UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

klepisko

Chronologizacja

1564, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. klepisko
klepiska
D. klepiska
klepisk
C. klepisku
klepiskom
B. klepisko
klepiska
N. klepiskiem
klepiskami
Ms. klepisku
klepiskach
W. klepisko
klepiska

Pochodzenie

Zob. klepać

1. ziemia

Definicja

pot. 
ubita ziemia, na której nic nie rośnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia gleba

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ziemia

Połączenia

  • gliniane, ubite klepisko

Cytaty

Tu dwa tygodnie temu była droga, tam, gdzie teraz jest łyse klepisko rosło zboże i ziemniaki sąsiada.

źródło: NKJP: Odpłynął wśród piorunów, Dziennik Polski, 2001-08-10

Wokół bloków rozciąga się pozbawione trawy, błotniste klepisko, okolone krzywymi budkami i komórkami.

źródło: NKJP: Mirosław Kuleba: Dziennik Polski, 2000-06-03

Młodzi amatorzy piłki nożnej, którzy muszą grać na klepiskach, to na Dolnym Śląsku powszechny obrazek.

źródło: NKJP: Bartłomiej Knapik: Teraz czas na ruch, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2007-04-03

Wydeptane klepiska zwane trawnikami wydały z siebie trochę suchotniczej trawy i kępy dorodnego mleczu, na gałęziach pojawiły się wesołe, młode liście a w koronach drzew wronie i srocze gniazda.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Małe kochanie, wielka miłość, 1997

2. podłoga

Definicja

gładka, twarda podłoga z ubitej ziemi i gliny w wiejskiej izbie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

Relacje znaczeniowe

synonimy:  polepa
hiperonimy:  podłoga

Połączenia

  • klepisko w chacie, w izbie

Cytaty

Przycupnąłem na klepisku pod ścianą.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar okrutny czarodziej, 1969

Przy biciu w bęben i fanfarach osadnicy poprowadzili gości do najokazalszej chaty, której klepisko zasłane zostało na tę okazję zielonym kilimem.

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Dla odwiedzających nas grup dzieci i młodzieży świat drewnianych naczyń, klepiska, wiatraka do mielenia zboża, życia bez elektryczności to abstrakcja. Starsi natomiast z sentymentem wspominają czasy, kiedy gliniane klepisko zamiatało się brzozową miotłą, wspominają bielenie chałup przed świętami wielkanocnymi.

źródło: NKJP: Agnieszka Nigbor: Pod kickową strzechą, Gazeta Krakowska, 2005-01-25

Na betonowym klepisku centymetr wody. W głębi stół i dwa koślawe krzesła. Na półce latarka, szklanka, budzik.

źródło: NKJP: Jacek Drost: Człowiek z piwnicy, Dziennik Zachodni, 2001-01-10

Zazwyczaj były to chaty jedno- lub dwuizbowe, niektóre miały pięterko lub stryszek. Były w nich gliniane piece i klepiska. Jak na kurne chaty przystało, nie miały okien, tylko świetliki, przez które uciekał dym.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Wykopa, zakopać?, Polityka, 2007-09-15

3. do młócenia

Definicja

równa płaszczyzna, z ubitej ziemi lub gliny, w stodole lub na podwórzu, na której młóci się zboże

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:  boisko, gumno

Połączenia

  • klepisko stodoły

Cytaty

Sień wykorzystywano jako klepisko do młócenia i jako wozownię.

źródło: NKJP: Uroki Lanckorony, Dziennik Polski, 2000-10-03

Nie mogłem patrzeć, jak bije mamę - opowiadał. - Z pokoju wybiegłem po siekierę do boiska (klepisko w stodole, która była połączona z domem) i wróciłem do pokoju z siekierą.

źródło: NKJP: Piotr Litka, Piotr Pytlakowski: Został po nim popiół, Polityka, 2007-04-28

[...] przejeżdżamy przez małą osadę i musimy zjechać z drogi, bo na drodze - młócą. Ponieważ nie znają klepisk w stodole, asfalt drogi służy im za klepisko. W poprzek szosy poukładali snopki i wywijają cepami.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957

4. w maszynie

Definicja

techn. 
nieruchoma część w urządzeniu młócącym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Cytaty

Cepy założone są poprawnie, a klepisko idealnie wypoziomowane.

źródło: Internet: elektroda.pl

Trzeba sprawdzić stan techniczny bębna omłotowego, klepiska, układu napędowego i elementów zawieszenia. Cepy uszkodzone lub z wytartymi karbami należy wymienić na nowe.

źródło: Internet: tractoor.pl

Data ostatniej modyfikacji: 20.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj