UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

estetyzm

Chronologizacja

1851, C.K. Norwid, Promethidion, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. estetyzm
estetyzmy
D. estetyzmu
estetyzmów
C. estetyzmowi
estetyzmom
B. estetyzm
estetyzmy
N. estetyzmem
estetyzmami
Ms. estetyzmie
estetyzmach
W. estetyzmie
estetyzmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

fr. esthétisme

niem. Ästhetizismus

Od: estetyka

1. pogląd

Definicja

filoz. 
pogląd głoszący, iż wartości estetyczne są głównym elementem oceny kultury, postawy życiowej i twórczości artystycznej

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [estetyźmie] lub [estetyzmie].

Wymowa

[estetysm] lub [estetyzm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia

Cytaty

Chociaż Szczepański jest już reprezentantem nowej, sportowej koncepcji taternictwa, która była krytyczną reakcją na mistycyzm i estetyzm Zaruskiego i Karłowicza, pewne elementy modernizmu są nadal obecne w jego ideologii.

źródło: NKJP: Maria Zowisło: Modernizm jako tło filozoficzne taternictwa polskiego, 2004

Mamy przy tym skłonność, by absolutyzować - uznawać za jedyne i zarazem najwyższe - te wartości, na które jesteśmy szczególnie uwrażliwieni (totalizm aksjologiczny). Owa choroba może przybierać różne formy: np. hedonizm, witalizm, intelektualizm, moralizm, estetyzm.

źródło: NKJP: Jan Szymczyk: Pomiędzy marzeniami a faktami. Szkice socjologiczne, 2005

Baletowy obraz potrafi wiele – może tłumaczyć muzykę (z którą bywa ściśle związany) na język ruchu i gestu, może opowiadać anegdotę, może wyrażać jakąś ideę, filozoficzną myśl, a może także być czystą formą, przejawem estetyzmu.

źródło: NKJP: Tadeusz Szantruczek: Wieczór młodych choreografów, Gazeta Poznańska, 2002-10-14

Zawsze wierzyłem w istnienie fotografii kobiecej. Kobiety fotografują inaczej, mają zupełnie odmienne spojrzenie - stwierdził fotograf [...]. - Mają też inne pojęcie estetyzmu własnej płci.

źródło: NKJP: Neutralnie, bez podtekstu, Dziennik Polski, 2003-10-23

2. kierunek w literaturze

Definicja

lit. 
kierunek w literaturze, którego głównym założeniem jest samoistna wartość sztuki

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [estetyźmie] lub [estetyzmie].

Wymowa

[estetysm] lub [estetyzm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Cytaty

Rozważania o Dionizjach Miłosz zamknął rewelacyjną, dosadną metaforą zapożyczoną z ulubionej dziedziny myślistwa: „Autor Dionizji też walił jak dzik przez chrust”, unicestwiając krytycznoliteracki banał o estetyzmie czy parnasizmie wczesnego Iwaszkiewicza.

źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Mapy duchowe współczesności: co nam zostało z Nowej Ery?, 2009

Sprzęgły się w tej sztuce przeciwieństwa i krańcowości: wizjonerstwo z intelektualizmem, skrajny indywidualizm z usłużebnieniem społecznym, najbardziej wyrafinowany estetyzm ze świadomym, nieraz pomylonym utylitaryzmem, najzuchwalszy polot artysty z chłodem badacza.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967,

W wielu jednak punktach działalność Piscatora przeciwstawiała się zasadniczo założeniom poprzedników. Piscator występował przeciwko estetyzmowi i koncepcjom „czystej sztuki”, przeciwstawiając im teatr stawiający sobie świadomie postępowe cele polityczne – teatr dydaktyczny i masowy, pobudzający do działania.

źródło: NKJP: Internet

Skamandryci z kolei, zrzucając „płaszcz Konrada” oddali się dionizyjskiej radości, nie stroniącej od błazeńskich, ludycznych gestów, nie odcinając się — głównie w wypadku Iwaszkiewicza — od młodopolskiego estetyzmu.

źródło: NKJP: Jan Pieszczachowicz: Koniec wieku: szkice o literaturze, 1994

3. estetyka

Definicja

ładny wygląd

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [estetyźmie] lub [estetyzmie].

Wymowa

[estetysm] lub [estetyzm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  estetyka

Cytaty

Walentynki wykonano z wielką starannością, większość wyróżnia estetyzm wykonania i pomysłowe, zabawne życzenia.

źródło: Internet: gimnazjumnr2.webity.pl

Psujące estetyzm wnętrza gumowe zabezpieczenia na kanty stołów i szafek nie muszą być jedynym rozwiązaniem.

źródło: Internet: robocza.klose.pl/inspiracja/meble-inspirowane-zdrowiem-w-trosce-o-bezpieczenstwo-dzieci/32

Idealnym połączeniem estetyzmu, trwałości i względów zdrowotnych są podłogi drewniane.

źródło: Internet: portal.abczdrowie.pl/bezpieczne-materialy-na-podloge-ktorych-lepiej-unikac

Data ostatniej modyfikacji: 24.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj