Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Odmiana
część mowy: przysłówek
Pochodzenie
Zob. w , około .
1. obchodzić wokoło
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni
Połączenia
- biegać, chodzić wokoło
- rosnąć wokoło
Cytaty
|
Żołnierze i dozorcy obstąpili go wokoło. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951 |
|
|
Minął je jednak i obszedł budynek wokoło: znalazł to, czego szukał: wejście służbowe, oczywiście zamknięte, ale on nie rozstawał się ze swoim scyzorykiem, zawierającym komplet wytrychów. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967 |
|
|
Primo: będzie pierwszym jachtem, który opłynie północny Pacyfik wokoło. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985 |
2. rozglądać się wokoło
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni
Połączenia
- rozglądać się, wodzić wzrokiem, spojrzeć, patrzeć wokoło
- rozciągać się wokoło
- krążyć, biegać wokoło
Cytaty
|
Pusto było wokoło, jakby go koń przywiódł na sam koniec świata. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986 |
|
|
Wokoło pełno wieżowców, bloków, kamienic, a on w uniesionej dłoni trzymał klucze - nie wiedział, co z nimi zrobić. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003 |
|
|
Serce mu biło, rozglądał się wokoło zdumiony. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
|
|
Leżeli na śpiworach, a górą szumiał wiatr. Wokoło nie było żywego człowieka. źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996 |
|
|
[...] ludzie wyskakiwali drzwiami i oknami, niezwykłe, nawet jak na Japończyków, krzyki rozlegały się wokoło. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985 |
3. tłumaczyć wszystkim wokoło
Definicja
Noty o użyciu
Często przysłówkowi wokoło towarzyszą wyrażenia takie jak wszyscy , wszystko , wszędzie .
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- dziać się wokoło
- ludzie, świat wokoło
- wszyscy, wszystko, wszędzie wokoło
Cytaty
|
Nie lubię gadać, a szczególnie wtedy, gdy wszyscy wokoło są tacy rozgorączkowani. źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1961 |
|
|
Tłum wokół nas zbiera się coraz większy, szmer podziwu idzie wokoło, że aż z Europy przybył specjalista, aby poradzić się ich cudotwórcy. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970 |
|
|
Doprawdy, gdyby nie było tylu nieszczęść wokoło, czułaby się szczęśliwa. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986 |
|
|
Mijają świty, dnie, wieczory. Wokoło trzęsawiska banałów. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |