UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rogaty

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rogaty
rogaty
rogaty
rogate
rogata
D. rogatego
rogatego
rogatego
rogatego
rogatej
C. rogatemu
rogatemu
rogatemu
rogatemu
rogatej
B. rogatego
rogatego
rogaty
rogate
rogatą
N. rogatym
rogatym
rogatym
rogatym
rogatą
Ms. rogatym
rogatym
rogatym
rogatym
rogatej
W. rogaty
rogaty
rogaty
rogate
rogata
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rogaci
rogaci
rogate
rogate
D. rogatych
rogatych
rogatych
rogatych
C. rogatym
rogatym
rogatym
rogatym
B. rogatych
rogatych
rogatych
rogate
N. rogatymi
rogatymi
rogatymi
rogatymi
Ms. rogatych
rogatych
rogatych
rogatych
W. rogaci
rogaci
rogate
rogate

Pochodzenie

Zob. róg

1. jeleń

Definicja

taki, który ma rogi - kostne wyrostki nad czołem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

  • bydło rogate; rogaty diabeł, kozioł; łeb; rogata bestia; głowa; rogate zwierzę

Cytaty

[...] jedna z krów, pochyliwszy rogaty łeb, wściekle biegła wprost na króla.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Pojazdy te zaprzężone były w azjatyckie rogate zebu, bydło stepowe wywodzące się od tura.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957

[...] w obejściach gospodarskich Majów czy Azteków spacerowały najwyżej udomowione indyki czy kaczki. Nie było trzody chlewnej i bydła rogatego.

źródło: NKJP: Adam Synowiec: Prawie jak w raju, Dziennik Zachodni, 2006-12-14

Unikano więc już straszenia okropnymi wizjami piekła i rogatymi diabłami [...].

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Północne odrodzenie, Polityka, 2009-04-04

Najwidoczniej ludzie lubią myśleć, że ich domy wyrastają na ziemiach, po których wieki temu biegali rogaci wikingowie i toporami wyznaczali granice swych osad.

źródło: Internet: kartkazpodrozy.pl

Składnia

bez ograniczeń + rogaty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. kapelusz

Definicja

taki, którego krawędzie zbiegają się w kilku miejscach pod kątem, tworząc wystające, ostro zakończone elementy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

  • rogata czapka

Cytaty

– Lekarz przyjdzie dopiero za godzinę. Telefonowałam, przekazałam służącej – powiedziała, nachylając nad rannym rogaty czepek.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003

Zachodnia część ulicy, od Reformackiej do Sławkowskiej, nosiła nazwę Rogackiej, od rogatych kapeluszy noszonych przez zakonników klasztoru św. Marka [...].

źródło: NKJP: Szrotmistrze i rogacze, Gazeta Krakowska, 2003-12-07

W moim kierunku szedł podchorąży kawalerii – płaszcz do kostek, szabla, rogata czapka, coś cudownego!

źródło: NKJP: Stanisław Janicki: Kino jak... narkotyk, Trybuna Śląska, 2002-02-01

Ta muszla [...] - wielka, ciężka, rogata, z wywiniętym brzegiem, ukazywała swe różowe wnętrze,

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

Moja koleżanka zapragnęła lnianej pościeli z takimi, no wiesz, rogatymi poduszkami.

źródło: Internet: meis-ideis.blogspot.com

3.a młodzieniec

Definicja

książk. 
taki, który niechętnie podporządkowuje się określonym zasadom i rygorom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • zrobił się rogaty

Cytaty

Ostatnio zrobił się trochę rogaty, jak to piętnastolatek.

źródło: NKJP: Ryszarda Wojciechowska: Przyduszam miłością, Dziennik Bałtycki, 2002-11-29

[...] Leopold Tyrmand był rogaty, niepokorny i przeganiany zewsząd z wilczym biletem.

źródło: NKJP: Joanna Siedlecka: Polowanie na Tyrmanda, Dziennik Polski, 2008-12-12

Można sobie wyobrazić, jak na moją propozycję zareagowali ci wszyscy rogaci komuniści z parlamentarnych ław. - Nie! - wrzeszczeli.

źródło: NKJP: Andrzej M. Zaucha: Nie ma pracy, nie ma przyszłości, Gazeta Wyborcza, 1996-03-14

3.b charakter

Definicja

książk. 
właściwy osobie, która niechętnie podporządkowuje się określonym zasadom i rygorom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • rogata dusza

Cytaty

Rogaty charakter nie opuścił Lesława do tej pory. Po przejściu na rentę zdrowotną miał więcej czasu. Zaangażował się w wyjaśnianie spraw własnościowych w swojej kamienicy.

źródło: NKJP: Zamordowałem kukułkę, Gazeta Krakowska, 2003-03-22

Do licha, pomyślałem z rozpaczą, już było dobrze, porozumieli się, i wylazła z nich rogata natura, zaraz skoczą sobie do oczu, nagadają głupstw, wszystko zacznie się od początku...

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Chodkiewicz jako człowiek, ze swoją rogatą osobowością, wzbudzał wielkie kontrowersje.

źródło: NKJP: Stanisław Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2006

Pokazał polski, zadziorny charakter, rogatą duszę, wielkie serce do walki.

źródło: NKJP: Mały(sz) wielki człowiek, Express Ilustrowany, 2002-01-21

Tym razem pokazaliśmy Zachodowi, jaki jest w nas rogaty duch oporu. Tym razem tak naprawdę nie było przegranej

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Wybór Anny, 2010

4. mąż

Definicja

pot. 
taki, który jest zdradzany przez osobę, z którą pozostaje w związku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

  • rogaty mąż

Cytaty

W końcu rogaty mąż zorientował się, że przez sześć z czternastu lat małżeństwa był okłamywany przez swoją połowicę.

źródło: Internet: dziennik.pl

[...] przyjąłem babską strategię tłumaczenia zdrady i kopnięcia w tyłek rogatego faceta.

źródło: Internet: film.onet.pl

Data ostatniej modyfikacji: 20.06.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj