UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gilotyna

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gilotyna
gilotyny
D. gilotyny
gilotyn
C. gilotynie
gilotynom
B. gilotynę
gilotyny
N. gilotyną
gilotynami
Ms. gilotynie
gilotynach
W. gilotyno
gilotyny

Pochodzenie

fr. guillotine

1.a do ścinania głów

Definicja

przyrząd do wykonywania kary śmierci, mający ostrze, które spada na szyję skazańca i odcina mu głowę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Połączenia

  • gilotyna i szubienica
  • ścięcie gilotyną

Cytaty

Ostatnią egzekucję z użyciem gilotyny wykonano we Francji w 1977 roku.

źródło: NKJP: Robert Wydra: Z toporem przez wieki, Wiedza i Życie, 2000, nr 2

W areszcie wykonywano wyroki śmierci, m.in. przez ścięcie gilotyną.

źródło: NKJP: Internet

Kat opuścił ostrze gilotyny, odgłowił skazanego i o 6.20 sekund 32 zameldował o wykonaniu wyroku.

źródło: NKJP: Ryszard Socha: Czternaście czasek, Polityka, 2001-03-10

Gdyby mógł wybierać, najchętniej zginąłby na gilotynie.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

1.b kara śmierci

Definicja

kara śmierci wykonywana za pomocą gilotyny - przyrządu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kara

Połączenia

  • komuś grozi gilotyna
  • uniknąć gilotyny

Cytaty

W czasie rewolucji francuskiej cudem uniknął gilotyny.

źródło: NKJP: Internet

W wyniku walk politycznych został aresztowany [...]. Podejrzewał, że zostanie skazany na gilotynę, ale uwolniono go w grudniu 1794 roku.

źródło: NKJP: Internet

W czasach istnienia rządu Vichy gilotyną karano też za uczestnictwo w ruchu oporu [...].

źródło: NKJP: Internet

[...] mają szczęście, że gilotyna nigdy się u nas nie przyjęła. Co by nie mówić, to wstrętna śmierć.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

2. do papieru

Definicja

narzędzie, którego częścią są poruszające się w górę i w dół poziomo ustawione ostrza lub jedno ostrze, służące do cięcia jakichś przedmiotów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Połączenia

  • gilotyna introligatorska
  • gilotyna do blachy, do papieru

Cytaty

Po wydrukowaniu poszczególne wizytówki lub zaproszenia musimy wyciąć z arkusza, korzystając z dostępnych w sklepach papierniczych gilotyn.

źródło: NKJP: Andrzej Pająk: Zareklamuj się, Enter, 2004, nr 3

Najczęściej używane bywają gilotyny introligatorskie do przycinania pliku arkuszy papieru [...].

źródło: NKJP: Internet

Wycinałem elementy z blachy na gilotynie.

źródło: NKJP: Janusz Cześnik: Nie wykonał normy w pierwszym dniu pracy, musiał odejść, Gazeta Tczewska, 2008-03-10

[...] można było zobaczyć resztki dawnego majsterskiego sprzętu: wyprute korpusy tokarek, rdzewiejące butle acetylenowe, ręczne gilotyny do stalowych blach [...].

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

Firma produkcyjna zatrudni operatorów gilotyny, piły do metalu, operatorów maszyn.

źródło: NKJP: Ogłoszenia drobne, Dziennik Polski, 2008-07-01

Składnia

bez ograniczeń + gilotyna +
(JAKA)
bez ograniczeń + gilotyna +
(do CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 15.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj