UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sprać

Chronologizacja

SStp, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. prać

1. plamę

Definicja

piorąc, usunąć z tkaniny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

usunąć

Połączenia

sprać krew, plamę

Cytaty

Ubrała się, a potem zbiegła do piwnicznej pracowni, by sprać plamę z łowickiego pasiaka.

źródło: NKJP: Schiza, 2008

Zaciągnęła ją do łazienki, umyła jej rękę, przetarła twarz i sprała krew ze spódnicy.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Musiałam sprać plamę. Dasz mi jakąś koszulę? Nie dał.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spiorę	spierzemy
2 os.	spierzesz	spierzecie
3 os.	spierze	spiorą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprałem +(e)m sprał	sprałam +(e)m sprała	sprałom +(e)m sprało	spraliśmy +(e)śmy sprali	sprałyśmy +(e)śmy sprały
2 os.	sprałeś +(e)ś sprał	sprałaś +(e)ś sprała	sprałoś +(e)ś sprało	spraliście +(e)ście sprali	sprałyście +(e)ście sprały
3 os.	sprał	sprała	sprało	sprali	sprały

bezosobnik: sprano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spierzmy
2 os.	spierz	spierzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprałbym bym sprał	sprałabym bym sprała	sprałobym bym sprało	spralibyśmy byśmy sprali	sprałybyśmy byśmy sprały
2 os.	sprałbyś byś sprał	sprałabyś byś sprała	sprałobyś byś sprało	spralibyście byście sprali	sprałybyście byście sprały
3 os.	sprałby by sprał	sprałaby by sprała	sprałoby by sprało	spraliby by sprali	sprałyby by sprały

bezosobnik: sprano by

bezokolicznik: sprać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sprawszy

gerundium: spranie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spranie	sprania
D.	sprania	sprań
C.	spraniu	spraniom
B.	spranie	sprania
N.	spraniem	spraniami
Ms.	spraniu	spraniach
W.	spranie	sprania

imiesłów przymiotnikowy bierny: sprany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sprany	sprany	sprany	sprane	sprana
D.	spranego	spranego	spranego	spranego	spranej
C.	spranemu	spranemu	spranemu	spranemu	spranej
B.	spranego	spranego	sprany	sprane	spraną
N.	spranym	spranym	spranym	spranym	spraną
Ms.	spranym	spranym	spranym	spranym	spranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sprani	sprani	sprane	sprane
D.	spranych	spranych	spranych	spranych
C.	spranym	spranym	spranym	spranym
B.	spranych	spranych	spranych	sprane
N.	spranymi	spranymi	spranymi	spranymi
Ms.	spranych	spranych	spranych	spranych

odpowiednik aspektowy: spierać

Składnia

Rz_osobowy

sprać

CO + (z CZEGO)

2. batem

Definicja

pot.

dotkliwie pobić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ofrycować, wygrzmocić, wyprać, zlać
	hiperonimy:	pobić

Połączenia

sprać po pupie, po pysku, po twarzy, po tyłku

Cytaty

Nie to, żeby normalnie sprał babę pasem czy powrozem, ale kłonicą... do szpitala ją trzeba było wozić.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Może żeby sprał mnie po pupie za opór czy obawy?

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Może ten ktoś, zamiast uciec, sprał nauczyciela i postanowił dać mu porządną nauczkę?

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spiorę	spierzemy
2 os.	spierzesz	spierzecie
3 os.	spierze	spiorą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprałem +(e)m sprał	sprałam +(e)m sprała	sprałom +(e)m sprało	spraliśmy +(e)śmy sprali	sprałyśmy +(e)śmy sprały
2 os.	sprałeś +(e)ś sprał	sprałaś +(e)ś sprała	sprałoś +(e)ś sprało	spraliście +(e)ście sprali	sprałyście +(e)ście sprały
3 os.	sprał	sprała	sprało	sprali	sprały

bezosobnik: sprano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spierzmy
2 os.	spierz	spierzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprałbym bym sprał	sprałabym bym sprała	sprałobym bym sprało	spralibyśmy byśmy sprali	sprałybyśmy byśmy sprały
2 os.	sprałbyś byś sprał	sprałabyś byś sprała	sprałobyś byś sprało	spralibyście byście sprali	sprałybyście byście sprały
3 os.	sprałby by sprał	sprałaby by sprała	sprałoby by sprało	spraliby by sprali	sprałyby by sprały

bezosobnik: sprano by

bezokolicznik: sprać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sprawszy

gerundium: spranie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spranie	sprania
D.	sprania	sprań
C.	spraniu	spraniom
B.	spranie	sprania
N.	spraniem	spraniami
Ms.	spraniu	spraniach
W.	spranie	sprania

imiesłów przymiotnikowy bierny: sprany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sprany	sprany	sprany	sprane	sprana
D.	spranego	spranego	spranego	spranego	spranej
C.	spranemu	spranemu	spranemu	spranemu	spranej
B.	spranego	spranego	sprany	sprane	spraną
N.	spranym	spranym	spranym	spranym	spraną
Ms.	spranym	spranym	spranym	spranym	spranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sprani	sprani	sprane	sprane
D.	spranych	spranych	spranych	spranych
C.	spranym	spranym	spranym	spranym
B.	spranych	spranych	spranych	sprane
N.	spranymi	spranymi	spranymi	spranymi
Ms.	spranych	spranych	spranych	spranych

Składnia

Rz_osobowy

sprać

KOGO/CO + (CZYM) + (po CZYM)

Frazeologizmy

ktoś stłukł na kwaśne jabłko kogoś
ktoś sprał na kwaśne jabłko kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 10.07.2011