UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wkopać

Chronologizacja

1500, SStp
Datacja przybliżona.

Pochodzenie

Zob. kopać

1. słupki

Definicja

umocować coś na stałe, umieszczając to w dole wykopanym w ziemi, a następnie obsypując ziemią dookoła

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

  • wkopać rurę, słup, słupek
  • wkopać w ziemię

Cytaty

Jeśli chodzi o kwiaty, najwyższa pora wkopać w ziemię dalie – nie musimy już obawiać się zimnych ogrodników.

źródło: NKJP: SOB: Aktualności, Gazeta Poznańska, 2006-05-24

Słup był skrzywiony, trzeba było go na nowo wkopać w ziemię - mówi pan Jerzy, mieszkaniec Konstantynowa.

źródło: NKJP: (STOP): Wykopał ludzkie czaszki, Express Ilustrowany, 2003-10-24

Wypompowuje jedno szambo na ulicę, drugie obok płotu. Jakąś rurę wkopał i wylewa na moją stronę.

źródło: NKJP: Rafał Sterczyński: Kłócą się jak Kargul z Pawlakiem, Polska Głos Wielkopolski, 2008-02-15

Teraz wkopał słupki i nie możemy dojechać do naszych pól.

źródło: NKJP: (aru): Słupy niezgody, Gazeta Krakowska, 2002-10-19

[...] pracownicy nadleśnictwa na wysokości ul. Rekreacyjnej 22 wkopali drewniane pachołki, odcinające nam dojazd do domków rekreacyjnych.

źródło: NKJP: Czytelnicy: Opinie dnia, Gazeta Poznańska, 2002-06-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopię
wkopiemy
2 os. wkopiesz
wkopiecie
3 os. wkopie
wkopią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałem
+(e)m wkopał
wkopałam
+(e)m wkopała
wkopałom
+(e)m wkopało
wkopaliśmy
+(e)śmy wkopali
wkopałyśmy
+(e)śmy wkopały
2 os. wkopałeś
+(e)ś wkopał
wkopałaś
+(e)ś wkopała
wkopałoś
+(e)ś wkopało
wkopaliście
+(e)ście wkopali
wkopałyście
+(e)ście wkopały
3 os. wkopał
wkopała
wkopało
wkopali
wkopały

bezosobnik: wkopano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopmy
2 os. wkop
wkopcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałbym
bym wkopał
wkopałabym
bym wkopała
wkopałobym
bym wkopało
wkopalibyśmy
byśmy wkopali
wkopałybyśmy
byśmy wkopały
2 os. wkopałbyś
byś wkopał
wkopałabyś
byś wkopała
wkopałobyś
byś wkopało
wkopalibyście
byście wkopali
wkopałybyście
byście wkopały
3 os. wkopałby
by wkopał
wkopałaby
by wkopała
wkopałoby
by wkopało
wkopaliby
by wkopali
wkopałyby
by wkopały

bezosobnik: wkopano by

bezokolicznik: wkopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wkopawszy

gerundium: wkopanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wkopanie
wkopania
D. wkopania
wkopań
C. wkopaniu
wkopaniom
B. wkopanie
wkopania
N. wkopaniem
wkopaniami
Ms. wkopaniu
wkopaniach
W. wkopanie
wkopania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wkopany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wkopany
wkopany
wkopany
wkopane
wkopana
D. wkopanego
wkopanego
wkopanego
wkopanego
wkopanej
C. wkopanemu
wkopanemu
wkopanemu
wkopanemu
wkopanej
B. wkopanego
wkopanego
wkopany
wkopane
wkopaną
N. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopaną
Ms. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wkopani
wkopani
wkopane
wkopane
D. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopanych
C. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
B. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopane
N. wkopanymi
wkopanymi
wkopanymi
wkopanymi
Ms. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopanych

odpowiednik aspektowy: wkopywać

Składnia

bez ograniczeń + wkopać +
CO + (DOKĄD)

2. piłkę

Definicja

uderzeniem nogą umieścić coś gdzieś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wbić

Połączenia

  • wkopać piłkę
  • wkopać do bramki, pod łóżko

Cytaty

Przed nami ciężkie spotkania z drużynami ze Strugi i Walimia, więc chłopcy muszą wkopać do bramki Barbary jak najwięcej piłek – emocjonował się pan Marek.

źródło: NKJP: Stefan Augustyn: Dalej do awansu, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-11-02

Na koniec, w 81 minucie, do bramki Odry wkopał piłkę Piotr Gierczak.

źródło: NKJP: (isa): Zimny prysznic w Zabrzu, Dziennik Zachodni, 2002-10-11

Zwyciężyli gospodarze, do bramki przeciwnika wkopali aż osiem piłek.

źródło: NKJP: (ZS): Młode zaplecze kadry, Gazeta Krakowska, 2007-05-14

Sprawa jest prosta: buty do joggingu mogę wkopać pod łóżko i udawać, że nigdy ich nie miałam.

źródło: Internet: www.facebook.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopię
wkopiemy
2 os. wkopiesz
wkopiecie
3 os. wkopie
wkopią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałem
+(e)m wkopał
wkopałam
+(e)m wkopała
wkopałom
+(e)m wkopało
wkopaliśmy
+(e)śmy wkopali
wkopałyśmy
+(e)śmy wkopały
2 os. wkopałeś
+(e)ś wkopał
wkopałaś
+(e)ś wkopała
wkopałoś
+(e)ś wkopało
wkopaliście
+(e)ście wkopali
wkopałyście
+(e)ście wkopały
3 os. wkopał
wkopała
wkopało
wkopali
wkopały

bezosobnik: wkopano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopmy
2 os. wkop
wkopcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałbym
bym wkopał
wkopałabym
bym wkopała
wkopałobym
bym wkopało
wkopalibyśmy
byśmy wkopali
wkopałybyśmy
byśmy wkopały
2 os. wkopałbyś
byś wkopał
wkopałabyś
byś wkopała
wkopałobyś
byś wkopało
wkopalibyście
byście wkopali
wkopałybyście
byście wkopały
3 os. wkopałby
by wkopał
wkopałaby
by wkopała
wkopałoby
by wkopało
wkopaliby
by wkopali
wkopałyby
by wkopały

bezosobnik: wkopano by

bezokolicznik: wkopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wkopawszy

gerundium: wkopanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wkopanie
wkopania
D. wkopania
wkopań
C. wkopaniu
wkopaniom
B. wkopanie
wkopania
N. wkopaniem
wkopaniami
Ms. wkopaniu
wkopaniach
W. wkopanie
wkopania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wkopany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wkopany
wkopany
wkopany
wkopane
wkopana
D. wkopanego
wkopanego
wkopanego
wkopanego
wkopanej
C. wkopanemu
wkopanemu
wkopanemu
wkopanemu
wkopanej
B. wkopanego
wkopanego
wkopany
wkopane
wkopaną
N. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopaną
Ms. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wkopani
wkopani
wkopane
wkopane
D. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopanych
C. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
B. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopane
N. wkopanymi
wkopanymi
wkopanymi
wkopanymi
Ms. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopanych

odpowiednik aspektowy: wkopywać

Składnia

bez ograniczeń + wkopać +
CO + (DOKĄD)

3. przeciwnikowi

Definicja

pobić kogoś dotkliwie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nakopać
hiperonimy:  pobić

Cytaty

[...] wkopali mu wtedy nieźle w więzieniu, a i kara pieniężna była niezła, nie mówiąc już o poniżeniu.

źródło: Internet: mazusy.blox.pl

Taki jeden kolo, który koło nas siedział, cały czas patrzył mi się dekolt lub na pupę. Mój chłopak wkopał mu przy wszystkich.

źródło: Internet: zapytaj.onet.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopię
wkopiemy
2 os. wkopiesz
wkopiecie
3 os. wkopie
wkopią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałem
+(e)m wkopał
wkopałam
+(e)m wkopała
wkopałom
+(e)m wkopało
wkopaliśmy
+(e)śmy wkopali
wkopałyśmy
+(e)śmy wkopały
2 os. wkopałeś
+(e)ś wkopał
wkopałaś
+(e)ś wkopała
wkopałoś
+(e)ś wkopało
wkopaliście
+(e)ście wkopali
wkopałyście
+(e)ście wkopały
3 os. wkopał
wkopała
wkopało
wkopali
wkopały

bezosobnik: wkopano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopmy
2 os. wkop
wkopcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałbym
bym wkopał
wkopałabym
bym wkopała
wkopałobym
bym wkopało
wkopalibyśmy
byśmy wkopali
wkopałybyśmy
byśmy wkopały
2 os. wkopałbyś
byś wkopał
wkopałabyś
byś wkopała
wkopałobyś
byś wkopało
wkopalibyście
byście wkopali
wkopałybyście
byście wkopały
3 os. wkopałby
by wkopał
wkopałaby
by wkopała
wkopałoby
by wkopało
wkopaliby
by wkopali
wkopałyby
by wkopały

bezosobnik: wkopano by

bezokolicznik: wkopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wkopawszy

gerundium: wkopanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wkopanie
wkopania
D. wkopania
wkopań
C. wkopaniu
wkopaniom
B. wkopanie
wkopania
N. wkopaniem
wkopaniami
Ms. wkopaniu
wkopaniach
W. wkopanie
wkopania

Składnia

bez ograniczeń + wkopać +
KOMU

4. kolegę

Definicja

swoim działaniem sprawić, że ktoś znalazł się w trudnej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wmanewrować, wrobić

Cytaty

Teraz przez niego muszę się tłumaczyć z afery paliwowej, w którą mnie wkopał [...].

źródło: NKJP: Urszula Naleźny: Interesy pana K., Gazeta Krakowska, 2007-02-14

Potem uświadomiłam sobie, że ja sama siebie wkopałam. Mojego drugiego oświadczenia już nikt nie brał pod uwagę.

źródło: NKJP: Justyna Lewandowska: Zniknęły pieniądze, Gryf Wejcherowski, 2011

Niestety, wkopały cię zeznania świadka.

źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010

[...] był gliniarzem, ale jego partner z szefem wkopali go w taką kabałę, że pracę stracił od razu [...].

źródło: Internet: zakurzone-stronice.blogspot.com

Panie ze zdjęcia wkopały mnie w jutrzejsze prezentowanie i analizowanie jednego z sonetów Shakespeare'a.

źródło: Internet: photoblog.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopię
wkopiemy
2 os. wkopiesz
wkopiecie
3 os. wkopie
wkopią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałem
+(e)m wkopał
wkopałam
+(e)m wkopała
wkopałom
+(e)m wkopało
wkopaliśmy
+(e)śmy wkopali
wkopałyśmy
+(e)śmy wkopały
2 os. wkopałeś
+(e)ś wkopał
wkopałaś
+(e)ś wkopała
wkopałoś
+(e)ś wkopało
wkopaliście
+(e)ście wkopali
wkopałyście
+(e)ście wkopały
3 os. wkopał
wkopała
wkopało
wkopali
wkopały

bezosobnik: wkopano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wkopmy
2 os. wkop
wkopcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wkopałbym
bym wkopał
wkopałabym
bym wkopała
wkopałobym
bym wkopało
wkopalibyśmy
byśmy wkopali
wkopałybyśmy
byśmy wkopały
2 os. wkopałbyś
byś wkopał
wkopałabyś
byś wkopała
wkopałobyś
byś wkopało
wkopalibyście
byście wkopali
wkopałybyście
byście wkopały
3 os. wkopałby
by wkopał
wkopałaby
by wkopała
wkopałoby
by wkopało
wkopaliby
by wkopali
wkopałyby
by wkopały

bezosobnik: wkopano by

bezokolicznik: wkopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wkopawszy

gerundium: wkopanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wkopanie
wkopania
D. wkopania
wkopań
C. wkopaniu
wkopaniom
B. wkopanie
wkopania
N. wkopaniem
wkopaniami
Ms. wkopaniu
wkopaniach
W. wkopanie
wkopania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wkopany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wkopany
wkopany
wkopany
wkopane
wkopana
D. wkopanego
wkopanego
wkopanego
wkopanego
wkopanej
C. wkopanemu
wkopanemu
wkopanemu
wkopanemu
wkopanej
B. wkopanego
wkopanego
wkopany
wkopane
wkopaną
N. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopaną
Ms. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wkopani
wkopani
wkopane
wkopane
D. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopanych
C. wkopanym
wkopanym
wkopanym
wkopanym
B. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopane
N. wkopanymi
wkopanymi
wkopanymi
wkopanymi
Ms. wkopanych
wkopanych
wkopanych
wkopanych

odpowiednik aspektowy: wkopywać

Składnia

bez ograniczeń + wkopać +
KOGO + (w CO)
Data ostatniej modyfikacji: 29.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj