Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | melancholijny |
melancholijny |
melancholijny |
melancholijne |
melancholijna |
| D. | melancholijnego |
melancholijnego |
melancholijnego |
melancholijnego |
melancholijnej |
| C. | melancholijnemu |
melancholijnemu |
melancholijnemu |
melancholijnemu |
melancholijnej |
| B. | melancholijnego |
melancholijnego |
melancholijny |
melancholijne |
melancholijną |
| N. | melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijną |
| Ms. | melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijnej |
| W. | melancholijny |
melancholijny |
melancholijny |
melancholijne |
melancholijna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | melancholijni |
melancholijni |
melancholijne |
melancholijne |
| D. | melancholijnych |
melancholijnych |
melancholijnych |
melancholijnych |
| C. | melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijnym |
melancholijnym |
| B. | melancholijnych |
melancholijnych |
melancholijnych |
melancholijne |
| N. | melancholijnymi |
melancholijnymi |
melancholijnymi |
melancholijnymi |
| Ms. | melancholijnych |
melancholijnych |
melancholijnych |
melancholijnych |
| W. | melancholijni |
melancholijni |
melancholijne |
melancholijne |
Pochodzenie
Od: melancholia
1. związany z melancholią - stanem psychicznym
Definicja
Wymowa
[melancholijny] lub [melãncholijny]
Cytaty
1.a człowiek
Definicja
Wymowa
[melancholijny] lub [melãncholijny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- melancholijny młodzieniec, typ; melancholijna kobieta; osoba melancholijna
- powolny i melancholijny, smutny i melancholijny, spokojny i melancholijny; refleksyjny i melancholijny
- bardzo, dość, lekko, nieco, trochę melancholijny
Cytaty
|
[...] dwóch z nich miało miny niezbyt wesołe, a ten trzeci, no ten trzeci był zawsze niewypowiedzianie melancholijny i smutny tudzież nasiąknięty czarnymi myślami. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001 |
|
|
Główni bohaterowie są w każdym filmie ukazywani identycznie: ona jest szalona i niepokorna, na początku filmu śpiewa i tańczy entuzjastycznie w strugach deszczu, by wraz z pojawianiem się uczucia stać się wyciszoną i melancholijną kobietą, która nie ma odwagi sprzeciwić się woli ojca. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Dopiero rola w „Parasolkach z Cherbourga” (1964) Jacquesa Demy, gdzie stworzyła typ melancholijnej blondynki, przyniosła jej sławę. źródło: NKJP: maw: Catherine Deneuve, Trybuna Śląska, 2004-07-02 |
|
|
Interesujące jest, że podział ten dość wiernie odpowiadał znacznie wcześniej opisanym modelom picia: appollińskiemu i dionizyjskiemu. Model appolliński to sięganie po alkohol przez osoby melancholijne, refleksyjne, wrażliwe, szukające w alkoholu zapomnienia i odejścia od trosk życia codziennego i problemów egzystencjalnych. źródło: NKJP: Bogusław Habrat: O zalewaniu robaka i robaku powstałym w wyniku zalewania, Wszechświat, 2006-01-01 |
1.b charakter
Definicja
Wymowa
[melancholijny] lub [melãncholijny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- melancholijny charakter, humor, temperament; melancholijna natura, wyobraźnia; melancholijne usposobienie
Cytaty
|
Mimo drobnego ciała i melancholijnego temperamentu miała w sobie tę niezwykłą, rzadko spotykaną siłę, płynącą chyba ze świadomości, że jest w zgodzie sama ze sobą, nie zaniedbuje niczego, cała oddaje się swojej pasji, a to, co robi, jest dobre i ludziom potrzebne. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
|
|
Jeśli Twoja natura jest melancholijna, to niezmiernie trudno będzie Ci znaleźć mężczyznę, który zrównoważy tę negatywną energię. źródło: Piotr Mart: Tajemnice męskiego umysłu, 2015 (books.google.pl) |
|
|
Jego melancholijne usposobienie podkreśla smętny przebój Leonarda Cohena, który słyszymy co pewien czas w tle. źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Podwójny blef, Polityka, 2003-11-08 |
|
|
Kolekcjoner ma usposobienie melancholijne. źródło: NKJP: Monika Kucia: „Miłośnik wulkanów” Susan Sontag - powieść o namiętności kolekcjonowania, Gazeta Wyborcza, 1997-12-02 |
1.c głos
Definicja
Wymowa
[melancholijny] lub [melãncholijny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- melancholijny głos, uśmiech; klimat, nastrój; melancholijna dusza, refleksja, twarz; atmosfera; melancholijne oblicze, uczucie; melancholijne myśli, oczy, stany, wspomnienia
Cytaty
|
- Spóźniłeś się, mistrzu - posłał mu swój melancholijny uśmiech Kipancho. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003 |
|
|
Gosi głos był melancholijny, miękki, namiętny, czasem stężony do krzyku. źródło: NKJP: Czarowanie i śpiewanie, Dziennik Polski, 2002-12-06 |
|
|
Stany melancholijne mogą rodzić się z poczucia monotonii życia. źródło: NKJP: Natalia Szczucka-Kubisz: O czym marzymy?, Wiedza i Życie, 1997 |
|
|
Rozwiane blond włosy w wiecznym nieładzie i toń błękitnych, melancholijnych oczu, przysparzały Zającowi wiele adoratorek i wzbudzały powszechną sympatię. Tylko ta postura drwala kontrastowała z naturą wrażliwą i skłonną do melancholii. źródło: NKJP: Współpracownik: Żył szybko... (2), Tygodnik Ciechanowski, 2004-06-08 |
1.d film
Definicja
Wymowa
[melancholijny] lub [melãncholijny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- melancholijny dźwięk, felieton, film, obraz, pejzaż, portret, śpiew, tekst, ton, utwór, wiersz; melancholijna ballada, kompozycja, melodia, nuta, opowieść, pieśń, piosenka, płyta, refleksja
- melancholijny i nostalgiczny
- bardzo, dość, lekko, nieco, trochę melancholijny
Cytaty
|
[...] bohaterkami psychologicznego dramatu są dwie stare kobiety - wyczuwa się pewien rys karykaturalny, ale poza tym jest to film melancholijny i nostalgiczny. źródło: NKJP: „Święte monstra”, Dziennik Polski, 2000-09-21 |
|
|
Wykonawcy zaprosili widzów do ogólnej zabawy przed sceną. Zapaliły się kolorowe fajerwerki, scenę zasnuły dymy. Cała sala nuciła melancholijną balladę. źródło: NKJP: STK: Nieświadomość zagrożeń, Gazeta Poznańska, 2002-11-09 |
|
|
Spod ręki poety wychodzą nieco melancholijne wiersze, w których przeszłość była pełna ciepłych i radosnych barw, lecz teraz jest już tylko pięknym wspomnieniem, tęsknotą, a nadzieje nie mają prawa bytu w obecnej rzeczywistości dorosłego człowieka, gdy „reflektory złudzeń wynoszą na piedestał”, a „ludzka naiwność przez pieniądz popycha rzeczywistość”. źródło: NKJP: (ewe): Ścieżki Nocy Janusza Szota, Gazeta Krakowska, 2003-03-27 |
|
|
Konstruowanie takich idealnych pejzaży, właśnie nieco melancholijnych, ale kojących cierpienia, stało się ulubionym zajęciem wszystkich imitatorów Verlaine'a. źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Myśli różne o ogrodach, 2010 |
1.e moment
Definicja
Wymowa
[melancholijny] lub [melãncholijny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- melancholijny moment; melancholijna chwila
Cytaty
|
Rewolucje są melancholijnymi momentami historii. źródło: NKJP: Wojciech Giełżyński: Inne światy, inne drogi, Gazeta Wyborcza, 2006 |
|
|
[...] zawładnęli umysłem Rudolfa, który z roku na rok coraz bardziej odcinał się od świata [...].Pomiędzy mrocznymi i melancholijnymi chwilami jego istnienia, były momenty, gdy musiał podejmować setki decyzji, które wpływały na życie jego poddanych. źródło: NKJP: Bogdan Kloch: Dobrodzieje Rybnika, cz. 2, Tygodnik Rybnicki, 2007-02-27 |
Składnia
| Rz | + | melancholijny | + |
|
| szyk: tylko prepozycja | ||||