UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dziczyzna

Chronologizacja

1600, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziczyzna
dziczyzny
D. dziczyzny
dziczyzn
C. dziczyźnie
dziczyznom
B. dziczyznę
dziczyzny
N. dziczyzną
dziczyznami
Ms. dziczyźnie
dziczyznach
W. dziczyzno
dziczyzny

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. dziki

1.a mięso

Definicja

mięso dzikich zwierząt i ptaków, na które się poluje i potem spożywa

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  mięso

Połączenia

  • smaczna, znakomita; pieczona; upolowana; zamrożona; polska dziczyzna
  • dziczyzna daniela, gęsi, jarząbka
  • dziczyzna z brusznicą, z czosnkiem, z grzybami, z żurawiną; z rusztu
  • dziczyzna w borówkach, w sosie, w śmietanie
  • dziczyzna i drób, dziczyzna i ptactwo, dziczyzna i ryby, dziczyzna i sery, dziczyzna i wieprzowina, dziczyzna i wołowina
  • eksport; porcja; punkt skupu; smak, zapach dziczyzny
  • handel dziczyzną
  • dodatek, sos do dziczyzny; bigos, dania, potrawy, produkty, przetwory, wędliny, wyroby; gulasz, kiełbasa, kotlety, pasztet, pieczeń, zupa z dziczyzny
  • przepisy na dziczyznę
  • bigos z dziczyzną
  • dziczyzna smakuje jakoś
  • jadać, jeść, spożywać, zjeść; kupić, sprzedawać; lubić; przyrządzić/ przyrządzać; przerabiać, przetwarzać; pozyskiwać; coś przypomina dziczyznę
  • coś pasuje do dziczyzny
  • przepadać za dziczyzną

Cytaty

Odpowiednio przyprawiona i przyrządzona dziczyzna jest bardzo smaczna [...]

źródło: NKJP: (ard): Wszyscy wokół polują, Dziennik Bałtycki, 2001-02-20

Gdy do sali zaczęto wnosić półmiski z dziczyzną i drobiem, wesoły harmider wypełnił salę i poniósł się echem po zamkowych komnatach.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Dziczyznę warto jeść, ponieważ struktura dzikiego mięsa jest inna niż pochodzącego z hodowli.

źródło: NKJP: Julita Mazur: Dziczyzna jest pyszna!, Wieści Podwarszawskie, 2010-01-31

Na pański stół trafiało też sporo dziczyzny; oprócz zajęcy, saren i kuropatw znaleźć tu można dzika, łosia, a nawet niedźwiedzia.

źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004

Czapla jest ptakiem bardzo ostrożnym i czujnym, niełatwo daje się podejść na strzał. Jej dziczyzna jest jadalna.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

1.b porcja

Definicja

porcja dziczyzny - mięsa

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • podawać, serwować, zamawiać dziczyznę

Cytaty

Gospodarstwo agroturystyczne „Pod Groniem” może pomieścić 14 turystów, [...] Można skorzystać z całodziennego wyżywienia, goście mogą zamawiać dziczyznę oraz żywić się rybami, gdyż w obrębie gospodarstwa znajduje się staw z pstrągami potokowymi.

źródło: NKJP: (IrP): Pod siodłem, Gazeta Krakowska, 2004-08-31

Pod wiatą znajdującą się na terenie ośrodka często organizujemy spotkania biesiadne, na których podajemy dziczyznę.

źródło: NKJP: (mar): My się deszczu nie boimy, Dziennik Bałtycki, 2000-08-01

Z dań myśliwskich Dzik, jak sugeruje sama nazwa lokalu, serwuje oczywiście dziczyznę, ale w nad wyraz ograniczonym wyborze.

źródło: NKJP: Piotr Bikont: Kto wybierze się do Dzika ten gdzie indziej prędko zmyka, Gazeta Wyborcza, 1992-04-03

2. zwierzyna

Definicja

ogół dzikich zwierząt i ptaków, na które się poluje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Połączenia

  • mięso z dziczyzny
  • polować na dziczyznę

Cytaty

Zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska za straty w płodach rolnych wyrządzone przez dziczyznę odpowiada dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego.

źródło: NKJP: Michał Jankowiak:Kto zapłaci za zwierzynę? Odszkodowania, Polska Głos Wielkopolski, 2007-09-04

- Nasze pola są nad Pilicą zagrożone, rzeka wylewa, dziczyzna robi szkody.

źródło: NKJP: (oby): Zasadzili się na sosnę, a tu kaktus rośnie, Dziennik Łódzki, 2004-04-02

Henryk Krzakiewicz z Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie [...] wiele razy widział, jak wilki polują na dziczyznę.

źródło: NKJP: Tomasz Ejtminowicz: Wszystko przez Bardotkę, Gazeta Wyborcza, 1997-09-11

Do bazy danych trafi bydło, trzoda, owce, kozy, a także dziczyzna hodowana w celach rzeźnych.

źródło: NKJP: (jaz): Krowy mają pierwszeństwo, Express Ilustrowany, 2002-11-23

Najdroższym dostępnym mięsem z dziczyzny jest sarnina, która kosztuje ponad 100 proc. więcej niż dzik.

źródło: NKJP: Mirosław Słowiński: Najstarsza kuchnia świata, Wprost, 21/11, 1999

Data ostatniej modyfikacji: 26.10.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj