UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

klerykalizm

Chronologizacja

1869, "Przegląd Polski", z. VI, 1869.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. klerykalizm
klerykalizmy
D. klerykalizmu
klerykalizmów
C. klerykalizmowi
klerykalizmom
B. klerykalizm
klerykalizmy
N. klerykalizmem
klerykalizmami
Ms. klerykalizmie
klerykalizmach
W. klerykalizmie
klerykalizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

internac.

ang. clericalism

fr. cléricalisme

niem. Klerikalismus

Zob. klerykalny

Definicja

dążenie do podporządkowania duchowieństwu i Kościołowi życia społecznego, politycznego i kulturalnego

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [klerykaliźmie] lub [klerykalizmie].

Wymowa

[klerykalism] lub [klerykalizm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół

Relacje znaczeniowe

antonimy:  antyklerykalizm

Połączenia

  • klerykalizm i antyklerykalizm

Cytaty

Polski klerykalizm przejawia się i w tym, że parafianie schlebiają księżom, a kiedy się co do nich rozczarują, obmawiają ich, odrzucają, pogardzają nimi.

źródło: NKJP: Józef Augustyn: Rozmowy o księżach rodzinie i życiu duchowym, 2010

Obecna dziś w Kościele katolickim silnie zhierarchizowana struktura organizacyjna to ważne źródło klerykalizmu, postawy wynoszenia się i traktowania innych z góry.

źródło: NKJP: Tadeusz Bartoś: Wolność, równość, katolicyzm, 2007

Klerykalizm ma miejsce wtedy, gdy w postawie chrześcijańskiej dominującą rolę zaczynają odgrywać dążenia świeckie i polityczne, które nie przysługują Kościołowi oraz jego misji spełnianej na rzecz Boga, Chrystusa i dobra ludzi.

źródło: NKJP: Janusz Królikowski: Aby królował Chrystus!, 2008

Klerykalizm zagraża wolności sumienia - ale sumienia potrzebują też punktów odniesienia, a dla ogromnej większości Polaków takim punktem odniesienia jest Kościół katolicki. To są istotne dylematy i można - nie opuszczając gruntu demokracji - różnić się bardzo w próbach ich rozwiązania.

źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Na nasze wyszło?, Gazeta Wyborcza, 1992-09-07

Przybiegła zadyszana kucharka, pracownik punktu księgarskiego i dwoje turystów. - Pan kierownik już wie? Polak został wybrany papieżem! - Niemożliwe! Kto? Wyszyński? - Nie, Wojtyła, ten z Krakowa biskup. Nie podzielał entuzjazmu pracowników i gości, którzy podchodzili do tego w kategoriach sportowych: nasi wygrali, i to w najlepszej światowej lidze. Przewidywał, że wywoła to kolejną falę klerykalizmu, którego serdecznie nie cierpiał.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Data ostatniej modyfikacji: 15.09.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj