Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | aryjski |
aryjski |
aryjski |
aryjskie |
aryjska |
D. | aryjskiego |
aryjskiego |
aryjskiego |
aryjskiego |
aryjskiej |
C. | aryjskiemu |
aryjskiemu |
aryjskiemu |
aryjskiemu |
aryjskiej |
B. | aryjskiego |
aryjskiego |
aryjski |
aryjskie |
aryjską |
N. | aryjskim |
aryjskim |
aryjskim |
aryjskim |
aryjską |
Ms. | aryjskim |
aryjskim |
aryjskim |
aryjskim |
aryjskiej |
W. | aryjski |
aryjski |
aryjski |
aryjskie |
aryjska |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | aryjscy |
aryjscy |
aryjskie |
aryjskie |
D. | aryjskich |
aryjskich |
aryjskich |
aryjskich |
C. | aryjskim |
aryjskim |
aryjskim |
aryjskim |
B. | aryjskich |
aryjskich |
aryjskich |
aryjskie |
N. | aryjskimi |
aryjskimi |
aryjskimi |
aryjskimi |
Ms. | aryjskich |
aryjskich |
aryjskich |
aryjskich |
W. | aryjscy |
aryjscy |
aryjskie |
aryjskie |
Pochodzenie
sanskr. ārya 'szlachetny; człowiek należący do wyższej kasty'
1. lud
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język języki świata
Połączenia
- ludy, narody aryjskie
Cytaty
W ciągu czterech przeszło stuleci istniało [...] państwo, rozwijając się kulturalnie, aż wreszcie [...] uległo ostatecznie najeźdźczym Arabom muzułmańskim. Potężny dramat tego wielkiego narodu aryjskiego skończył się wtedy pod względem politycznym, ale kultura perska, nauka i poezja żyły dalej [...]. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Rzeczy ostateczne człowieka i świata: eschatologia Zaratusztrianizmu, 2005 |
|
Cały urok [...] ładu średniowiecznego polega na tym, że jest to ostatnia w dziejach manifestacja tradycyjnego porządku, który trwał dzięki chrześcijaństwu. Religia zasymilowała w sobie także wartości tradycyjne dawnych ludów aryjskich, niesione instynktownie przez ludy germańskie, barbarzyńskie. źródło: NKJP: Michał Kietlicz: Hiperborejczyk - rozmowa z Bogdanem Herbutem Koziełem, Fronda, 1998 |
2. w nazizmie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- aryjski wygląd; aryjska część, dzielnica, strona; aryjskie papiery; rasa aryjska
Cytaty
Bliższe stosunki ojciec nawiązał ze swoją matką dopiero w czasie okupacji, gdy dzięki swym rozmaitym kontaktom załatwiała aryjskie papiery dla nas i dla innych Żydów. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Drohobycz, Drohobycz, 1997 |
|
To zdjęcie uratuje mu życie. Na ulicy zatrzymuje go gestapo. Dzień wcześniej utlenił włosy na blond. Znajdują przy nim zdjęcie narzeczonej. Ma bardzo aryjski wygląd. Puszczają go wolno. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Piękni 80-letni, Polityka, 2004-12-25 |
|
Nacjonaliści [...] uważali, że nie można być pewnym lojalności katolików wobec Rzeszy. [...] Kult jednostki i rasy aryjskiej, nienawiść do Żydów i Słowian, uwielbienie siły - to było odrzucenie i podeptanie idei i ideałów chrześcijańskich. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Swastyka i krzyż, Polityka, 2007-03-24 |
|
Po ucieczce z transportu Szpilman uciekł na aryjską stronę, ukrywali go przyjaciele [...]. źródło: NKJP: Mariola Woszkowska: Pianista, Trybuna Śląska, 2002-09-06 |