
ścielona |
D. | ścielonego |
ścielonego |
ścielonego |
ścielonego |
ścielonej |
C. | ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonej |
B. | ścielonego |
ścielonego |
ścielony |
ścielone |
ścieloną |
N. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścieloną |
Ms. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ścieleni |
ścieleni |
ścielone |
ścielone |
D. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
C. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
B. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielone |
N. | ścielonymi |
ścielonymi |
ścielonymi |
ścielonymi |
Ms. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
odpowiednik aspektowy: pościelić
Składnia
Rzosobowy | + | ścielić | + |
CO +
GDZIE
|
2. po spaniu
Definicja
Warianty
- częściej słać
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
Połączenia
- ścielić łóżko, wersalkę
Cytaty
Była trudnym gościem: uważała na przykład, że w recepcji zbyt wolno podawano jej klucz, kiedy o niego prosiła, klimatyzacja była zbyt głośna, a pokojówka niestarannie ścieliła łóżko i zbyt rzadko zmieniała ręczniki. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Córeńka, 2005 |
|
Gdy nareszcie wstałem z łóżka, codziennie rano stałem nago w ogonku do wodociągu, aby się umyć, bez względu na kobiety, które kręciły się na sali. Potem każdy ścielił swoje łóżko, na którym tylko raz w tygodniu zmieniano pościel. źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, 2006 |
|
Następnego dnia rano pielęgniarka, ścieląca moje łóżko, kazała mi wstać. źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1967 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ścielę |
kwestion. ścielimy |
|||
2 os. |
kwestion. ścielisz |
kwestion. ścielicie |
|||
3 os. |
kwestion. ścieli |
ścielą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ścieliłem +(e)m ścielił |
ścieliłam +(e)m ścieliła |
ścieliłom +(e)m ścieliło |
ścieliliśmy +(e)śmy ścielili |
ścieliłyśmy +(e)śmy ścieliły |
2 os. |
ścieliłeś +(e)ś ścielił |
ścieliłaś +(e)ś ścieliła |
ścieliłoś +(e)ś ścieliło |
ścieliliście +(e)ście ścielili |
ścieliłyście +(e)ście ścieliły |
3 os. |
ścielił |
ścieliła |
ścieliło |
ścielili |
ścieliły |
bezosobnik: ścielono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę ścielił będę ścielić |
będę ścieliła będę ścielić |
będę ścieliło będę ścielić |
będziemy ścielili będziemy ścielić |
będziemy ścieliły będziemy ścielić |
2 os. |
będziesz ścielił będziesz ścielić |
będziesz ścieliła będziesz ścielić |
będziesz ścieliło będziesz ścielić |
będziecie ścielili będziecie ścielić |
będziecie ścieliły będziecie ścielić |
3 os. |
będzie ścielił będzie ścielić |
będzie ścieliła będzie ścielić |
będzie ścieliło będzie ścielić |
będą ścielili będą ścielić |
będą ścieliły będą ścielić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ścielmy |
|
2 os. |
ściel |
ścielcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ścieliłbym bym ścielił |
ścieliłabym bym ścieliła |
ścieliłobym bym ścieliło |
ścielilibyśmy byśmy ścielili |
ścieliłybyśmy byśmy ścieliły |
2 os. |
ścieliłbyś byś ścielił |
ścieliłabyś byś ścieliła |
ścieliłobyś byś ścieliło |
ścielilibyście byście ścielili |
ścieliłybyście byście ścieliły |
3 os. |
ścieliłby by ścielił |
ścieliłaby by ścieliła |
ścieliłoby by ścieliło |
ścieliliby by ścielili |
ścieliłyby by ścieliły |
bezosobnik: ścielono by
bezokolicznik: ścielić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ścieląc
gerundium: ścielenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ścielenie |
ścielenia |
D. | ścielenia |
ścieleń |
C. | ścieleniu |
ścieleniom |
B. | ścielenie |
ścielenia |
N. | ścieleniem |
ścieleniami |
Ms. | ścieleniu |
ścieleniach |
W. | ścielenie |
ścielenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ścielący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ścielący |
ścielący |
ścielący |
ścielące |
ścieląca |
D. | ścielącego |
ścielącego |
ścielącego |
ścielącego |
ścielącej |
C. | ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącej |
B. | ścielącego |
ścielącego |
ścielący |
ścielące |
ścielącą |
N. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącą |
Ms. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ścielący |
ścielący |
ścielące |
ścielące |
D. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielących |
C. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
B. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielące |
N. | ścielącymi |
ścielącymi |
ścielącymi |
ścielącymi |
Ms. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ścielony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ścielony |
ścielony |
ścielony |
ścielone |
ścielona |
D. | ścielonego |
ścielonego |
ścielonego |
ścielonego |
ścielonej |
C. | ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonej |
B. | ścielonego |
ścielonego |
ścielony |
ścielone |
ścieloną |
N. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścieloną |
Ms. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ścieleni |
ścieleni |
ścielone |
ścielone |
D. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
C. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
B. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielone |
N. | ścielonymi |
ścielonymi |
ścielonymi |
ścielonymi |
Ms. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
odpowiednik aspektowy: pościelić
Składnia
Rzosobowy | + | ścielić | + |
CO
|
3. słomą
Definicja
Warianty
- częściej słać
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | podścielać, podściełać |
Cytaty
Pyłyp tymczasem ścielił w kącie izby skóry wilcze i kożuchy na posłanie. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953 |
|
Gniazdo swoje żurawie ścielą na ziemi i składają w nim zazwyczaj dwa jaja. źródło: NKJP: Krzysztof Filcek: Na spacer z lornetką, Gazeta Wyborcza - Weekend, 1992-07-24 |
|
Zapewne dawała zwierzętom siano i ścieliła słomą na noc. źródło: NKJP: (MLE): Byki zabiły kobietę, Echo Dnia, 2007-01-07 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ścielę |
kwestion. ścielimy |
|||
2 os. |
kwestion. ścielisz |
kwestion. ścielicie |
|||
3 os. |
kwestion. ścieli |
ścielą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ścieliłem +(e)m ścielił |
ścieliłam +(e)m ścieliła |
ścieliłom +(e)m ścieliło |
ścieliliśmy +(e)śmy ścielili |
ścieliłyśmy +(e)śmy ścieliły |
2 os. |
ścieliłeś +(e)ś ścielił |
ścieliłaś +(e)ś ścieliła |
ścieliłoś +(e)ś ścieliło |
ścieliliście +(e)ście ścielili |
ścieliłyście +(e)ście ścieliły |
3 os. |
ścielił |
ścieliła |
ścieliło |
ścielili |
ścieliły |
bezosobnik: ścielono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę ścielił będę ścielić |
będę ścieliła będę ścielić |
będę ścieliło będę ścielić |
będziemy ścielili będziemy ścielić |
będziemy ścieliły będziemy ścielić |
2 os. |
będziesz ścielił będziesz ścielić |
będziesz ścieliła będziesz ścielić |
będziesz ścieliło będziesz ścielić |
będziecie ścielili będziecie ścielić |
będziecie ścieliły będziecie ścielić |
3 os. |
będzie ścielił będzie ścielić |
będzie ścieliła będzie ścielić |
będzie ścieliło będzie ścielić |
będą ścielili będą ścielić |
będą ścieliły będą ścielić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ścielmy |
|
2 os. |
ściel |
ścielcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ścieliłbym bym ścielił |
ścieliłabym bym ścieliła |
ścieliłobym bym ścieliło |
ścielilibyśmy byśmy ścielili |
ścieliłybyśmy byśmy ścieliły |
2 os. |
ścieliłbyś byś ścielił |
ścieliłabyś byś ścieliła |
ścieliłobyś byś ścieliło |
ścielilibyście byście ścielili |
ścieliłybyście byście ścieliły |
3 os. |
ścieliłby by ścielił |
ścieliłaby by ścieliła |
ścieliłoby by ścieliło |
ścieliliby by ścielili |
ścieliłyby by ścieliły |
bezosobnik: ścielono by
bezokolicznik: ścielić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ścieląc
gerundium: ścielenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ścielenie |
ścielenia |
D. | ścielenia |
ścieleń |
C. | ścieleniu |
ścieleniom |
B. | ścielenie |
ścielenia |
N. | ścieleniem |
ścieleniami |
Ms. | ścieleniu |
ścieleniach |
W. | ścielenie |
ścielenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ścielący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ścielący |
ścielący |
ścielący |
ścielące |
ścieląca |
D. | ścielącego |
ścielącego |
ścielącego |
ścielącego |
ścielącej |
C. | ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącemu |
ścielącej |
B. | ścielącego |
ścielącego |
ścielący |
ścielące |
ścielącą |
N. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącą |
Ms. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ścielący |
ścielący |
ścielące |
ścielące |
D. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielących |
C. | ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
ścielącym |
B. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielące |
N. | ścielącymi |
ścielącymi |
ścielącymi |
ścielącymi |
Ms. | ścielących |
ścielących |
ścielących |
ścielących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ścielony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ścielony |
ścielony |
ścielony |
ścielone |
ścielona |
D. | ścielonego |
ścielonego |
ścielonego |
ścielonego |
ścielonej |
C. | ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonemu |
ścielonej |
B. | ścielonego |
ścielonego |
ścielony |
ścielone |
ścieloną |
N. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścieloną |
Ms. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ścieleni |
ścieleni |
ścielone |
ścielone |
D. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
C. | ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
ścielonym |
B. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielone |
N. | ścielonymi |
ścielonymi |
ścielonymi |
ścielonymi |
Ms. | ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
ścielonych |
odpowiednik aspektowy: pościelić
Składnia
Rzżywotny | + | ścielić | + |
(CO) +
(CZYM) +
(GDZIE)
|