UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prześwietlić

Chronologizacja

1842, Biblioteka Warszawska, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	prześwietlę	prześwietlimy
2 os.	prześwietlisz	prześwietlicie
3 os.	prześwietli	prześwietlą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwietliłem +(e)m prześwietlił	prześwietliłam +(e)m prześwietliła	prześwietliłom +(e)m prześwietliło	prześwietliliśmy +(e)śmy prześwietlili	prześwietliłyśmy +(e)śmy prześwietliły
2 os.	prześwietliłeś +(e)ś prześwietlił	prześwietliłaś +(e)ś prześwietliła	prześwietliłoś +(e)ś prześwietliło	prześwietliliście +(e)ście prześwietlili	prześwietliłyście +(e)ście prześwietliły
3 os.	prześwietlił	prześwietliła	prześwietliło	prześwietlili	prześwietliły

bezosobnik: prześwietlono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		prześwietlijmy prześwietlmy
2 os.	prześwietl prześwietlij	prześwietlcie prześwietlijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwietliłbym bym prześwietlił	prześwietliłabym bym prześwietliła	prześwietliłobym bym prześwietliło	prześwietlilibyśmy byśmy prześwietlili	prześwietliłybyśmy byśmy prześwietliły
2 os.	prześwietliłbyś byś prześwietlił	prześwietliłabyś byś prześwietliła	prześwietliłobyś byś prześwietliło	prześwietlilibyście byście prześwietlili	prześwietliłybyście byście prześwietliły
3 os.	prześwietliłby by prześwietlił	prześwietliłaby by prześwietliła	prześwietliłoby by prześwietliło	prześwietliliby by prześwietlili	prześwietliłyby by prześwietliły

bezosobnik: prześwietlono by

bezokolicznik: prześwietlić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

prześwietliwszy

gerundium: prześwietlenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prześwietlenie	prześwietlenia
D.	prześwietlenia	prześwietleń
C.	prześwietleniu	prześwietleniom
B.	prześwietlenie	prześwietlenia
N.	prześwietleniem	prześwietleniami
Ms.	prześwietleniu	prześwietleniach
W.	prześwietlenie	prześwietlenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: prześwietlony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prześwietlony	prześwietlony	prześwietlony	prześwietlone	prześwietlona
D.	prześwietlonego	prześwietlonego	prześwietlonego	prześwietlonego	prześwietlonej
C.	prześwietlonemu	prześwietlonemu	prześwietlonemu	prześwietlonemu	prześwietlonej
B.	prześwietlonego	prześwietlonego	prześwietlony	prześwietlone	prześwietloną
N.	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietloną
Ms.	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietlonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prześwietleni	prześwietleni	prześwietlone	prześwietlone
D.	prześwietlonych	prześwietlonych	prześwietlonych	prześwietlonych
C.	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietlonym	prześwietlonym
B.	prześwietlonych	prześwietlonych	prześwietlonych	prześwietlone
N.	prześwietlonymi	prześwietlonymi	prześwietlonymi	prześwietlonymi
Ms.	prześwietlonych	prześwietlonych	prześwietlonych	prześwietlonych

odpowiednik aspektowy: prześwietlać

Pochodzenie

Zob. światło

1. płuca

Definicja

za pomocą wybranego urządzenia emitującego określony rodzaj fal zbadać wnętrze jakiegoś obiektu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zbadać

Połączenia

prześwietlić kręgosłup, rękę; całego człowieka
prześwietlić jakimiś promieniami, rentgenem

Cytaty

	Kupił elektroniczny detektor do wykrywania metalu za 5 100 dolarów. Mówi, że to urządzenie potrafi prześwietlić ziemię na 2 metry w głąb. źródło: NKJP: Zapomniane miasteczka, Dziennik Polski, 2001-11-17
	Na tej ścianie zobaczyłam czerwony pasek na gotyckim tynku. Dekoracyjne obramienie. Podejrzewam, że w tym miejscu było przejście. Jakie, nie wiadomo. Trzeba by prześwietlić ściany. źródło: NKJP: Grażyna Antoniewicz: Nierządnice trafiały do lochów, Dziennik Bałtycki, 2010-10-15
	Dodatkowo trzeba kręgosłup prześwietlić, aby schorzenie obejrzeć na zdjęciu rentgenowskim. źródło: NKJP: (jed): Terapia manualna Pawła Białka, Express Ilustrowany, 2002-07-05
	Od razu się zerwał, kazał wezwać doktora. Ten prześwietlił mi płuca i takie znalazł zmiany, iż uznał, że grozi mi poważny krwotok, a kto wie, czy nie szybki zgon. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Miłośnica, 2009
	Prześwietlili mnie. Lekarz długo przyglądał się kliszy. W końcu orzekł, że wszystko w porządku. źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003

Składnia

	+	prześwietlić	+	(KOMU) + CO
	+	prześwietlić	+	KOGO

2. chmurę

Definicja

książk.

sprawić, że światło przenika jakiś obiekt i czyni go jaśniejszym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

oświetlić

Połączenia

prześwietlony blaskiem, światłem
prześwietlić na wylot

Cytaty

	Leżałem na łóżku w mroku, ona w drugim pokoju pochylona nad lampką czytała jakiś kobiecy magazyn, jej prześwietlone włosy wydawały się złote. źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Rzeka podziemna, 2005
	Na „górce” po raz pierwszy podziwiałyśmy kolorowe pyłki tańczące w promieniach porannego słońca i nasze palce prześwietlone słońcem na pomarańczowo. źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Cela: odpowiedź na zespół Downa, 2009
	Fotografuje konary winnej latorośli, ich prześwietlone słońcem liście, stos wyciętych starych krzewów wrzuconych na furgonetkę... źródło: NKJP: X: Temat: światło, Polska Głos Wielkopolski, 2007-01-12
	Księżyc na moment prześwietlił rzadszą chmurę. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Składnia

prześwietlić

CO + (CZYM)

3. życiorys

Definicja

zgromadzić jak najwięcej informacji na temat kogoś lub czegoś w celu odkrycia faktów, które mogą pozostawać nieznane lub ukryte

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zbadać

Połączenia

prokuratura prześwietliła kogoś/coś
prześwietlić człowieka, kadry, kandydatów, radnych; spółkę; finanse; życie, życiorys; sprawę, sytuację
dokładne prześwietlenie czegoś

Cytaty

	Prześwietliliśmy standardowo wszystkich podejrzanych. Sprawdziliśmy ich kontakty, telefony, powiązania rodzinne do dziesiątej wody po kisielu i nic. źródło: NKJP: Sławomir Dzieniszewski: Dziennikarska ośmiornica, Esensja, 2007-06
	Heinz utwierdził się w tym przekonaniu, gdy prześwietlono życie ofiary. Kobieta, oficjalnie zarejestrowana jako bezrobotna, trudniła się najstarszym zawodem świata i radziła sobie całkiem nieźle wśród licznej konkurencji. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010
	Tutaj ochrona siedziała już w szklanej pakamerze i dokładnie mnie prześwietliła wnikliwymi pytaniami, a następnie kazała mi wejść na piętro do siedziby Zarządu. źródło: NKJP: Józef Łoziński: Holding i reszta albo Jak zostać bogatym w biednym państwie, 2006
	Będziemy musieli prześwietlić majątek Korzyńskich. Sprawdź, Marek, jak tam jest z prawami własności. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007
	- Jak mogłeś wybrać dla siostry takiego narzeczonego?! Chcesz być detektywem, a nie prześwietliłeś kolesia, który pcha się do rodziny?! źródło: NKJP: Małgorzata Strętkowska-Zaremba: Detektyw Kefirek i pierwszy trup, 2011

Składnia

prześwietlić

KOGO/CO

4. kliszę

Definicja

film. fot.

poddać kliszę lub taśmę filmową nadmiernie intensywnemu działaniu światła, co skutkuje pojawieniem się zbyt jasnych plam

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zaświetlić
	hiperonimy:	naświetlić

Połączenia

ulegać prześwietleniu
prześwietlony i niedoświetlony
prześwietlony kadr; prześwietlona fotografia, klisza; prześwietlone zdjęcie; niebo

Cytaty

Drżącymi rękami wykręciłem film i jąłem go rozwijać, aby prześwietlić błonę - niechaj zniknie ślad mojej podejrzanej działalności nad Dunajcem!

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Nic z malowniczości Miedzynia nie ujawniło się na małych, niewyraźnych fotografiach, robionych prymitywnym aparatem. Są to przeważnie zdjęcia osób, często niedoświetlone, lub prześwietlone: ojca, macochy, brata, siostry, mnie samego [...].

źródło: NKJP: Jeremi Przybora: Przymknięte oko opaczności, 1995

Zdjęcia prześwietlone mają więcej barw zimnych i są też za mało nasycone.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

prześwietlić

5. las

Definicja

leśn. ogrod.

ściąć część drzew lub krzewów na jakimś obszarze albo część gałęzi drzewa w celu ułatwienia dostępu światła słonecznego do miejsc, do których ono nie dochodziło, co utrudniało wzrost roślin

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Połączenia

prześwietlić drzewa; prześwietlone lasy

Cytaty

Niewielkie pożary powodowały prześwietlenie lasu i gromadzenie się w nich gatunków światłolubnych.

źródło: NKJP: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1997

Wycinka drzew raczej nie jest brana pod uwagę, fachowcy będą się jednak musieli zastanowić, na ile drzewa można prześwietlić.

źródło: NKJP: (MZ), (JMM): Monitoring do poprawki, Tygodnik Siedlecki, 2007-01-23

Kawał lasu został prześwietlony, chaszcze straszne wycięte, posiana trawa.

źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: Promyk światła, promyk nadziei, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-08-21

Składnia

prześwietlić

Data ostatniej modyfikacji: 20.09.2018