UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dookoła I

przysłówek

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII
W postaciach: dokoła , do koła

Odmiana

część mowy: przysłówek

Pochodzenie

Zob. około

1. obchodzić dookoła

Definicja

tak, że ktoś / coś porusza się w ten sposób, że może widzieć wszystkie strony obiektu, o którym mowa

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dokoła I, naokoło I, wkoło I, wokoło I, wokół I

Połączenia

obchodzić dookoła
jeździć, biegać, krążyć, kręcić się dookoła

Cytaty

	Nawet jeśli nie, to i tak łatwo stracić ciężarówkę przy szaleńczej jeździe, jaką uprawiają. Zepsute lub przewrócone, obstawione dookoła kamieniami tarasują potem szosę. źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002
	Nad salami II piętra znajdują się pomieszczenia spiżarniane, a dookoła na zewnątrz gmachu i od strony dziedzińca obiegają zamek korytarzyki obronne. źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996
	- Widzi pani, jakie fajne buty kupiłam? - Mirella okręcała się dookoła niczym modelka na wybiegu. źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996
	To piękno, które przedtem tak wymykało mi się z rąk, nagle przystanęło jak skamieniałe. [...] Mogłem je obracać na wszystkie strony, odkładać i znowu brać do ręki, obchodzić dookoła, a nawet próbować zębami jak złotą monetę. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

2. rozglądać się dookoła

Definicja

tak, że z danego miejsca można widzieć to, co znajduje się ze wszystkich jego stron

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dokoła I, naokoło I, wkoło I, wokoło I, wokół I

Połączenia

rozglądać się, patrzeć dookoła
rozciągać się dookoła

Cytaty

	Dookoła tłum wesoły, niebo błękitne, jak podczas naszego pierwszego spotkania. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979
	Markwart von Stolberg odchrząknął, podrapał się za uchem, powiódł wzrokiem dookoła. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Pasł krowy, wypalał cegłę, kopał rowy, ścinał drzewa, dookoła jak okiem sięgnąć łąki i lasy i prostokąt ziemi ogrodzony kolczastym drutem. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995
	Padał deszcz ze śniegiem, wszędzie dookoła woda szemrała w rynnach, ciemność przesycała zgniła woń odwilży i mokrej blachy. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

3. mówić dookoła

Definicja

tak, że nie porusza się istoty tego, o czym mowa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

naokoło I, okólnie

Połączenia

mówić, tłumaczyć dookoła

Cytaty

Zygmunt nie wiedział, do czego zmierza Rubin. Kręcił dookoła, kluczył, badał, jakby mu nie ufając. Ale po co? na co?

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2004

Wreszcie, wymieniwszy szkoły, ugrupowania, tendencje i teorie, jakie można było znaleźć w poezji tych lat, Giergielewicz szkicuje sylwetki kilkunastu najbardziej znanych poetów dwudziestolecia. [...] Giergielewicz obchodzi dookoła swój temat, jak się obchodzi rzeźbę, obserwując na niej grę światłocienia.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury 1948-1967, 2001

Frazeologizmy

dookoła Wojtek

Data ostatniej modyfikacji: 30.01.2019