UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

beczeć

Chronologizacja

1579, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. beczę
beczymy
2 os. beczysz
beczycie
3 os. beczy
beczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. beczałem
+(e)m beczał
beczałam
+(e)m beczała
beczałom
+(e)m beczało
beczeliśmy
+(e)śmy beczeli
beczałyśmy
+(e)śmy beczały
2 os. beczałeś
+(e)ś beczał
beczałaś
+(e)ś beczała
beczałoś
+(e)ś beczało
beczeliście
+(e)ście beczeli
beczałyście
+(e)ście beczały
3 os. beczał
beczała
beczało
beczeli
beczały

bezosobnik: beczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę beczał
będę beczeć
będę beczała
będę beczeć
będę beczało
będę beczeć
będziemy beczeli
będziemy beczeć
będziemy beczały
będziemy beczeć
2 os. będziesz beczał
będziesz beczeć
będziesz beczała
będziesz beczeć
będziesz beczało
będziesz beczeć
będziecie beczeli
będziecie beczeć
będziecie beczały
będziecie beczeć
3 os. będzie beczał
będzie beczeć
będzie beczała
będzie beczeć
będzie beczało
będzie beczeć
będą beczeli
będą beczeć
będą beczały
będą beczeć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. beczmy
2 os. becz
beczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. beczałbym
bym beczał
beczałabym
bym beczała
beczałobym
bym beczało
beczelibyśmy
byśmy beczeli
beczałybyśmy
byśmy beczały
2 os. beczałbyś
byś beczał
beczałabyś
byś beczała
beczałobyś
byś beczało
beczelibyście
byście beczeli
beczałybyście
byście beczały
3 os. beczałby
by beczał
beczałaby
by beczała
beczałoby
by beczało
beczeliby
by beczeli
beczałyby
by beczały

bezosobnik: beczano by

bezokolicznik: beczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: becząc

gerundium: beczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. beczenie
beczenia
D. beczenia
beczeń
C. beczeniu
beczeniom
B. beczenie
beczenia
N. beczeniem
beczeniami
Ms. beczeniu
beczeniach
W. beczenie
beczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: beczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. beczący
beczący
beczący
beczące
becząca
D. beczącego
beczącego
beczącego
beczącego
beczącej
C. beczącemu
beczącemu
beczącemu
beczącemu
beczącej
B. beczącego
beczącego
beczący
beczące
beczącą
N. beczącym
beczącym
beczącym
beczącym
beczącą
Ms. beczącym
beczącym
beczącym
beczącym
beczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. beczący
beczący
beczące
beczące
D. beczących
beczących
beczących
beczących
C. beczącym
beczącym
beczącym
beczącym
B. beczących
beczących
beczących
beczące
N. beczącymi
beczącymi
beczącymi
beczącymi
Ms. beczących
beczących
beczących
beczących

Pochodzenie

zach. psł. *bečati 'beczeć, meczeć'

Wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

1. o zwierzęciu

Definicja

o owcy lub kozie: wydawać przeciągły, niski głos

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  meczeć

Połączenia

  • koza, owca beczy
  • beczeć żałośnie

Cytaty

Na zewnątrz chaty przeraźliwie beczała koza.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Stłoczony na brzegu tłum hałasował, wszystko było w tym hałasie: krzyk kobiet, klątwy mężczyzn, płacz dzieci, ryk bydła, rżenie koni, beczenie owiec.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

2. o człowieku

Definicja

pot. 
płakać z błahego powodu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  mazać się, mazgaić się
hiperonimy:  płakać

Cytaty

− Nie becz − szepnął cicho Igor. I objął mnie ramieniem. Ale ani on, ani ja nie potrafiliśmy w tym nagłym, solidarnym uścisku odnaleźć otuchy.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002

I nagle zaczęła beczeć. Nie cierpię, kiedy dziewczyna płacze, bo nawet najładniejsza robi się wtedy brzydka: wykrzywione usta, nos czerwony... Czego ona ryczy? O co jej chodzi?

źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976

– A ty czego beczysz? – głos Felka zatarł gwałtownie to moje widzenie i żegnając się z nim nie bez żalu, powiedziałam, że się wzruszyłam, że ten krajobraz budzi tyle skojarzeń, i otarłam wierzchem dłoni łzy [...].

źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

- Ja nie pójdę! Za nic! - powiedział siąkając nosem Wacek. - Nie becz, głupi! - ofuknęła go Ewa.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Pan Tu i Pan Tam, 1986

3. o instrumencie

Definicja

wydawać dźwięk podobny do głosu kozy lub owcy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Alejką ku nam biegła kobieta, za nią szedł stróż i raz po raz, przechylając głowę, beczał na trąbce.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

[...] rwetes zaczęli robić inni mieszkańcy puszczy: tysiączne owady, sykające świerszcze, wytrwałe cykady, beczące żaby i ropuchy, tajemnicze ssaki.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały Jaguar, 1980

Okrutna pamięć podsuwa mi wspomnienie jutrzni w Tyńcu, hymnów gregoriańskich na męskie przepiękne głosy dwunastu ojców benedyktynów - i robi mi się słabo. Zatykam uszy, ale to daremne. Wszystko wibruje tym nieznośnym beczeniem.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Od bramy Ogrodu Luksemburskiego dobiegało beczenie kobzy.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Urwany ślad, 2001

Data ostatniej modyfikacji: 22.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj