Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: p3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | didaskalia |
||
D. | didaskaliów |
||
C. | didaskaliom |
||
B. | didaskalia |
||
N. | didaskaliami |
||
Ms. | didaskaliach |
||
W. | didaskalia |
Pochodzenie
gr. didaskalia 'nauka, instrukcja; protokoły przedstawień w teatrze'
z gr. di-dáskalos 'nauczyciel'
1. w dramacie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
Cytaty
Rozbudowane didaskalia nie tylko dają wskazówki dotyczące scenografii, lecz także budują nastrój dramatu (operowanie kolorami, dźwiękami) [...]. źródło: NKJP: Internet |
|
W sztukach Mickiewicza didaskalia są nieliczne i bardzo rzeczowe, [...] dotyczą głównie przesuwania się postaci na scenie i modulacji głosu. Są ważne dla estetyki dzieła - naprowadzają na gesty uwznioślające (kroczy, czyni znak krzyża, mówi podniosłym głosem, z boleścią w głosie) [...]. źródło: NKJP: Alina Kowalczykowa: Dramat i teatr romantyczny, 1997 |
|
[...] To był jej pierwszy dramat i niczym Beckett wyposażyła go w taką ilość didaskaliów, żeby każdy reżyser wystawił go tak, jak chciała. źródło: NKJP: Aneta Kyzioł: Tylko ciało nie kłamie, Polityka, 2007-02-17 |
|
Autorka w didaskaliach informuje o umeblowaniu wnętrza: „Dywany, meble solidne... Rogi obfitości, sztuczne palmy, landszaft haftowany za szkłem...” źródło: NKJP: Internet |
2. w życiu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Cytaty
Wiec miał dramatyczne didaskalia; oto na trybunę nie został wówczas wpuszczony [...] „marszałek dwóch narodów” Konstanty Rokossowski. Mimo że nie wybrany do politbiura, nie szykował się jeszcze do ewakuacji za Bug i pozostawał - w stopniu marszałka Polski - na stanowisku ministra obrony narodowej. źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002 |
|
Tak naprawdę jednak w rozmowie mniej ważne są konkluzje, ustalenia, za to jakże istotne bywają didaskalia. Pamięta się miejsce, ubiór, smak kawy, uśmiech, albo jego brak. Klimat rozmowy, nastrój, tak zwane „okoliczności przyrody” w jakich się przyszło spotkać są ważne. źródło: NKJP: Piotr Legutko: Sztuka debaty czyli jak się nie dać, 2009 |
|
Udane życie to dzisiaj przede wszystkim poziom konsumpcji rozumianej w najszerszym sensie, a więc zarówno jako kolekcjonowanie przedmiotów, wysoki standard życia zanurzonego w owych szczególnych didaskaliach, jakimi są nieprzebrane gadżety i ich wymienność [...] źródło: NKJP: Wojciech Józef Burszta: Orgazm osobowości, Polityka, 2005-09-17 |
|
[...] to, że nie ma zatrudnienia, że są trudności z zatrudnieniem, to po prostu skutek braku miejsc pracy, przede wszystkim. Wszystkie inne przyczyny, które pogłębiają ten stan, są jedynie didaskaliami. źródło: NKJP: Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP, 4 kadencja, 96 posiedzenie, 1 dzień (19.01.2005) |