Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ściemnię się |
ściemnimy się |
|||
2 os. |
ściemnisz się |
ściemnicie się |
|||
3 os. |
ściemni się |
ściemnią się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ściemniłem się +(e)m się ściemnił |
ściemniłam się +(e)m się ściemniła |
ściemniłom się +(e)m się ściemniło |
ściemniliśmy się +(e)śmy się ściemnili |
ściemniłyśmy się +(e)śmy się ściemniły |
2 os. |
ściemniłeś się +(e)ś się ściemnił |
ściemniłaś się +(e)ś się ściemniła |
ściemniłoś się +(e)ś się ściemniło |
ściemniliście się +(e)ście się ściemnili |
ściemniłyście się +(e)ście się ściemniły |
3 os. |
ściemnił się |
ściemniła się |
ściemniło się |
ściemnili się |
ściemniły się |
bezosobnik: ściemniono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ściemnijmy się |
|
2 os. |
ściemnij się |
ściemnijcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ściemniłbym się bym się ściemnił |
ściemniłabym się bym się ściemniła |
ściemniłobym się bym się ściemniło |
ściemnilibyśmy się byśmy się ściemnili |
ściemniłybyśmy się byśmy się ściemniły |
2 os. |
ściemniłbyś się byś się ściemnił |
ściemniłabyś się byś się ściemniła |
ściemniłobyś się byś się ściemniło |
ściemnilibyście się byście się ściemnili |
ściemniłybyście się byście się ściemniły |
3 os. |
ściemniłby się by się ściemnił |
ściemniłaby się by się ściemniła |
ściemniłoby się by się ściemniło |
ściemniliby się by się ściemnili |
ściemniłyby się by się ściemniły |
bezosobnik: ściemniono by się
bezokolicznik: ściemnić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ściemniwszy się
gerundium: ściemnienie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ściemnienie się |
ściemnienia się |
D. | ściemnienia się |
ściemnień się |
C. | ściemnieniu się |
ściemnieniom się |
B. | ściemnienie się |
ściemnienia się |
N. | ściemnieniem się |
ściemnieniami się |
Ms. | ściemnieniu się |
ściemnieniach się |
W. | ściemnienie się |
ściemnienia się |
odpowiednik aspektowy: ściemniać się
Pochodzenie
Zob. ciemny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia
Relacje znaczeniowe
antonimy: | rozjaśnić się |
Połączenia
- niebo ściemniło się
- ściemnić się do końca, zupełnie
- ściemnić się i zacząć padać
Cytaty
W pewnym momencie niebo ściemniło się w środku dnia, stało się czerwone. źródło: Internet: wteatrw.pl |
|
Później, kiedy ściemniło się i nie widziała już dobrze jego twarzy, rozgadał się. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988 |
|
Przeleżała tak wiele godzin, ściemniło się, ale nie zapalała światła. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008 |
|
Na rondzie kupiłem serniki. Na Francuskiej najwyszukańsze, pyszne sery. Bez tłoku. Na Chamowie już po ściemnieniu się zauważyłem, że tak jakby fala świąteczna przeleciała na drugą stronę. źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Chamowo, 2010 |
Składnia
Ø | + | ściemnić się | + |
![]() |