UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przeszkodzić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob.  szkoda 

1. w tańcu

Definicja

stać się fizyczną barierą w wykonaniu jakiejś czynności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • przeszkodzić w poruszaniu się, tańcu; sprzątaniu

Cytaty

Targany gniewem i niepokojem Falias przyspieszył, by zjechać do Loenu, nim wybuchnie rewolta. Nie zdążył. Przeszkodziły mu zaspy, zatarasowane bramy i ścisk na ulicach, tak wielu ludzi pragnęło obejrzeć egzekucję Jastrzębia.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Nagle zamachnął się pięścią. Nie zdołałem się uchylić. Przeszkodził mi Myszka, wczepiony w moją bluzę, jak w ostatnią deskę ratunku. Otrzymałem potężny cios prosto w twarz i poleciałem do tyłu.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Była jakby wystraszona i może dlatego nie objęła go za szyję. A może przeszkodził jej karabin, który ratowała przed powtórną kąpielą i którym omal nie wydłubała Kiernackiemu oka.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Nawet deszcz nie przeszkodził obserwować pokaz sztucznych ogni.

źródło: NKJP: RD: Serc pospolite ruszenie: Gazeta Poznańska, 2004-01-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeszkodzę
 przeszkodzimy
2 os. przeszkodzisz
 przeszkodzicie
3 os. przeszkodzi
 przeszkodzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeszkodziłem
+(e)m przeszkodził
 przeszkodziłam
+(e)m przeszkodziła
 przeszkodziłom
+(e)m przeszkodziło
 przeszkodziliśmy
+(e)śmy przeszkodzili
 przeszkodziłyśmy
+(e)śmy przeszkodziły
2 os. przeszkodziłeś
+(e)ś przeszkodził
 przeszkodziłaś
+(e)ś przeszkodziła
 przeszkodziłoś
+(e)ś przeszkodziło
 przeszkodziliście
+(e)ście przeszkodzili
 przeszkodziłyście
+(e)ście przeszkodziły
3 os. przeszkodził
 przeszkodziła
 przeszkodziło
 przeszkodzili
 przeszkodziły

bezosobnik: przeszkodzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeszkodźmy
2 os. przeszkodź
 przeszkodźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeszkodziłbym
bym przeszkodził
 przeszkodziłabym
bym przeszkodziła
 przeszkodziłobym
bym przeszkodziło
 przeszkodzilibyśmy
byśmy przeszkodzili
 przeszkodziłybyśmy
byśmy przeszkodziły
2 os. przeszkodziłbyś
byś przeszkodził
 przeszkodziłabyś
byś przeszkodziła
 przeszkodziłobyś
byś przeszkodziło
 przeszkodzilibyście
byście przeszkodzili
 przeszkodziłybyście
byście przeszkodziły
3 os. przeszkodziłby
by przeszkodził
 przeszkodziłaby
by przeszkodziła
 przeszkodziłoby
by przeszkodziło
 przeszkodziliby
by przeszkodzili
 przeszkodziłyby
by przeszkodziły

bezosobnik: przeszkodzono by

bezokolicznik: przeszkodzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszkodziwszy

gerundium: przeszkodzenie

odpowiednik aspektowy: przeszkadzać

Składnia

bez ograniczeń + przeszkodzić +
KOMU/CZEMU + (w CZYM)
bez ograniczeń + przeszkodzić +
(KOMU/CZEMU) + BEZOKOLICZNIK

2. w nauce

Definicja

utrudnić lub uniemożliwić wykonywanie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zwadzić

Połączenia

  • przeszkodzić w nauce, pracy, realizacji zadania; ucieczce, wyjeździe; rozważaniach, rozmyślaniach

Cytaty

– Nienawidzi ich pan? – głos Wandzi przeszkodził w dalszych rozważaniach. – Kogo? – zapytał głucho.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

– To zacznij jeszcze raz, próbując nie opowiadać głupot o tym, że możesz któregoś dnia nie wrócić do domu, bo stracisz życie na służbie. Albo o tym, że w każdej chwili mogą do ciebie zadzwonić i przeszkodzić w czytaniu synkowi powieści o Indianach.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

Karolcia koniecznie chciała dowiedzieć się od kierowcy czegoś więcej o tej Filomenie i o koraliku, ale niestety przeszkodziła jej w tym ciotka Agata.

źródło: NKJP: Maria Krüger: Karolcia, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeszkodzę
 przeszkodzimy
2 os. przeszkodzisz
 przeszkodzicie
3 os. przeszkodzi
 przeszkodzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeszkodziłem
+(e)m przeszkodził
 przeszkodziłam
+(e)m przeszkodziła
 przeszkodziłom
+(e)m przeszkodziło
 przeszkodziliśmy
+(e)śmy przeszkodzili
 przeszkodziłyśmy
+(e)śmy przeszkodziły
2 os. przeszkodziłeś
+(e)ś przeszkodził
 przeszkodziłaś
+(e)ś przeszkodziła
 przeszkodziłoś
+(e)ś przeszkodziło
 przeszkodziliście
+(e)ście przeszkodzili
 przeszkodziłyście
+(e)ście przeszkodziły
3 os. przeszkodził
 przeszkodziła
 przeszkodziło
 przeszkodzili
 przeszkodziły

bezosobnik: przeszkodzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeszkodźmy
2 os. przeszkodź
 przeszkodźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeszkodziłbym
bym przeszkodził
 przeszkodziłabym
bym przeszkodziła
 przeszkodziłobym
bym przeszkodziło
 przeszkodzilibyśmy
byśmy przeszkodzili
 przeszkodziłybyśmy
byśmy przeszkodziły
2 os. przeszkodziłbyś
byś przeszkodził
 przeszkodziłabyś
byś przeszkodziła
 przeszkodziłobyś
byś przeszkodziło
 przeszkodzilibyście
byście przeszkodzili
 przeszkodziłybyście
byście przeszkodziły
3 os. przeszkodziłby
by przeszkodził
 przeszkodziłaby
by przeszkodziła
 przeszkodziłoby
by przeszkodziło
 przeszkodziliby
by przeszkodzili
 przeszkodziłyby
by przeszkodziły

bezosobnik: przeszkodzono by

bezokolicznik: przeszkodzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszkodziwszy

gerundium: przeszkodzenie

odpowiednik aspektowy: przeszkadzać

Składnia

bez ograniczeń + przeszkodzić +
(KOMU/CZEMU) + w CZYM
bez ograniczeń + przeszkodzić +
(KOMU/CZEMU) + BEZOKOLICZNIK
Data ostatniej modyfikacji: 19.08.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN