UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pałasz

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

węg. pallos

z osm.-tur. pala 'długa, prosta szabla'

1. broń

Definicja

dawna broń mająca długie, dosyć szerokie, proste lub lekko zakrzywione ostrze o dwóch stronach tnących

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  broń

Połączenia

  • pałasz husarski, kawaleryjski; krzywy, pochyły
  • głownia, ostrze pałasza
  • pałasz dzwoni
  • dobyć pałasza
  • wyciągnąć pałasz
  • chwycić za pałasz

Cytaty

W ostatnim czasie Wielkopolskie Muzeum Wojskowe wzbogaciło się o bardzo ciekawy eksponat - pałasz szwedzkiej kawalerii z 1893 roku.

źródło: NKJP: ELKA: Pałasz Huzara, Gazeta Poznańska, 2002-04-13

[...] trzymając ostrzegawczo dłoń na rękojeści zatkniętego za pas pałasza, zaczął się szybko cofać.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Stały rzędem kule armatnie, w gablotach leżały guziki z orłami francuskimi i rosyjskimi, naramienniki obu armii, proste pałasze dragonów francuskich i krzywe jazdy polskiej [...].

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Na skraju imperium, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pałasz
pałasze
D. pałasza
pałaszy
przestarz. pałaszów
C. pałaszowi
pałaszom
B. pałasz
pałasze
N. pałaszem
pałaszami
Ms. pałaszu
pałaszach
W. pałaszu
pałasze

2.a ryba

Definicja

zool. 
jadalna ryba o czarno-srebrnym, wydłużonym i bocznie spłaszczonym ciele, żyjąca w ciepłych wodach morskich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta wodne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ryba

Cytaty

Pałasz żyje na głębokości ponad tysiąca metrów. Łowiony jest tylko na Maderze i w Japonii przy pomocy długich lin z haczykami.

źródło: Internet: flickr.com

Podobno żywego pałasza nikt nie widział, bo nie da się przecież nurkować 1000 metrów pod powierzchnią oceanu.

źródło: Internet: madameedith.blogspot.com

Można tu łowić pałasze, symboliczne dla całej Portugalii sardynki oraz byczki z rodziny makreli i tuńczyki.

źródło: Internet: tvp.com.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pałasz
pałasze
D. pałasza
pałaszy
C. pałaszowi
pałaszom
B. pałasza
pałasze
N. pałaszem
pałaszami
Ms. pałaszu
pałaszach
W. pałaszu
pałasze

2.b mięso

Definicja

kulin. 
mięso pałasza - ryby

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Cytaty

Wyjątkowo smacznym daniem głównym był [...] pałasz z karmelizowanymi bananami (56 zł).

źródło: Internet: Joanna Pecold, Gazeta Wyborcza, 2015

Pałasz jest ulubioną potrawą mieszkańców Madery.

źródło: Internet: fotogea.com/madera-–-marakuje-agapanty-i-tunele

Do pałasza często podaje się gęsty sos z marakui.

źródło: Internet: smakowityblog.pl

W porze obiadowej wprost na jezdnię wystawiane są [...] wielkie grille, na których bardzo mili kucharze przyrządzają [...] kalmary, ośmiornice, sardynki, dorsze, pałasze.

źródło: Internet: duze-podroze.pl/porto-top5

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pałasz
pałasze
D. pałasza
pałaszy
C. pałaszowi
pałaszom
B. pałasza
pałasze
N. pałaszem
pałaszami
Ms. pałaszu
pałaszach
W. pałaszu
pałasze
Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj