UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przaśny

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przaśny	przaśny	przaśny	przaśne	przaśna
D.	przaśnego	przaśnego	przaśnego	przaśnego	przaśnej
C.	przaśnemu	przaśnemu	przaśnemu	przaśnemu	przaśnej
B.	przaśnego	przaśnego	przaśny	przaśne	przaśną
N.	przaśnym	przaśnym	przaśnym	przaśnym	przaśną
Ms.	przaśnym	przaśnym	przaśnym	przaśnym	przaśnej
W.	przaśny	przaśny	przaśny	przaśne	przaśna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przaśni	przaśni	przaśne	przaśne
D.	przaśnych	przaśnych	przaśnych	przaśnych
C.	przaśnym	przaśnym	przaśnym	przaśnym
B.	przaśnych	przaśnych	przaśnych	przaśne
N.	przaśnymi	przaśnymi	przaśnymi	przaśnymi
Ms.	przaśnych	przaśnych	przaśnych	przaśnych
W.	przaśni	przaśni	przaśne	przaśne

Pochodzenie

psł. *prěsnъ < *prěsknъ 'świeży, niezakwaszony'

1.a chleb

Definicja

taki, który jest nie poddany fermentacji i przez to przygotowywany bez zakwasu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

przaśny chleb, podpłomyk; bimber; przaśne placki, placuszki; przaśna potrawa; przaśne pieczywo; ciasto; jadło; przaśne bliny
przaśny, niekwaszony; przaśny, niewyrośnięty; przaśne i chmielowe; przaśne i słodkie; tradycyjny, przaśny

Cytaty

W woreczku było zawsze kilka cebul, parę główek czosnku, przaśny chleb, chała i kawałek pieczonej koźliny.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968

Bywają bliny pszenne, bywają i gryczane, zazwyczaj są drożdżowe, ale jadałem i przaśne.

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Wilczy notes, 2007

[...] Magia krwi powracała u nich z podświadomości, przywołana zapachem przaśnego ciasta, taneczną melodią, chwiejnym płomykiem świecy.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

1.b smak

Definicja

charakterystyczny dla czegoś nie poddanego fermentacji i przez to przygotowywanego bez zakwasu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

przaśny smak, zapach

Cytaty

[...] Pchnąłem ją na głęboką wodę: w dymy suszonego, krowiego łajna, swąd palonych ciał i przaśny zapach pieczonych na blasze placuszków [...].

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Pociągając przedniego burgunda, zatęskniłem nagle do kraju i przaśnego smaku naszego świdnickiego piwa.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

2. wygląd

Definicja

prosty i niewyszukany, uważany za typowy dla kultury chłopskiej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

przaśny facet; tyłek; warkocz; wygląd; kapelusz; plakat; kraj; folklor; klimat; realizm, socjalizm; przaśna dziewczyna; Słowianka; chłopskość; polszczyzna; stylistyka; teraźniejszość; codzienność, proza (życia,...); przaśne otoczenie; pytanie; disco polo; przaśne policzki; wąsy; dekoracje; klubokawiarnie; wnętrza; weseliska
przyjemnie przaśny
przaśny, ludowy; przaśny i swojski; przaśny i tandetny; przaśny, (dobrze,...) zbudowany; przaśna, mazowiecka; przaśne, proste; przyziemny, przaśny; skromny, przaśny; wiejski i przaśny; niedoskonała, przaśna; rustykalne, przaśne
bardziej przaśny

Cytaty

	Ciało osłonięte nędzną przyodziewą, skromny, przaśny wygląd - gwarancja moralności socjalistycznej. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010
	Jeżeli ktoś lubi przaśny, ludowy folklor, to w nieodległej Austrii powinien udać się na festiwal. źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: W co się bawić w Europie?, Polityka, 2006-06-10
	To znak tamtych, zamierzchłych czasów, kiedy z przaśnej Polski przemieszczaliśmy się do enklawy luksusu. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006
	Do łask wróciły przaśne dekoracje, robione na ludowo. Moda na naturalność i prostotę obowiązuje od kilku lat [...]. źródło: NKJP: Magdalena Rubaszewska: Zając w krótkich spodenkach, Express Ilustrowany, 2003-04-18
	Wysoka postawna blondyna, raczej hoża niż ładna - pozbawiony wdzięku okaz zdrowia o rumianych, przaśnych policzkach. źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008

3.a prostacki

Definicja

pejorat.

taki, który zachowuje się w sposób prymitywny lub nie potrafi się zachować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

przaśny budowlaniec; przaśne czasy
przaśny i rumiany; przaśna i (intelektualnie,...) niewyrobiona; głupia, przaśna

Cytaty

Te dziady w sejmie to są terroryści, pani, kurde [...] - ryknął przaśny i rumiany budowlaniec.

źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2004

Beatki nie cierpiał, bo była głupia, przaśna i intelektualnie niewyrobiona. Nie czytała książek, gardziła malarstwem, nie bywała w muzeach.

źródło: NKJP: Internet

3.b świadczący o prostactwie

Definicja

pejorat.

świadczący o prymitywnym sposobie zachowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

przaśny dowcip; humor; przaśne żarty
bardzo przaśny

Cytaty

Humor Kiepskich jest przaśny, to rodzaj plebejskiego śmiechowiska z odrobiną surrealistycznego szaleństwa [...].

źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Życie Kiepskich według mima, Gazeta Wrocławska, 2002-05-10

To, że wciąż chcemy upajać się opowieściami o kaskaderskich wyczynach Kmicica czy przaśnych dowcipach Zagłoby, jest dowodem naszego kulturalnego niedorozwoju [...].

źródło: NKJP: (A.B.): Wyczyny Kmicica, dowcipy Zagłoby, Dziennik Bałtycki, 2001-05-11

Data ostatniej modyfikacji: 06.09.2018