UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

potracić

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potracę
 potracimy
2 os. potracisz
 potracicie
3 os. potraci
 potracą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potraciłem
+(e)m potracił
 potraciłam
+(e)m potraciła
 potraciłom
+(e)m potraciło
 potraciliśmy
+(e)śmy potracili
 potraciłyśmy
+(e)śmy potraciły
2 os. potraciłeś
+(e)ś potracił
 potraciłaś
+(e)ś potraciła
 potraciłoś
+(e)ś potraciło
 potraciliście
+(e)ście potracili
 potraciłyście
+(e)ście potraciły
3 os. potracił
 potraciła
 potraciło
 potracili
 potraciły

bezosobnik: potracono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potraćmy
2 os. potrać
 potraćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potraciłbym
bym potracił
 potraciłabym
bym potraciła
 potraciłobym
bym potraciło
 potracilibyśmy
byśmy potracili
 potraciłybyśmy
byśmy potraciły
2 os. potraciłbyś
byś potracił
 potraciłabyś
byś potraciła
 potraciłobyś
byś potraciło
 potracilibyście
byście potracili
 potraciłybyście
byście potraciły
3 os. potraciłby
by potracił
 potraciłaby
by potraciła
 potraciłoby
by potraciło
 potraciliby
by potracili
 potraciłyby
by potraciły

bezosobnik: potracono by

bezokolicznik: potracić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potraciwszy

gerundium: potracenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: potracony

Pochodzenie

Zob. tracić

1. wzrok

Definicja

przestać mieć kolejno daną cechę lub zdolność do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Cytaty

Oficerowie nie potracili zimnej krwi, przeciwnie, z zapałem godnym lepszej sprawy próbowali ratować sytuację.

źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Atalaya. Wojownicy, 2005

Zdumieni bogactwem jego budowy odkrywcy mimiwirusa wysunęli frapującą hipotezę, iż wirusy stanowią jedno z najwcześniejszych odgałęzień drzewa genealogicznego życia. Z upływem czasu potraciły one wiele swoich genów, zdając się całkiem na swoich gospodarzy.

źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007

[...] zabytkowy obiekt prawie odzyskał dawny blask. Przywrócili mu go dziwni ludzie, którzy swój blask potracili w przeróżnych życiowych burzach i tarapatach.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Odbudowani, Polityka, 2004-07-31

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
CO

2. dobytek

Definicja

przestać kolejno posiadać coś, co uprzednio się dostało lub zdobyło

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Połączenia

  • ludzie potracili
  • potracić fortuny, majątki; wszystko

Cytaty

Inteligencja polska pierwszej połowy XIX wieku [...] składała się przeważnie z młodzieńców, którzy na skutek różnych kataklizmów potracili majątki ziemskie, szukali więc chleba w wojsku, służbie cywilnej i wolnych zawodach.

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

Ku zdziwieniu obserwatora-socjologa w ciągu minionych dwóch lat, licząc od poprzedniej kampanii wyborczej, partie raczej potraciły swoje oddziały i wpływy, niż umocniły swoje terenowe organizacje.

źródło: NKJP: Przedwczoraj przeczytane, Gazeta Wyborcza, 1993-08-30

[...] starzy sąsiedzi odeszli na cmentarz, na świat przyszli nowi, a ci w średnim wieku potracili pracę i siedzą teraz po domach (kobiety) albo w barze nieopodal kościoła (ich mężowie).

źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Wściekły pies, 2007

W całej zatorskiej gminie podtopiona została połowa domostw. Ludzie potracili dobytek całego życia.

źródło: NKJP: Zator odcięty od świata, Dziennik Polski, 2001-07-26

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
CO

3. żony

Definicja

znaleźć się kolejno w sytuacji, w której ktoś z bliskiego otoczenia przestaje w nim być z powodu śmierci albo rozstania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Cytaty

Przez te ostatnie pięć lat Elżbieta potraciła przyjaciół z wyjątkiem jednej, najbliższej osoby.

źródło: NKJP: Martyna Bunda: Rodzice jak dzieci, Polityka, 2006-09-09

Nie mają adresów, pieniędzy, dokumentów. [...] wielu potraciło rodziny.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

Wiele klubów [...] przez ten rok potraciło czołowe zawodniczki, więc trudno typować, kto wygra klasyfikację klubową.

źródło: NKJP: Sławomir Wojciechowski: Boks kobiet, Gazeta Pomorska, 2010-03-23

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
KOGO

4. kilogramy

Definicja

przestać mieć kolejno coś, co do tej pory stanowiło element budowy jakiegoś organizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Cytaty

W czasie poniedziałkowej i wczorajszej wichury ucierpiało wiele miejskich drzew. Potraciły konary lub przewróciły się.

źródło: Internet: lublin.wyborcza.pl

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
CO

5. czas

Definicja

zużyć coś kolejno niewłaściwie, marnotrawiąc to

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Problemy windykatora wyszły na jaw w 2018 r. W efekcie wielu nadużyć firma zbankrutowała, a jej wierzyciele potracili pieniądze.

źródło: Internet: businessinsider.com.pl

Potracili czas i pieniądze, bo była grupa odklejeńców, którzy i tak wiedzieli, że nie wejdą na ten mecz z za dużymi flagami.

źródło: Internet: facebook.com/lechpoznan.oficjalna

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
CO

6. okazje

Definicja

znaleźć się kolejno w takiej sytuacji, że to, o czym informuje następujący rzeczownik, minęło i już nie można z tego skorzystać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Znajomi się od nich odwrócili, potracili prace, potracili szanse na rozwój na uczelniach, utracili stypendia [...].

źródło: Internet: wykop.pl

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
CO

7. bramki

Definicja

znaleźć się w sytuacji, w której przeciwnik kolejno zdobywa w grze bramkę lub punkt

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Cytaty

Na szczęście w pozostałych meczach kilku faworytów potraciło punkty, ale RKS Fameg jest pierwszym zespołem ze ścisłej czołówki, który pauzował już dwukrotnie i w dalszym ciągu liczy się w walce o ekstraklasę.

źródło: NKJP: (ek): RKS znów pauzował, Gazeta Radomszczańska, 2009-04-22

Nie jest wesoło, jak chodzi o punkty, których kilka potraciliśmy zupełnie pechowo, jak chociażby ostatnio z Arką.

źródło: NKJP: (JCZ): Za karne trzeba płacić, Dziennik Polski, 2006-10-05

W pierwszym secie jaworznianie prowadzili nawet już 21:13, ale potem seryjnie potracili punkty.

źródło: NKJP: (Tad): Siatkarze na półmetku, Co Tydzień Jaworzno, 2005-01-01

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
CO

8. na zmianie przepisów

Definicja

pogorszyć kolejno swoją sytuację pod jakimś względem, w związku z tym, o czym informuje następujący rzeczownik

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Cytaty

Klikają „kup teraz” i mają nawet opłaconych prawników, którzy nękają tych nieszczęsnych sprzedawców. Najwięcej ludzie potracili na sprzedaży gruntów.

źródło: Internet: ogloszenia.re-volta.pl

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
na CZYM

9. na urodzie

Definicja

znaleźć się kolejno w sytuacji, w której zmniejsza się stopień intensywności cechy wyrażonej następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Twoje zdjęcia potraciły na jakości. Te szpaki nie były takie mydlane, jak je wczoraj na laptopie widziałam.

źródło: Internet: forum.optyczne.pl

Składnia

bez ograniczeń + potracić +
na CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN