Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ugrzeczniony |
ugrzeczniony |
ugrzeczniony |
ugrzecznione |
ugrzeczniona |
D. | ugrzecznionego |
ugrzecznionego |
ugrzecznionego |
ugrzecznionego |
ugrzecznionej |
C. | ugrzecznionemu |
ugrzecznionemu |
ugrzecznionemu |
ugrzecznionemu |
ugrzecznionej |
B. | ugrzecznionego |
ugrzecznionego |
ugrzeczniony |
ugrzecznione |
ugrzecznioną |
N. | ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznioną |
Ms. | ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznionej |
W. | ugrzeczniony |
ugrzeczniony |
ugrzeczniony |
ugrzecznione |
ugrzeczniona |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ugrzecznieni |
ugrzecznieni |
ugrzecznione |
ugrzecznione |
D. | ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
C. | ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
ugrzecznionym |
B. | ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
ugrzecznione |
N. | ugrzecznionymi |
ugrzecznionymi |
ugrzecznionymi |
ugrzecznionymi |
Ms. | ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
ugrzecznionych |
W. | ugrzecznieni |
ugrzecznieni |
ugrzecznione |
ugrzecznione |
Pochodzenie
Od: ugrzecznić , zob. grzeczny
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- ugrzeczniony kelner, kupiec
- ugrzeczniony przesadnie; towarzysko
- miły i ugrzeczniony, potulny i ugrzeczniony, uprzejmy i ugrzeczniony
Cytaty
Drobna szatynka o miłej, ale banalnej twarzy. Była grzeczna, może trochę nawet zbyt ugrzeczniona, a najbardziej nie podobał mi się sposób podawania ręki jak „zdechłego śledzia”. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Listy miłości, 2008 |
|
Byłem w biurach podróży, można tam od ręki wynająć statek, który przez całą noc krążyć będzie między dżonkami w Aberdeen [...]. Ale pytanie o „Miasto za murami” mroziło uśmiech najbardziej ugrzecznionego pana z drugiej strony biurka. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970 |
|
Inne trudne dzieci to te, którym w domu łamano charakter i wolę. [...] Wyrastają z nich hieny - ugrzecznione wobec silnych, okrutne wobec słabszych. źródło: NKJP: Maria Kruczkowska, Elżbieta Mosingiewicz, Agata Bajor, Wałb Zientarska: Biją nasze dzieci, Gazeta Wyborcza, 1996-03-26 |
1.b ukłon
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- ugrzeczniony uśmiech, ukłon; ugrzeczniona mina; ugrzecznione zachowanie
Cytaty
Gdy jakieś bogate towarzystwo zasiadało w jego lokalu, podchodził z ugrzecznioną miną i wyrazami szacunku, zdając się okazywać gościom zupełnie szczególne względy. źródło: NKJP: Piotr Adamczewski, Marek Ostrowski: Wojna smaków, Polityka nr 2366, 2002 |
|
- Granicą jest dobre wychowanie. W żadnym wypadku nie może wiązać się ze zmianą wizerunku przejście z formy ugrzecznionej na pozę demonstracyjnie wulgarną i chamską w zwracaniu się, w odzywaniu, w słownictwie. źródło: NKJP: Letni luz i jego granice, Gazeta Poznańska, 2003-08-23 |
|
Jeszcze przed meczem, gdy zwycięstwa poprawiającego nastroje nie mogliśmy być pewni, kapitan zespołu [...] bez ugrzecznionych słów powiedział wprost: „Oli olewa kadrę”. źródło: NKJP: Janusz Kozioł: Hajto wykrzyczał to, co myśleli inni, Gazeta Krakowska, 2003-08-22 |
2. ubiór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
antonimy: | oryginalny |
Połączenia
- ugrzeczniony film, ugrzeczniona muzyka
Cytaty
W zamierzeniu reżysera [...] „9 Songs” ma stanowić raczej wyraz jego świadomego buntu przeciwko ugrzecznionej konwencji współczesnego melodramatu [...]. źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Już pornografia, jeszcze sztuka?, Polityka, 2005 |
|
Liczyły się tylko hard-rockowe klimaty. Numery Beatlesów uważaliśmy wtedy za ugrzecznioną muzyczkę dla życiowych oportunistów [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
|
- Prace z Krakowa były bardzo ugrzecznione, poprawne. Natomiast prace spoza miasta (a było ich bardzo dużo) były wrażliwsze, dotykały niejednokrotnie największych problemów. źródło: NKJP: (mst): Finał trudnego konkursu, Gazeta Krakowska, 2001-12-13 |