UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kijanka

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kijanka
kijanki
D. kijanki
kijanek
C. kijance
kijankom
B. kijankę
kijanki
N. kijanką
kijankami
Ms. kijance
kijankach
W. kijanko
kijanki

1. żaby

Definicja

zool. 
larwa żaby, ropuchy lub innych płazów, żyjąca w wodzie, przypominająca kształtem małą rybkę z dominującym długim i ruchliwym ogonkiem

Pochodzenie

Od: kijanka w zn. 'drewniana łopatka do prania' (przez podobieństwo kształtu).

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta wodne

Połączenia

  • kijanki pływają gdzieś

Cytaty

Okazało się, że po wyjęciu jądra z jakiejś komórki zarodkowej i wprowadzeniu go do komórki jajowej pozbawionej własnego jądra zaszczepiony materiał potrafi pokierować całym rozwojem. Powstanie kijanka, a po jej przeobrażeniu żaba.

źródło: NKJP: Damian Strączek (red.): Klonowanie.(Na podst. rozmów z Haliną Krzanowską i Marianem Tischnerem): 1998

Tu czasem grywała cicho muzyka i (o czym Rudzielec nie mógł wiedzieć), wiosną w kałużach i rowach pojawiały się tysiące kijanek.

źródło: NKJP: Witold Turant: Przygoda na Tylnej Mariackiej, 2009

Stawy obrastały szerokie pasy trzcinowisk, w których kryły się liczne łyski i kurki wodne, w płytkiej wodzie zaś obserwowałem masowo pływające kijanki, jak i liczne stada cierników.

źródło: NKJP: Józef Banaszak: Czas nie przeszedł obok: wspomnienia przyrodnika, 2008

Niespodziewanie w zbiorniku pojawiała się też rodzima fauna. Szczególnie dużo jest żab jeziorkowych, które wybrały sobie to miejsce na gody. – Wszędzie pływają kijanki, a nocami słychać głośne rechotanie żab.

źródło: NKJP: (KACZ): Kraty niepotrzebne, Trybuna Śląska, 2002-06-07

2. do prania

Definicja

drewniana łopatka z rękojeścią, służąca dawniej do ręcznego prania bielizny przez uderzanie

Pochodzenie

Od: st.pol. kijan / kijań 'proste narzędzie drewniane', a to od kij (zob.).

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Połączenia

  • kijanka do prania
  • bić kijankami

Cytaty

Antonina niosła w niecce opartej o biodro bieliznę do prania, a na niej położony pralnik, czy jak to się inaczej nazywa kijankę.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

A pamiętasz, jak chodziłeś ze mną szmaty prać do rzeki, ja kijanką tłukłam, a ty stałeś w rzece i rączkami mi wodę nalewałeś.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Na brzegu Narwi kobiety kijankami piorą bielizną.

źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga. Opowieści z pobocza drogi, 2010

Po drodze widzieliśmy ze dwadzieścia kobiet z gospodarstw wiejskich, które prały razem, bijąc kijankami.

źródło: NKJP: Aniela Kowalska: Niczego nie żałuję, 2009

Spódnice miały podwinięte do kolan, woda pieniąca się od ługu oblewała im łydki, one biły kijankami rozłożoną na deszczułkach bieliznę, słyszał to zaciekłe postukiwanie, słyszał śmiechy dziewcząt, wiedziały, że są podpatrywane, odwracały się w stronę sitowia i wygrażały pięściami.

źródło: NKJP: Józef Hen: Pingpongista, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 04.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj