UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cyprys

Chronologizacja

1472, SStp
W postaci: cypresz

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2, m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cyprys
cyprysy
D. cyprysa
cyprysu
cyprysów
C. cyprysowi
cyprysom
B. cyprysa
cyprys
cyprysy
N. cyprysem
cyprysami
Ms. cyprysie
cyprysach
W. cyprysie
cyprysy

Pochodzenie

łac. cypressus, cupressus

z gr. kypárissos

1.a drzewo

Definicja

wysokie, wąskie i zwężające się ku górze drzewo iglaste, rosnące w ciepłym klimacie, sadzone w celach ozdobnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ozdobne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  drzewo

Połączenia

  • cyprysy i cedry, cyprysy i dęby, cyprysy i jałowce, cyprysy i palmy, cyprysy i pinie
  • wierzchołek cyprysa; kępa cyprysów

Cytaty

[...] możemy [...] spróbować wyhodować cyprys albo pinię z nasion - ich szyszki są częstą pamiątką z wakacji na południu Europy i, póki są świeże, nasiona kiełkują bardzo łatwo.

źródło: NKJP: Kwitną na Boże Narodzenie, Dziennik Polski, 2002-12-18

Przed wejściem do kościoła wyrósł wysoki cyprys [...].

źródło: NKJP: Jan Gać: Grecja. Kulturowy przewodnik po Grecji bizantyńskiej, 2007

Natomiast na wybrzeżu morskim występuje wspaniała roślinność śródziemnomorska z cyprysami, palmami w ogrodach i parkach [...].

źródło: NKJP: Zofia Stecka: Trochę wiadomości o Krymie, Tygodnik Podhalański, nr 31, 1999

Z Sainte Baume widać całą Prowansję: czerwone dachy, winnice, cyprysy, pola melonów.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Podręcznik do ludzi: tom 1 i ostatni – Czaszka, 1996

1.b drewno

Definicja

drewno cyprysu - drzewa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Cytaty

Każda część klawesynu zbudowana jest z innego rodzaju drewna. Spód, podpórki, okładziny i podłoże klawiszy - z sosny [...], okleina pudła wewnątrz i gzymsy - z cyprysu toskańskiego, okleina kolców - z hebanu [...].

źródło: Anna Pawłowska: Muzyczne cacko z kilku gatunków drewna, Dziennik Bałtycki, 2008-10-29 (dziennikbaltycki.pl)

[...] pitagorejczycy [...] potępiali pochówek w trumnach z cyprysu, bo z tego drewna miał być wykonany, jak wierzyli, sceptr samego Zeusa.

źródło: Jan Drabina (red.): Rytuały w wybranych religiach i wyznaniach od starożytności do współczesności, 2010 (books.google.pl)

Podobrazia ikon bizantyjskich wykonywano głównie z cyprysa i lipy [...].

źródło: Internet: ikona.art.pl

Data ostatniej modyfikacji: 15.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj