Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
beczę |
beczymy |
|||
2 os. |
beczysz |
beczycie |
|||
3 os. |
beczy |
beczą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
beczałem +(e)m beczał |
beczałam +(e)m beczała |
beczałom +(e)m beczało |
beczeliśmy +(e)śmy beczeli |
beczałyśmy +(e)śmy beczały |
2 os. |
beczałeś +(e)ś beczał |
beczałaś +(e)ś beczała |
beczałoś +(e)ś beczało |
beczeliście +(e)ście beczeli |
beczałyście +(e)ście beczały |
3 os. |
beczał |
beczała |
beczało |
beczeli |
beczały |
bezosobnik: beczano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę beczał będę beczeć |
będę beczała będę beczeć |
będę beczało będę beczeć |
będziemy beczeli będziemy beczeć |
będziemy beczały będziemy beczeć |
2 os. |
będziesz beczał będziesz beczeć |
będziesz beczała będziesz beczeć |
będziesz beczało będziesz beczeć |
będziecie beczeli będziecie beczeć |
będziecie beczały będziecie beczeć |
3 os. |
będzie beczał będzie beczeć |
będzie beczała będzie beczeć |
będzie beczało będzie beczeć |
będą beczeli będą beczeć |
będą beczały będą beczeć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
beczmy |
|
2 os. |
becz |
beczcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
beczałbym bym beczał |
beczałabym bym beczała |
beczałobym bym beczało |
beczelibyśmy byśmy beczeli |
beczałybyśmy byśmy beczały |
2 os. |
beczałbyś byś beczał |
beczałabyś byś beczała |
beczałobyś byś beczało |
beczelibyście byście beczeli |
beczałybyście byście beczały |
3 os. |
beczałby by beczał |
beczałaby by beczała |
beczałoby by beczało |
beczeliby by beczeli |
beczałyby by beczały |
bezosobnik: beczano by
bezokolicznik: beczeć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
becząc
gerundium: beczenie
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | beczenie |
beczenia |
D. | beczenia |
beczeń |
C. | beczeniu |
beczeniom |
B. | beczenie |
beczenia |
N. | beczeniem |
beczeniami |
Ms. | beczeniu |
beczeniach |
W. | beczenie |
beczenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: beczący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | beczący |
beczący |
beczący |
beczące |
becząca |
D. | beczącego |
beczącego |
beczącego |
beczącego |
beczącej |
C. | beczącemu |
beczącemu |
beczącemu |
beczącemu |
beczącej |
B. | beczącego |
beczącego |
beczący |
beczące |
beczącą |
N. | beczącym |
beczącym |
beczącym |
beczącym |
beczącą |
Ms. | beczącym |
beczącym |
beczącym |
beczącym |
beczącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | beczący |
beczący |
beczące |
beczące |
D. | beczących |
beczących |
beczących |
beczących |
C. | beczącym |
beczącym |
beczącym |
beczącym |
B. | beczących |
beczących |
beczących |
beczące |
N. | beczącymi |
beczącymi |
beczącymi |
beczącymi |
Ms. | beczących |
beczących |
beczących |
beczących |
Pochodzenie
zach. psł. *bečati 'beczeć, meczeć'
Wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.
1. o zwierzęciu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Relacje znaczeniowe
synonimy: | meczeć |
Połączenia
- koza, owca beczy
- beczeć żałośnie
Cytaty
Na zewnątrz chaty przeraźliwie beczała koza. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
Stłoczony na brzegu tłum hałasował, wszystko było w tym hałasie: krzyk kobiet, klątwy mężczyzn, płacz dzieci, ryk bydła, rżenie koni, beczenie owiec. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
2. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | mazać się, mazgaić się | |
hiperonimy: | płakać |
Cytaty
− Nie becz − szepnął cicho Igor. I objął mnie ramieniem. Ale ani on, ani ja nie potrafiliśmy w tym nagłym, solidarnym uścisku odnaleźć otuchy. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002 |
|
I nagle zaczęła beczeć. Nie cierpię, kiedy dziewczyna płacze, bo nawet najładniejsza robi się wtedy brzydka: wykrzywione usta, nos czerwony... Czego ona ryczy? O co jej chodzi? źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976 |
|
– A ty czego beczysz? – głos Felka zatarł gwałtownie to moje widzenie i żegnając się z nim nie bez żalu, powiedziałam, że się wzruszyłam, że ten krajobraz budzi tyle skojarzeń, i otarłam wierzchem dłoni łzy [...]. źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001 |
|
- Ja nie pójdę! Za nic! - powiedział siąkając nosem Wacek. - Nie becz, głupi! - ofuknęła go Ewa. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Pan Tu i Pan Tam, 1986 |
3. o instrumencie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Cytaty
Alejką ku nam biegła kobieta, za nią szedł stróż i raz po raz, przechylając głowę, beczał na trąbce. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
[...] rwetes zaczęli robić inni mieszkańcy puszczy: tysiączne owady, sykające świerszcze, wytrwałe cykady, beczące żaby i ropuchy, tajemnicze ssaki. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały Jaguar, 1980 |
|
Okrutna pamięć podsuwa mi wspomnienie jutrzni w Tyńcu, hymnów gregoriańskich na męskie przepiękne głosy dwunastu ojców benedyktynów - i robi mi się słabo. Zatykam uszy, ale to daremne. Wszystko wibruje tym nieznośnym beczeniem. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980 |
|
Od bramy Ogrodu Luksemburskiego dobiegało beczenie kobzy. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Urwany ślad, 2001 |