Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uczynię się |
uczynimy się |
|||
2 os. |
uczynisz się |
uczynicie się |
|||
3 os. |
uczyni się |
uczynią się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uczyniłem się +(e)m się uczynił |
uczyniłam się +(e)m się uczyniła |
uczyniłom się +(e)m się uczyniło |
uczyniliśmy się +(e)śmy się uczynili |
uczyniłyśmy się +(e)śmy się uczyniły |
2 os. |
uczyniłeś się +(e)ś się uczynił |
uczyniłaś się +(e)ś się uczyniła |
uczyniłoś się +(e)ś się uczyniło |
uczyniliście się +(e)ście się uczynili |
uczyniłyście się +(e)ście się uczyniły |
3 os. |
uczynił się |
uczyniła się |
uczyniło się |
uczynili się |
uczyniły się |
bezosobnik: uczyniono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uczyńmy się |
|
2 os. |
uczyń się |
uczyńcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uczyniłbym się bym się uczynił |
uczyniłabym się bym się uczyniła |
uczyniłobym się bym się uczyniło |
uczynilibyśmy się byśmy się uczynili |
uczyniłybyśmy się byśmy się uczyniły |
2 os. |
uczyniłbyś się byś się uczynił |
uczyniłabyś się byś się uczyniła |
uczyniłobyś się byś się uczyniło |
uczynilibyście się byście się uczynili |
uczyniłybyście się byście się uczyniły |
3 os. |
uczyniłby się by się uczynił |
uczyniłaby się by się uczyniła |
uczyniłoby się by się uczyniło |
uczyniliby się by się uczynili |
uczyniłyby się by się uczyniły |
bezosobnik: uczyniono by się
bezokolicznik: uczynić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uczyniwszy się
gerundium: uczynienie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uczynienie się |
uczynienia się |
D. | uczynienia się |
uczynień się |
C. | uczynieniu się |
uczynieniom się |
B. | uczynienie się |
uczynienia się |
N. | uczynieniem się |
uczynieniami się |
Ms. | uczynieniu się |
uczynieniach się |
W. | uczynienie się |
uczynienia się |
odpowiednik aspektowy: czynić się
Pochodzenie
Zob. czynić
1. przywódcą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- uczynić się królem, właścicielem czegoś
Cytaty
Rajmund Berengar IV zachował dla siebie wyłączną władzę nad całością zdobyczy oraz uczynił się sędzią i rozjemcą we wszystkich sporach kompetencyjnych i własnościowych. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy: Rycerze w służbie dam i dworu, 2009 |
|
Może dziadzio Tereski uczynił się świadkiem tego wydarzenia tylko dlatego, by móc rozjaśnić w oczach wnuczki obraz znienawidzonego tyrana? źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
|
Chciał [...] tworzyć korzystne warunki rozwoju, tzn. zmienić niesprawiedliwe zasady organizujące społeczeństwo, ale uczynienie się odpowiedzialnym za tę zmianę nie wydaje się rozsądne, ponieważ przekracza możliwości działania pedagogicznego. źródło: NKJP: Danuta Urbaniak-Zając: Pedagogika społeczna w Niemczech: stanowiska teoretyczne i problemy praktyki, 2003 |
Składnia
+ | uczynić się | + |
KIM
|
|
+ | uczynić się | + |
JAKIM
|
2. posłusznym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zrobić się |
Połączenia
- uczyniło się cicho, ciemno
Cytaty
Sarai opaliła się od wiatru i ciemna jej cera uczyniła się jeszcze smaglejsza. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
[...] nie mówią, bo nie są do tego zdolne, o tym, jak można odkrywać swoje ciało, jak można je pokochać, jak można uczynić się piękną [...]. źródło: NKJP: Ksawery Knotz: Nie bój się seksu, czyli kochaj i rób, co chcesz, 2009 |
|
Znów uczyniło się ciemno: czarna chmura pochyliła się nad doliną. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959 |
|
[...] wszystko stało się doskonale widoczne, a jasno uczyniło się prawie tak jak w dzień. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
Składnia
+ | uczynić się | + |
(JAKI/JAKIM)
|
|
Ø | + | uczynić się | + |
(JAK)
|
3. o przygotowaniach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- przygotowania uczyniły się
Cytaty
I oto następnego dnia, na oczach wiernych, uczynił się jawny cud: spośród wszystkich lasek jedynie laska Aarona wypuściła pączki, potem pokryła się kwieciem, a w końcu zaowocowała migdałami. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
4. o nocy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zrobić się |
Połączenia
- ruch, zmrok uczynił się
Cytaty
Przy wejściu uczynił się nagły rejwach. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007 |
|
Na placu uczyniła się cisza, bo przez głośniki podłączono podsłuch do radiowęzłów w MO. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
Składnia
+ | uczynić się | + |
(GDZIE)
|