UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyrabiać się

Chronologizacja

1715, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. robić

1. o śrubie

Definicja

przestawać działać właściwie wskutek częstego użytkowania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Z braku pieniędzy nie dbamy o drogi istniejące, nie budujemy nowych. […] Ma to wpływ na bezpieczeństwo jazdy i na stan techniczny pojazdów. Pękają na wybojach resory, wyrabiają się amortyzatory.

źródło: NKJP: Zdzisław Juszczak: Męka przez drogę, NTN Powiśle, 2011

[…] jest wykonany z gorszego jakościowo materiału i po pewnym okresie użytkowania elementy mechaniczne się wyrabiają […].

źródło: NKJP: Internet

Osadzenie łożysk tocznych w plastikowych kółkach jest bezcelowe, gniazda się wyrabiają.

źródło: NKJP: Internet

Reszta mankamentów (przy mocnej żarówce nadmierne grzanie, kłopotliwe montowanie obiektywów, wyrabianie się metalowego kółka i prowadnicy od ustawiania ostrości […]) jest do przełknięcia.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiam się
wyrabiamy się
2 os. wyrabiasz się
wyrabiacie się
3 os. wyrabia się
wyrabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałem się
+(e)m się wyrabiał
wyrabiałam się
+(e)m się wyrabiała
wyrabiałom się
+(e)m się wyrabiało
wyrabialiśmy się
+(e)śmy się wyrabiali
wyrabiałyśmy się
+(e)śmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałeś się
+(e)ś się wyrabiał
wyrabiałaś się
+(e)ś się wyrabiała
wyrabiałoś się
+(e)ś się wyrabiało
wyrabialiście się
+(e)ście się wyrabiali
wyrabiałyście się
+(e)ście się wyrabiały
3 os. wyrabiał się
wyrabiała się
wyrabiało się
wyrabiali się
wyrabiały się

bezosobnik: wyrabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wyrabiał
będę się wyrabiać
będę się wyrabiała
będę się wyrabiać
będę się wyrabiało
będę się wyrabiać
będziemy się wyrabiali
będziemy się wyrabiać
będziemy się wyrabiały
będziemy się wyrabiać
2 os. będziesz się wyrabiał
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiała
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiało
będziesz się wyrabiać
będziecie się wyrabiali
będziecie się wyrabiać
będziecie się wyrabiały
będziecie się wyrabiać
3 os. będzie się wyrabiał
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiała
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiało
będzie się wyrabiać
będą się wyrabiali
będą się wyrabiać
będą się wyrabiały
będą się wyrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiajmy się
2 os. wyrabiaj się
wyrabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałbym się
bym się wyrabiał
wyrabiałabym się
bym się wyrabiała
wyrabiałobym się
bym się wyrabiało
wyrabialibyśmy się
byśmy się wyrabiali
wyrabiałybyśmy się
byśmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałbyś się
byś się wyrabiał
wyrabiałabyś się
byś się wyrabiała
wyrabiałobyś się
byś się wyrabiało
wyrabialibyście się
byście się wyrabiali
wyrabiałybyście się
byście się wyrabiały
3 os. wyrabiałby się
by się wyrabiał
wyrabiałaby się
by się wyrabiała
wyrabiałoby się
by się wyrabiało
wyrabialiby się
by się wyrabiali
wyrabiałyby się
by się wyrabiały

bezosobnik: wyrabiano by się

bezokolicznik: wyrabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrabiając się

gerundium: wyrabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrabianie się
wyrabiania się
D. wyrabiania się
wyrabiań się
C. wyrabianiu się
wyrabianiom się
B. wyrabianie się
wyrabiania się
N. wyrabianiem się
wyrabianiami się
Ms. wyrabianiu się
wyrabianiach się
W. wyrabianie się
wyrabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiająca się
D. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającej się
C. wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającej się
B. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiającą się
N. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającą się
Ms. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiające się
D. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
C. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
B. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiające się
N. wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
Ms. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się

odpowiednik aspektowy: wyrobić się

2. o mięśniach

Definicja

nabierać sprawności fizycznej lub siły w wyniku wykonywania ćwiczeń ruchowych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Cytaty

[…] od boksu strasznie wyrabiają się mięśnie pleców […].

źródło: NKJP: Internet

W trakcie przeróżnych miłosnych igraszek wyrabiają się wszystkie partie twoich mięśni, a oprócz tego spala się zbędny tłuszczyk!

źródło: NKJP: cosmorandka, Cosmopolitan, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiam się
wyrabiamy się
2 os. wyrabiasz się
wyrabiacie się
3 os. wyrabia się
wyrabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałem się
+(e)m się wyrabiał
wyrabiałam się
+(e)m się wyrabiała
wyrabiałom się
+(e)m się wyrabiało
wyrabialiśmy się
+(e)śmy się wyrabiali
wyrabiałyśmy się
+(e)śmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałeś się
+(e)ś się wyrabiał
wyrabiałaś się
+(e)ś się wyrabiała
wyrabiałoś się
+(e)ś się wyrabiało
wyrabialiście się
+(e)ście się wyrabiali
wyrabiałyście się
+(e)ście się wyrabiały
3 os. wyrabiał się
wyrabiała się
wyrabiało się
wyrabiali się
wyrabiały się

bezosobnik: wyrabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wyrabiał
będę się wyrabiać
będę się wyrabiała
będę się wyrabiać
będę się wyrabiało
będę się wyrabiać
będziemy się wyrabiali
będziemy się wyrabiać
będziemy się wyrabiały
będziemy się wyrabiać
2 os. będziesz się wyrabiał
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiała
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiało
będziesz się wyrabiać
będziecie się wyrabiali
będziecie się wyrabiać
będziecie się wyrabiały
będziecie się wyrabiać
3 os. będzie się wyrabiał
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiała
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiało
będzie się wyrabiać
będą się wyrabiali
będą się wyrabiać
będą się wyrabiały
będą się wyrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiajmy się
2 os. wyrabiaj się
wyrabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałbym się
bym się wyrabiał
wyrabiałabym się
bym się wyrabiała
wyrabiałobym się
bym się wyrabiało
wyrabialibyśmy się
byśmy się wyrabiali
wyrabiałybyśmy się
byśmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałbyś się
byś się wyrabiał
wyrabiałabyś się
byś się wyrabiała
wyrabiałobyś się
byś się wyrabiało
wyrabialibyście się
byście się wyrabiali
wyrabiałybyście się
byście się wyrabiały
3 os. wyrabiałby się
by się wyrabiał
wyrabiałaby się
by się wyrabiała
wyrabiałoby się
by się wyrabiało
wyrabialiby się
by się wyrabiali
wyrabiałyby się
by się wyrabiały

bezosobnik: wyrabiano by się

bezokolicznik: wyrabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrabiając się

gerundium: wyrabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrabianie się
wyrabiania się
D. wyrabiania się
wyrabiań się
C. wyrabianiu się
wyrabianiom się
B. wyrabianie się
wyrabiania się
N. wyrabianiem się
wyrabianiami się
Ms. wyrabianiu się
wyrabianiach się
W. wyrabianie się
wyrabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiająca się
D. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającej się
C. wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającej się
B. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiającą się
N. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającą się
Ms. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiające się
D. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
C. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
B. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiające się
N. wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
Ms. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się

odpowiednik aspektowy: wyrobić się

3. towarzysko

Definicja

nabierać wiedzy i doświadczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ocierać się

Połączenia

  • wyrabiać się politycznie, towarzysko

Cytaty

Publiczność wyrabiała się, nabierała ogłady.

źródło: NKJP: Michał Palica: Teatr w Rybniku – cz. II, Tygodnik Rybnicki, 2008-09-09

Wyrabiacie się partyjnie, towarzyszu, wspaniale, będą z was ludzie, niejako w pewnym sensie - chwalił mnie dziekan.

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

To w Łajbie także będą otrzęsiny dla nowicjuszy. - Od razu ich poznajemy - śmieje się pan Sławek. - Mówimy na nich łosie, ale szybko się wyrabiają.

źródło: NKJP: Magdalena Jachim, Marcin Tymiński: Kampania wrześniowa, Dziennik Bałtycki, 2002-09-29

Niewątpliwie masz, Dorotko, literacki słuch, więc dalej pisz i się wyrabiaj.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Masmix, Ozon, 2005, nr 4

Pod okiem czujnej właścicielki wyrabiał się uparcie na ludzi, kupił auto sportowe i zarabiał taksówką do trzystu złotych dziennie, odliczywszy dniówkę szofera.

źródło: NKJP: Tadeusz Borowski: Pożegnanie z Marią, 1947

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiam się
wyrabiamy się
2 os. wyrabiasz się
wyrabiacie się
3 os. wyrabia się
wyrabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałem się
+(e)m się wyrabiał
wyrabiałam się
+(e)m się wyrabiała
wyrabiałom się
+(e)m się wyrabiało
wyrabialiśmy się
+(e)śmy się wyrabiali
wyrabiałyśmy się
+(e)śmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałeś się
+(e)ś się wyrabiał
wyrabiałaś się
+(e)ś się wyrabiała
wyrabiałoś się
+(e)ś się wyrabiało
wyrabialiście się
+(e)ście się wyrabiali
wyrabiałyście się
+(e)ście się wyrabiały
3 os. wyrabiał się
wyrabiała się
wyrabiało się
wyrabiali się
wyrabiały się

bezosobnik: wyrabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wyrabiał
będę się wyrabiać
będę się wyrabiała
będę się wyrabiać
będę się wyrabiało
będę się wyrabiać
będziemy się wyrabiali
będziemy się wyrabiać
będziemy się wyrabiały
będziemy się wyrabiać
2 os. będziesz się wyrabiał
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiała
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiało
będziesz się wyrabiać
będziecie się wyrabiali
będziecie się wyrabiać
będziecie się wyrabiały
będziecie się wyrabiać
3 os. będzie się wyrabiał
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiała
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiało
będzie się wyrabiać
będą się wyrabiali
będą się wyrabiać
będą się wyrabiały
będą się wyrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiajmy się
2 os. wyrabiaj się
wyrabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałbym się
bym się wyrabiał
wyrabiałabym się
bym się wyrabiała
wyrabiałobym się
bym się wyrabiało
wyrabialibyśmy się
byśmy się wyrabiali
wyrabiałybyśmy się
byśmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałbyś się
byś się wyrabiał
wyrabiałabyś się
byś się wyrabiała
wyrabiałobyś się
byś się wyrabiało
wyrabialibyście się
byście się wyrabiali
wyrabiałybyście się
byście się wyrabiały
3 os. wyrabiałby się
by się wyrabiał
wyrabiałaby się
by się wyrabiała
wyrabiałoby się
by się wyrabiało
wyrabialiby się
by się wyrabiali
wyrabiałyby się
by się wyrabiały

bezosobnik: wyrabiano by się

bezokolicznik: wyrabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrabiając się

gerundium: wyrabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrabianie się
wyrabiania się
D. wyrabiania się
wyrabiań się
C. wyrabianiu się
wyrabianiom się
B. wyrabianie się
wyrabiania się
N. wyrabianiem się
wyrabianiami się
Ms. wyrabianiu się
wyrabianiach się
W. wyrabianie się
wyrabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiająca się
D. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającej się
C. wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającej się
B. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiającą się
N. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającą się
Ms. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiające się
D. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
C. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
B. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiające się
N. wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
Ms. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się

odpowiednik aspektowy: wyrobić się

Składnia

bez ograniczeń + wyrabiać się +
(JAK)
bez ograniczeń + wyrabiać się +
(na KOGO)

4. o nawyku

Definicja

kształtować się pod wpływem czyimś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kształtować się

Cytaty

[...] przez sport, piłkę wyrabia się w człowieku charakter.

źródło: NKJP: Tomasz Mucha: Pobożny lider, Trybuna Śląska, 2004-04-29

Jako zespoły klasowe […] potrafią się dobrze zorganizować w celu wykonania określonych zadań grupowych, u wielu uczniów można zaobserwować, iż wyrabiają się u nich cechy przywódcze.

źródło: NKJP: Henryk Szewczyk: Kadeci z Tymbarku, Gazeta Krakowska, 2002-03-16

To nieprawda, że panie czytają tylko romanse. Owszem, chętnie po nie sięgają, ale po kilku Harlekinach, gdy wyrabia się u nich nawyk czytania, pytają o pozycje bardziej ambitne.

źródło: NKJP: boz: Blisko czytelników, Wieczór Trójmiasta, 1998-10-07

W procesie kształcenia człowieka wyrabiają się odpowiednie do celów kształcenia postawy i przekonania.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiam się
wyrabiamy się
2 os. wyrabiasz się
wyrabiacie się
3 os. wyrabia się
wyrabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałem się
+(e)m się wyrabiał
wyrabiałam się
+(e)m się wyrabiała
wyrabiałom się
+(e)m się wyrabiało
wyrabialiśmy się
+(e)śmy się wyrabiali
wyrabiałyśmy się
+(e)śmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałeś się
+(e)ś się wyrabiał
wyrabiałaś się
+(e)ś się wyrabiała
wyrabiałoś się
+(e)ś się wyrabiało
wyrabialiście się
+(e)ście się wyrabiali
wyrabiałyście się
+(e)ście się wyrabiały
3 os. wyrabiał się
wyrabiała się
wyrabiało się
wyrabiali się
wyrabiały się

bezosobnik: wyrabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wyrabiał
będę się wyrabiać
będę się wyrabiała
będę się wyrabiać
będę się wyrabiało
będę się wyrabiać
będziemy się wyrabiali
będziemy się wyrabiać
będziemy się wyrabiały
będziemy się wyrabiać
2 os. będziesz się wyrabiał
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiała
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiało
będziesz się wyrabiać
będziecie się wyrabiali
będziecie się wyrabiać
będziecie się wyrabiały
będziecie się wyrabiać
3 os. będzie się wyrabiał
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiała
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiało
będzie się wyrabiać
będą się wyrabiali
będą się wyrabiać
będą się wyrabiały
będą się wyrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiajmy się
2 os. wyrabiaj się
wyrabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałbym się
bym się wyrabiał
wyrabiałabym się
bym się wyrabiała
wyrabiałobym się
bym się wyrabiało
wyrabialibyśmy się
byśmy się wyrabiali
wyrabiałybyśmy się
byśmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałbyś się
byś się wyrabiał
wyrabiałabyś się
byś się wyrabiała
wyrabiałobyś się
byś się wyrabiało
wyrabialibyście się
byście się wyrabiali
wyrabiałybyście się
byście się wyrabiały
3 os. wyrabiałby się
by się wyrabiał
wyrabiałaby się
by się wyrabiała
wyrabiałoby się
by się wyrabiało
wyrabialiby się
by się wyrabiali
wyrabiałyby się
by się wyrabiały

bezosobnik: wyrabiano by się

bezokolicznik: wyrabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrabiając się

gerundium: wyrabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrabianie się
wyrabiania się
D. wyrabiania się
wyrabiań się
C. wyrabianiu się
wyrabianiom się
B. wyrabianie się
wyrabiania się
N. wyrabianiem się
wyrabianiami się
Ms. wyrabianiu się
wyrabianiach się
W. wyrabianie się
wyrabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiająca się
D. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającej się
C. wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającej się
B. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiającą się
N. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającą się
Ms. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiające się
D. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
C. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
B. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiające się
N. wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
Ms. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się

odpowiednik aspektowy: wyrobić się

Składnia

bez ograniczeń + wyrabiać się +
(w KIM | u KOGO)

5. na autobus

Definicja

pot. 
zdążać coś zrobić w określonym terminie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

  • ledwo wyrabiać się

Cytaty

[...] nikt się nie spieszy, nie stresuje, wszyscy wyrabiają się na czas.

źródło: NKJP: Inga Rusin: Woodbadge w krainie tulipanów, Czuwaj, 2009-11

Firma działająca na rynku, która obsługuje rozmaite podmioty i dostarcza im materiały z aktualnym stanem prawnym, często nie wyrabia się w miesiąc […] z aktualizacją wszystkich aktów prawnych.

źródło: NKJP: 3. posiedzenie Senatu RP, stenogram, wersja robocza

[...] jak chcesz, to cię wciągnę do interesu, bo mi potrzebny pomocnik. Nie wyrabiam się z zamówieniami.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem, 2005

Mamy bardzo dużo zajęć na piątym roku. Jak wy się wyrabiacie na przykład z pracą jeszcze w ogóle?

źródło: NKJP: Korpus języka mówionego PELCRA

Przy dobrej organizacji można się było wyrobić w godzinę. A potem […] wyrabialiśmy się w 30 minut.

źródło: NKJP: Marek Ciesielski, Paweł Siekański, Arkadiusz Znojek: 540 DDC, czyli jakie jest wojsko, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiam się
wyrabiamy się
2 os. wyrabiasz się
wyrabiacie się
3 os. wyrabia się
wyrabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałem się
+(e)m się wyrabiał
wyrabiałam się
+(e)m się wyrabiała
wyrabiałom się
+(e)m się wyrabiało
wyrabialiśmy się
+(e)śmy się wyrabiali
wyrabiałyśmy się
+(e)śmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałeś się
+(e)ś się wyrabiał
wyrabiałaś się
+(e)ś się wyrabiała
wyrabiałoś się
+(e)ś się wyrabiało
wyrabialiście się
+(e)ście się wyrabiali
wyrabiałyście się
+(e)ście się wyrabiały
3 os. wyrabiał się
wyrabiała się
wyrabiało się
wyrabiali się
wyrabiały się

bezosobnik: wyrabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wyrabiał
będę się wyrabiać
będę się wyrabiała
będę się wyrabiać
będę się wyrabiało
będę się wyrabiać
będziemy się wyrabiali
będziemy się wyrabiać
będziemy się wyrabiały
będziemy się wyrabiać
2 os. będziesz się wyrabiał
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiała
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiało
będziesz się wyrabiać
będziecie się wyrabiali
będziecie się wyrabiać
będziecie się wyrabiały
będziecie się wyrabiać
3 os. będzie się wyrabiał
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiała
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiało
będzie się wyrabiać
będą się wyrabiali
będą się wyrabiać
będą się wyrabiały
będą się wyrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiajmy się
2 os. wyrabiaj się
wyrabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałbym się
bym się wyrabiał
wyrabiałabym się
bym się wyrabiała
wyrabiałobym się
bym się wyrabiało
wyrabialibyśmy się
byśmy się wyrabiali
wyrabiałybyśmy się
byśmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałbyś się
byś się wyrabiał
wyrabiałabyś się
byś się wyrabiała
wyrabiałobyś się
byś się wyrabiało
wyrabialibyście się
byście się wyrabiali
wyrabiałybyście się
byście się wyrabiały
3 os. wyrabiałby się
by się wyrabiał
wyrabiałaby się
by się wyrabiała
wyrabiałoby się
by się wyrabiało
wyrabialiby się
by się wyrabiali
wyrabiałyby się
by się wyrabiały

bezosobnik: wyrabiano by się

bezokolicznik: wyrabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrabiając się

gerundium: wyrabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrabianie się
wyrabiania się
D. wyrabiania się
wyrabiań się
C. wyrabianiu się
wyrabianiom się
B. wyrabianie się
wyrabiania się
N. wyrabianiem się
wyrabianiami się
Ms. wyrabianiu się
wyrabianiach się
W. wyrabianie się
wyrabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiająca się
D. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającej się
C. wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającej się
B. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiającą się
N. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającą się
Ms. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiające się
D. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
C. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
B. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiające się
N. wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
Ms. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się

odpowiednik aspektowy: wyrobić się

Składnia

bez ograniczeń + wyrabiać się +
(KIEDY) + (z CZYM)

6. na zakręcie

Definicja

pot. 
jadąc szybko jakimś pojazdem, nie wypadać z drogi lub toru

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • (nie) wyrabiać się na zakrętach

Cytaty

Biały lincoln ma 44 stopy długości, czyli jakieś 13 metrów, i sześć kół na trzech osiach. Nic więc dziwnego, że zwykle nie wyrabia się na zakrętach.

źródło: NKJP: Piotr Stasiński: Schody do NATO, Gazeta Wyborcza, 1997-12-06

Strach tędy iść nawet po chodniku, bo ciężarówki, jak jadą za szybko, to nie wyrabiają się na zakręcie i wjeżdżają na chodnik [...].

źródło: NKJP: (Adk): 20 ton strachu, Nowiny Raciborskie, 2005-11-21

Po prostu jechał szybko i wyrabiał się na zakrętach.

źródło: NKJP: Zobaczyłem, przyspieszyłem, wyprzedziłem, Tygodnik Siedlecki, 2006-09-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiam się
wyrabiamy się
2 os. wyrabiasz się
wyrabiacie się
3 os. wyrabia się
wyrabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałem się
+(e)m się wyrabiał
wyrabiałam się
+(e)m się wyrabiała
wyrabiałom się
+(e)m się wyrabiało
wyrabialiśmy się
+(e)śmy się wyrabiali
wyrabiałyśmy się
+(e)śmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałeś się
+(e)ś się wyrabiał
wyrabiałaś się
+(e)ś się wyrabiała
wyrabiałoś się
+(e)ś się wyrabiało
wyrabialiście się
+(e)ście się wyrabiali
wyrabiałyście się
+(e)ście się wyrabiały
3 os. wyrabiał się
wyrabiała się
wyrabiało się
wyrabiali się
wyrabiały się

bezosobnik: wyrabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wyrabiał
będę się wyrabiać
będę się wyrabiała
będę się wyrabiać
będę się wyrabiało
będę się wyrabiać
będziemy się wyrabiali
będziemy się wyrabiać
będziemy się wyrabiały
będziemy się wyrabiać
2 os. będziesz się wyrabiał
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiała
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiało
będziesz się wyrabiać
będziecie się wyrabiali
będziecie się wyrabiać
będziecie się wyrabiały
będziecie się wyrabiać
3 os. będzie się wyrabiał
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiała
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiało
będzie się wyrabiać
będą się wyrabiali
będą się wyrabiać
będą się wyrabiały
będą się wyrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiajmy się
2 os. wyrabiaj się
wyrabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałbym się
bym się wyrabiał
wyrabiałabym się
bym się wyrabiała
wyrabiałobym się
bym się wyrabiało
wyrabialibyśmy się
byśmy się wyrabiali
wyrabiałybyśmy się
byśmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałbyś się
byś się wyrabiał
wyrabiałabyś się
byś się wyrabiała
wyrabiałobyś się
byś się wyrabiało
wyrabialibyście się
byście się wyrabiali
wyrabiałybyście się
byście się wyrabiały
3 os. wyrabiałby się
by się wyrabiał
wyrabiałaby się
by się wyrabiała
wyrabiałoby się
by się wyrabiało
wyrabialiby się
by się wyrabiali
wyrabiałyby się
by się wyrabiały

bezosobnik: wyrabiano by się

bezokolicznik: wyrabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrabiając się

gerundium: wyrabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrabianie się
wyrabiania się
D. wyrabiania się
wyrabiań się
C. wyrabianiu się
wyrabianiom się
B. wyrabianie się
wyrabiania się
N. wyrabianiem się
wyrabianiami się
Ms. wyrabianiu się
wyrabianiach się
W. wyrabianie się
wyrabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiająca się
D. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającej się
C. wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającej się
B. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiającą się
N. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającą się
Ms. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiające się
D. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
C. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
B. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiające się
N. wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
Ms. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się

odpowiednik aspektowy: wyrobić się

Inne uwagi

Zwykle neg

Składnia

bez ograniczeń + wyrabiać się +
(na CZYM)

7. co tu się wyrabia

Definicja

pot.  pejorat. 
dziać się

Noty o użyciu

Podmiot zwykle zaimkowy: co, coś itp.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dziać się, wyczyniać się, wyprawiać się

Cytaty

Trzeba było widzieć, co się wyrabiało w naszej klasie, kiedy Hania Czachorowska wpadła z tą wiadomością. Wszyscy się pozrywali z ławek.

źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1961

Po obiedzie poszli do mamy pokoju, a my z Baśką niby odrabialiśmy lekcje. Jakie to odrabianie, kiedy ja tylko nasłuchuję, co się wyrabia za drzwiami.

źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1961

- A co tu się wyrabia? Co? Całujecie się? Świntuchy!

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

[...] przemogła i przyszła do szkoły, ale spóźniła się, prawie pół godziny, co się wyrabia o siódmej rano na moście Poniatowskiego, to pojęcie ludzkie przechodzi [...].

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

Z człowiekiem wyrabiają się takie dziwne rzeczy.

źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1961

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiam się
wyrabiamy się
2 os. wyrabiasz się
wyrabiacie się
3 os. wyrabia się
wyrabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałem się
+(e)m się wyrabiał
wyrabiałam się
+(e)m się wyrabiała
wyrabiałom się
+(e)m się wyrabiało
wyrabialiśmy się
+(e)śmy się wyrabiali
wyrabiałyśmy się
+(e)śmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałeś się
+(e)ś się wyrabiał
wyrabiałaś się
+(e)ś się wyrabiała
wyrabiałoś się
+(e)ś się wyrabiało
wyrabialiście się
+(e)ście się wyrabiali
wyrabiałyście się
+(e)ście się wyrabiały
3 os. wyrabiał się
wyrabiała się
wyrabiało się
wyrabiali się
wyrabiały się

bezosobnik: wyrabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wyrabiał
będę się wyrabiać
będę się wyrabiała
będę się wyrabiać
będę się wyrabiało
będę się wyrabiać
będziemy się wyrabiali
będziemy się wyrabiać
będziemy się wyrabiały
będziemy się wyrabiać
2 os. będziesz się wyrabiał
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiała
będziesz się wyrabiać
będziesz się wyrabiało
będziesz się wyrabiać
będziecie się wyrabiali
będziecie się wyrabiać
będziecie się wyrabiały
będziecie się wyrabiać
3 os. będzie się wyrabiał
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiała
będzie się wyrabiać
będzie się wyrabiało
będzie się wyrabiać
będą się wyrabiali
będą się wyrabiać
będą się wyrabiały
będą się wyrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrabiajmy się
2 os. wyrabiaj się
wyrabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrabiałbym się
bym się wyrabiał
wyrabiałabym się
bym się wyrabiała
wyrabiałobym się
bym się wyrabiało
wyrabialibyśmy się
byśmy się wyrabiali
wyrabiałybyśmy się
byśmy się wyrabiały
2 os. wyrabiałbyś się
byś się wyrabiał
wyrabiałabyś się
byś się wyrabiała
wyrabiałobyś się
byś się wyrabiało
wyrabialibyście się
byście się wyrabiali
wyrabiałybyście się
byście się wyrabiały
3 os. wyrabiałby się
by się wyrabiał
wyrabiałaby się
by się wyrabiała
wyrabiałoby się
by się wyrabiało
wyrabialiby się
by się wyrabiali
wyrabiałyby się
by się wyrabiały

bezosobnik: wyrabiano by się

bezokolicznik: wyrabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyrabiając się

gerundium: wyrabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrabianie się
wyrabiania się
D. wyrabiania się
wyrabiań się
C. wyrabianiu się
wyrabianiom się
B. wyrabianie się
wyrabiania się
N. wyrabianiem się
wyrabianiami się
Ms. wyrabianiu się
wyrabianiach się
W. wyrabianie się
wyrabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyrabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiająca się
D. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiającej się
C. wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającemu się
wyrabiającej się
B. wyrabiającego się
wyrabiającego się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiającą się
N. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającą się
Ms. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyrabiający się
wyrabiający się
wyrabiające się
wyrabiające się
D. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
C. wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
wyrabiającym się
B. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiające się
N. wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
wyrabiającymi się
Ms. wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się
wyrabiających się

Składnia

bez ograniczeń + wyrabiać się +
(GDZIE)
bez ograniczeń + wyrabiać się +
(z KIM/CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj