Chronologizacja
Inne znaczenie: 'starać się, dbać'
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
pilę |
pilimy |
|||
| 2 os. |
pilisz |
pilicie |
|||
| 3 os. |
pili |
pilą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
piliłem +(e)m pilił |
piliłam +(e)m piliła |
piliłom +(e)m piliło |
pililiśmy +(e)śmy pilili |
piliłyśmy +(e)śmy piliły |
| 2 os. |
piliłeś +(e)ś pilił |
piliłaś +(e)ś piliła |
piliłoś +(e)ś piliło |
pililiście +(e)ście pilili |
piliłyście +(e)ście piliły |
| 3 os. |
pilił |
piliła |
piliło |
pilili |
piliły |
bezosobnik: pilono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę pilił będę pilić |
będę piliła będę pilić |
będę piliło będę pilić |
będziemy pilili będziemy pilić |
będziemy piliły będziemy pilić |
| 2 os. |
będziesz pilił będziesz pilić |
będziesz piliła będziesz pilić |
będziesz piliło będziesz pilić |
będziecie pilili będziecie pilić |
będziecie piliły będziecie pilić |
| 3 os. |
będzie pilił będzie pilić |
będzie piliła będzie pilić |
będzie piliło będzie pilić |
będą pilili będą pilić |
będą piliły będą pilić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
pilmy |
|
| 2 os. |
pil |
pilcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
piliłbym bym pilił |
piliłabym bym piliła |
piliłobym bym piliło |
pililibyśmy byśmy pilili |
piliłybyśmy byśmy piliły |
| 2 os. |
piliłbyś byś pilił |
piliłabyś byś piliła |
piliłobyś byś piliło |
pililibyście byście pilili |
piliłybyście byście piliły |
| 3 os. |
piliłby by pilił |
piliłaby by piliła |
piliłoby by piliło |
pililiby by pilili |
piliłyby by piliły |
bezosobnik: pilono by
bezokolicznik: pilić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
piląc
gerundium: pilenie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | pilenie |
pilenia |
| D. | pilenia |
pileń |
| C. | pileniu |
pileniom |
| B. | pilenie |
pilenia |
| N. | pileniem |
pileniami |
| Ms. | pileniu |
pileniach |
| W. | pilenie |
pilenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: pilący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | pilący |
pilący |
pilący |
pilące |
piląca |
| D. | pilącego |
pilącego |
pilącego |
pilącego |
pilącej |
| C. | pilącemu |
pilącemu |
pilącemu |
pilącemu |
pilącej |
| B. | pilącego |
pilącego |
pilący |
pilące |
pilącą |
| N. | pilącym |
pilącym |
pilącym |
pilącym |
pilącą |
| Ms. | pilącym |
pilącym |
pilącym |
pilącym |
pilącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | pilący |
pilący |
pilące |
pilące |
| D. | pilących |
pilących |
pilących |
pilących |
| C. | pilącym |
pilącym |
pilącym |
pilącym |
| B. | pilących |
pilących |
pilących |
pilące |
| N. | pilącymi |
pilącymi |
pilącymi |
pilącymi |
| Ms. | pilących |
pilących |
pilących |
pilących |
Pochodzenie
psł. *piliti 'naglić, przynaglać, popędzać, zachęcać do czegoś, dbać o coś'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
|
Później dołączyły się [...] zwłaszcza zatargi z interesantami, którzy przybywali z terenu, nie umieli się zachować, bardzo pilili, a gdy ich przywoływałem do porządku, biegli na skargę do kierownika. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
|
|
[...] jak już wspominałam, odpowiadając na podobne pytanie w czasie dzisiejszego spotkania z komisją - komisja, wiedząc, że będzie autopoprawka, wstrzymała swoje prace nad ustawą, a terminy piliły. źródło: NKJP: Stenogram z 71. posiedzenia Komisji Śledczej [...], 2003-10-08 |
|
|
Tak dobrze tu im było obojgu, tak serdecznie zapraszano ich do pozostania... Jednak zaniepokojony chęcią Margaret odwiedzenia Sanktuarium zaczął pilić do odjazdu. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996 |
|
|
Prawica piliła, żeby podpisanie umów nastąpiło przed wyborami do Sejmu. Lewica na to, że i tak unieważni wiele umów zawartych w ostatnich miesiącach. źródło: NKJP: Andrzej Krzysztof Wróblewski: Magiel w rurze, Gazeta Krakowska, 2001-10-09 |
|
|
Pierwszym, który przeskoczył przez stoczniowy płot był pan Heniek, którego piliło do monopolowego... źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | pilić | + |
(KOGO) +
(żeby ZDANIE)
|
| Ø | + | pilić | + |
KOGO +
(DOKĄD)
|