UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

samotniczy

Chronologizacja

1909, SJPWar

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. samotniczy
samotniczy
samotniczy
samotnicze
samotnicza
D. samotniczego
samotniczego
samotniczego
samotniczego
samotniczej
C. samotniczemu
samotniczemu
samotniczemu
samotniczemu
samotniczej
B. samotniczego
samotniczego
samotniczy
samotnicze
samotniczą
N. samotniczym
samotniczym
samotniczym
samotniczym
samotniczą
Ms. samotniczym
samotniczym
samotniczym
samotniczym
samotniczej
W. samotniczy
samotniczy
samotniczy
samotnicze
samotnicza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. samotniczy
samotniczy
samotnicze
samotnicze
D. samotniczych
samotniczych
samotniczych
samotniczych
C. samotniczym
samotniczym
samotniczym
samotniczym
B. samotniczych
samotniczych
samotniczych
samotnicze
N. samotniczymi
samotniczymi
samotniczymi
samotniczymi
Ms. samotniczych
samotniczych
samotniczych
samotniczych
W. samotniczy
samotniczy
samotnicze
samotnicze

Pochodzenie

Od samotnik, samotnica.
Zob. samotny

1. tryb życia

Definicja

związany z samotnikiem - osobą, która żyje z dala od ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pustelniczy, pustelny

Połączenia

  • samotniczy tryb życia, zawód; samotnicza natura, praca; samotnicze usposobienie, życie

Cytaty

[...] mogłoby się wydawać, że Marta ma usposobienie samotnicze. Nic bardziej mylnego. Praca nad książką odciągnęła ją nieco od towarzyskich spotkań, to wszystko.

źródło: NKJP: Anna Onichimowska: Trzecie oko, 2009

[...] jego małomówność, powściągliwość w okazywaniu uczuć, zainteresowanie okazywane raczej książkom niż rozrywkom, jego pasja nieustannego zdobywania i pogłębiania wiedzy izolowały go od wesołych przyjacielskich spotkań i hucznych biesiad, predestynowały raczej do życia samotniczego i na pewno nie przyczyniały się do powodzenia wśród pań.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Świat zapamiętany, 2002

Nasza indywidualna tożsamość nie kształtuje się w samotniczej izolacji, ale w interakcji z innymi, tj. kształtuje się dialogicznie i dlatego od charakteru tych relacji, od ich treści i klimatu zależy, kim każdy z nas będzie.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuścinski: Lapidaria IV-VI, 2008

Swój pogląd na przypadek pana Zbigniewa urobiłem sobie na podstawie rozmowy z żoną poszukiwanego, a szczególnie z dwojgiem narciarzy, którzy widzieli go po raz ostatni i którzy znali nieco samotnicze nawyki sędziwego wędrowca.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Nawyk samotności jest bardzo cennym nawykiem, przynoszącym korzyść nie tylko jednostce, lecz także społeczeństwu, jeżeli siedząc w tej samotniczej „wieży”, staramy się coś pożytecznego dla społeczeństwa robić.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych : eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993

2. rejs

Definicja

związany z samotnikiem - żeglarzem, który pływa samotnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Połączenia

  • samotniczy rejs; samotnicze regaty

Cytaty

[...] jeden z największych żeglarzy wszech czasów, miał naturę sportsmena, a na swoim koncie wyczyn nie lada, bo zwycięstwo w roku 1960 w pierwszych samotniczych transatlantyckich regatach OSTAR, gdy żeglował pod wiatr szlakiem północnych sztormów z angielskiego Plymouth do Newport w USA.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Regaty 2000, Gazeta Wyborcza, 1998-10-23

[...] jak nieprawdopodobnie wielką wiedzą i doświadczeniem musiał się charakteryzować ten żeglarz, skoro porwał się na tak trudny, samotniczy rejs, rejs praktycznie bez wsparcia po drodze, na małym i w dodatku drewnianym jeszcze jachcie.

źródło: NKJP: Internet

3. zwierzę

Definicja

związany z samotnikiem - zwierzęciem, które żyje z dala od stada

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • samotniczy tryb życia; samotnicze życie

Cytaty

Julo i Stasinek podstępnie wypytywali docenta Bakę o jednorożce, czy stadne, a może raczej samotnicze, co jedzą, co piją, a szczególnie, jak się rozmnażają, zwyczajnie, jak konie, koty i psy, a może za pomocą wielkiego rogu?

źródło: NKJP: Michał Komar: Wtajemniczenia, 2009

Tygrysy żyją samotniczo; w pary łączą się tylko w okresie rui, i to na krótko, później samica przez mniej więcej dwa lata wychowuje młode. Większe grupy społeczne są tym kotom nieznane. Jest to typowe dla zwierząt leśnych: samotnicze są leśne (ale nie sawannowe) antylopy, większość zamieszkujących dżungle małp i wiele innych ssaków.

źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996

W stadzie liczącym około 20 zwierząt są dorosłe samice i warchlaki (dorosłe samce poza sezonem godowym prowadzą zazwyczaj samotniczy tryb życia).

źródło: NKJP: Greg Steinmetz: Na łów, na łów..., Gazeta Wyborcza, 1996-01-15

Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj