UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

klekot

Chronologizacja

1633, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. klekotać

1. bociana

Definicja

dźwięk, jaki wydaje kłapiący dziobem bocian

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odgłos

Połączenia

  • bociani klekot
  • klekot bociana
  • słychać klekot

Cytaty

Pierwsze bociany już wróciły. Wesoły klekot rozbrzmiewa w dolinie Warty i na łąkach nad Jeziorskiem.

źródło: NKJP: Magdalena Rubaszewska: Express Ilustrowany, 2002-03-30

[...] bociany przylatują do nich już od lat 60-tych. – Najpierw miały gniazdo na stodole, potem - od 1987 roku - na drzewie. Teraz sam nie wiem, czy jeszcze przylecą. Człowiek był już do nich przyzwyczajony – codziennie rano słychać było ich klekot, a teraz cisza.

źródło: NKJP: (kucza): Wólka Górska. Piorun w gniazdo, Mazowieckie To i Owo, 2004-07-15

Zwykle, gdy boćki przylatywały, z ogrodu Handzlików rozlegały się radosne klekoty i widać było, że samiec przygotowuje gniazdo.

źródło: NKJP: Barbara Swadżba: Samotny biały bociek, Trybuna Śląska, 2001-05-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. klekot
klekoty
D. klekota
klekotów
C. klekotowi
klekotom
B. klekota
klekoty
N. klekotem
klekotami
Ms. klekocie
klekotach
W. klekocie
klekoty

Inne uwagi

Zwykle lp

2. serca

Definicja

pot. 
przyspieszone, silne bicie serca, będące wynikiem choroby lub nagłego zdenerwowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Cytaty

Po dawce 1/2 tabletki Novothyral 100 myślałam, że umrę (klekot serca, poty, przerażenie i kłopoty z zaśnięciem.

źródło: Internet: forum.gazeta.pl

Od jakiegoś czasu pojawiają się u mnie symptomy, które często towarzyszą niedoczynności tarczycy: senność, ciągłe zmęczenie, szybkie zmęczenie przy wysiłku fizycznym, kłopoty z koncentracja, depresja, sucha skóra, wypadanie włosów, problem ze zrzuceniem wagi [...], od czasu do czasu klekoty serca, raczej płytki oddech.

źródło: Internet: commed.polki.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. klekot
klekoty
D. klekota
klekotów
C. klekotowi
klekotom
B. klekota
klekoty
N. klekotem
klekotami
Ms. klekocie
klekotach
W. klekocie
klekoty

3. maszyny

Definicja

dźwięk, który powstaje przy uderzaniu o siebie twardych przedmiotów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odgłos

Połączenia

  • klekot kołatek, maszyn, sabotów

Cytaty

Gdzieś tam między stosami słychać było syczenie małego parowozu i klekot wózków zestawianego pociągu.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007

Dobosze uderzyli w bębny. Wzmógł się klekot kołatek i warkot werbli.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

I nagle wydało mi się, że jadę przez nieznane miasteczko rosyjskie z końca ubiegłego wieku i że za chwilę naprzeciwko ukaże się kłusujący w klekocie końskich kopyt patrol kubańskich kozaków.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. klekot
klekoty
D. klekota
klekotów
C. klekotowi
klekotom
B. klekota
klekoty
N. klekotem
klekotami
Ms. klekocie
klekotach
W. klekocie
klekoty

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + klekot +
(CZEGO)

4. grat

Definicja

pot.  pejorat. 
stary, zużyty przedmiot, sprzęt lub pojazd nadający się do wyrzucenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grat

Cytaty

Powracającym tematem tego lata są wpadki biur podróży: a to na miejsce zbiórki zamiast obiecanego autokaru z barkiem i wideo przyjeżdża jakiś klekot z lat 70., a to wozy są niesprawne.

źródło: NKJP: Magdalena Grochowalska: Wyjazd z biurem podróży nie musi być ryzykowny, Express Ilustrowany, 2002-08-26

Starzy bombardują, żebym przyjechał do domu, gówniarze też dopominają się o brata, mama obiecuje nawet zorganizować fortepian, ale co będę grał na jakimś klekocie, skoro mam tutaj mego Steinwaya.

źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. klekot
klekoty
D. klekotu
klekotów
C. klekotowi
klekotom
B. klekot
klekoty
N. klekotem
klekotami
Ms. klekocie
klekotach
W. klekocie
klekoty

5. taczki z kołatkami

Definicja

pozn. 
drewniany przedmiot na dwóch kołach, przypominający taczki, wydający charakterystyczny dźwięk, używany na wsiach Wielkopolski do obwieszczania zbliżających się świąt wielkanocnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Połączenia

  • wyścig z klekotami

Cytaty

Bukówieccy chłopcy – jak co roku - nie zawiedli. Zbierali się licznie trzy razy dziennie by przebiec - klekocząc lub pchając taczkę – jednorazowo ponad trzy kilometry! Nie jest to wcale łatwe, bieg bez klekota czy taczki jest nieporównanie łatwiejszy. Nawet na biegu „800 kilometrów na 800-lecie wsi” czy na „Bukowieckim Lotaniu” biegamy tylko z rączką od klekota, z klekotem robiąc tylko okrążenia honorowe, bo taki klekot bardzo utrudnia bieg.

źródło: Internet: bukowiec-gorny.pl

Bieg rozpoczyna się od trzykrotnego obiegnięcia kościoła z „dziadem i babą”. W tym samym czasie grupa z klekotami stoi przy dzwonnicy i klekocze. Potem wszyscy wybiegają na główną ulicę wsi i rozdzielają się na dwie grupy. Wszystko trwa niecałe pół godziny, ale stawia całą wieś na nogi.

źródło: NKJP: Hubert Rajewski: Lotanie z klekotami, Gazeta Poznańska, 2003-04-19

Zapisy do wyścigów z klekotami w miejscowej kronice kościelnej pochodzą jeszcze z XVIII wieku - mówi ksiądz Ilski. - Mnichowice są jedną z dwóch miejscowości w całej Wielkopolsce, gdzie ta tradycja wciąż żyje. Podobny sposób hałaśliwego obwieszczania zbliżających się świąt Wielkiej Nocy występuje jeszcze w Bukowcu Wielkim.

źródło: NKJP: Artur Kieruzal: Wyścigi klekotami, Gazeta Poznańska, 2004-04-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. klekot
klekoty
D. klekotu
klekotów
C. klekotowi
klekotom
B. klekot
klekoty
N. klekotem
klekotami
Ms. klekocie
klekotach
W. klekocie
klekoty
Data ostatniej modyfikacji: 23.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj