UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lipowy

Chronologizacja

1534, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lipowy
lipowy
lipowy
lipowe
lipowa
D. lipowego
lipowego
lipowego
lipowego
lipowej
C. lipowemu
lipowemu
lipowemu
lipowemu
lipowej
B. lipowego
lipowego
lipowy
lipowe
lipową
N. lipowym
lipowym
lipowym
lipowym
lipową
Ms. lipowym
lipowym
lipowym
lipowym
lipowej
W. lipowy
lipowy
lipowy
lipowe
lipowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lipowi
lipowi
lipowe
lipowe
D. lipowych
lipowych
lipowych
lipowych
C. lipowym
lipowym
lipowym
lipowym
B. lipowych
lipowych
lipowych
lipowe
N. lipowymi
lipowymi
lipowymi
lipowymi
Ms. lipowych
lipowych
lipowych
lipowych
W. lipowi
lipowi
lipowe
lipowe

Pochodzenie

Zob. lipa (drzewo)

1. związany z lipą - drzewem

Definicja

związany z lipą - drzewem

Cytaty

1.a liść

Definicja

będący częścią lipy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Połączenia

  • kwiat lipowy; łyko lipowe

Cytaty

Na przykład szeroką aleją poplamioną słońcem jedzie wielka ciężarówka z węglem, a węglarz z czarną umorusaną twarzą, podskakujący na wysoko zawieszonym siedzeniu, trzyma w zębach za łodyżkę niewiarygodnie zielony liść lipowy.

źródło: NKJP: Leszek Engelking: Inny świat Nabokova, Gazeta Wyborcza, 1995-11-15

Rzeźby o wysokości od jednego do dwóch metrów stanęły w wypielęgnowanym ogrodzie wokół zabytkowego domu podcieniowego. Lipowe kłody na ich wykonanie przekazało Nadleśnictwo Kolbudy.

źródło: NKJP: Wawrzyniec Rozenberg: Niepełnosprawni sięgnęli po dłuta, Dziennik Bałtycki, 2009-10-02

Lipowe gałęzie tarasują chodnik.

źródło: NKJP: Mateusz Węsierski: Lipowe gałęzie tarasują chodnik, Dziennik Bałtycki, 2011-02-12

Zbieraliśmy też miętę, rumianek i kwiat lipowy.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

1.b miód

Definicja

pochodzący z lipy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Połączenia

  • miód lipowy; herbata lipowa; drewno, drzewo lipowe

Cytaty

Powodem kłopotów z lipowym miodem są larwy motyla białki wierzbówki. - Są bardzo żarłoczne. Co kilka lat stają się wyjątkowo aktywne i jest ich dużo. Tak jest teraz. Rezultatem są lipy bez liści i kwiatów [...].

źródło: NKJP: Piotr Jędzura: Pszczoły mają wolne, Gazeta Lubuska, 2005

Należy więc wejść do gorącej kąpieli, ciepło się okryć i koniecznie wypić rozgrzewające zioła. Osobiście polecam gorącą herbatkę lipową z dodatkiem malin, cynamonu, goździków i imbiru [...].

źródło: NKJP: Bożena Ryczkowska: Przeziębienia, EKO-U Nas, nr 18 (28), 2002

Ołtarz Wita Stwosza w Kościele Mariackim, jeden z najcenniejszych ołtarzy gotyckich w Europie, wykonany w drzewie lipowym (rzeźby) i dębowym (konstrukcje) 1477-89.

źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria (red.): Przewodnik po Polsce, 1996

1.c las

Definicja

złożony z lip - drzew

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Połączenia

  • las lipowy; aleja lipowa

Cytaty

Poszła do saloniku, którego okna wychodziły na podjazd i na alejkę lipową.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987

Za kaplicą od wsch. podwójny szpaler lipowy. Obelisk z popiersiem J. Kochanowskiego i symboliczny sarkofag Urszulki ok. poł. XIX w. na miejscu słynnej czarnoleskiej lipy.

źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria (red.): Przewodnik po Polsce, 1996

Najczęściej lipa kojarzy się nam z parkami miejskimi i podworskimi, alejami lipowymi, często występuje przy kościołach i na cmentarzach, przy wiejskich zagrodach i przy drogach.

źródło: NKJP: Franciszek Kasprzak: Dary przyrody - Lipa drobnolistna, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, nr 33 (663), 2004-08-23

2. wykonany z lipy - drewna

Definicja

wykonany z lipy - drewna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  drewniany

Połączenia

  • deska, łyżka lipowa

Cytaty

Z jej drewna robiono gospodarskie sprzęty, a także kołyski, wierząc, że w domu, gdzie znajdują się lipowe meble, gości szczęście.

źródło: NKJP: W cieniu dobrego drzewa, Dziennik Polski, 2000-07-01

Podobno w dalekich krajach grzebie się ludzi w lipowych skrzyniach.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Data ostatniej modyfikacji: 05.11.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj