UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

panoptikum

panopticum

Chronologizacja

1908, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	panoptikum	panoptika
D.	panoptikum	panoptików
C.	panoptikum	panoptikom
B.	panoptikum	panoptika
N.	panoptikum	panoptikami
Ms.	panoptikum	panoptikach
W.	panoptikum	panoptika

Pochodzenie

ang. panopticon

niem. Panoptikum

gr. pãn 'wszystko' + gr. optikón 'dotyczące wzroku, widzenia'

Wyraz stworzony przez angielskiego filozofa i teoretyka prawa J. Benthama (1748-1832) jako nazwa projektowanego przez niego rodzaju więzienia, w którym każdy więzień byłby zawsze widoczny dla strażników

1. wystawa

Definicja

książk.

wystawa lub muzeum ze zbiorami osobliwości - rzeczami rzadko spotykanymi i zwracającymi uwagę

Warianty

panopticum

Wymowa

[panoptikum]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata organizacje/placówki opiekuńcze i kulturalne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

muzeum, wystawa

Cytaty

	To kolejowe panoptikum było efektem żmudnej korespondencji z przedsiębiorstwami przewozowymi, polskimi konsulatami i innymi zbieraczami. źródło: NKJP: Erich Stein: Historia portfela, Polityka, 2004-02-14
	Sama relaksuje się, malując porcelanowe cacka. Powstają w ten sposób zupełnie niezwykłe, oryginalne obrazy. Do domu, a właściwie rzec można prywatnej galerii pani Lesieckiej, wchodzi się jak do swoistego panoptikum. źródło: NKJP: Anna Malcer: Arystokratka ducha, Dziennik Bałtycki, 2000-04-29
	Wtedy „gmaszek” spełniał funkcję lądowej odmiany arki Noego, teraz w jego podziemiach mieści się polskie panopticum - zbiór narodowych pamiątek i eksponatów, przywodzących w swym nieładzie na myśl nie tylko zwycięstwa, ale i klęski oraz zaniedbania. źródło: NKJP: Tadeusz Błażejewski: Fragment o Wariacjach pocztowych, 2003-12-01
	[...] winien być uważany za dobroczyńcę - czy przeciwnie, za spadkobiercę szefów zeszłowiecznych panoptików, którzy obwozili ludzkie curiosa, pobierając za wstęp bilety jak do zoo? źródło: NKJP: Jacek Sieradzki: Szef Shella jako Szekspir, Polityka, 2000-06-10

2. gabinet figur

Definicja

książk.

gabinet figur woskowych

Warianty

panopticum

Wymowa

[panoptikum]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Cytaty

	Karierę robią obwożone po Europie i udostępniane za opłatą kolekcje woskowych figur anatomicznych. [...] Takie zapomniane, woskowe panoptikum odnalazło w 1981 roku „gdzieś w Europie Środkowej” dwoje cyrkowców z Finlandii. źródło: NKJP: Weronika Kostyrko: Muzeum umysłu, Gazeta Wyborcza, 1995-01-20
	Paragona pusty śmiech ogarniał, gdy spoglądał na te figury z panoptikum. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962
	Przypominamy figury woskowe z jakiegoś panoptikum. źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: W czarnym wąwozie, Gazeta Wyborcza, 1998-06-26
	W czasach przedmedialnych objazdowe panoptica z podobiznami ludzi znanych tylko ze słyszenia wywoływały zrozumiałą sensację. [...] Kiedyś figury woskowe pozwalały obcować z duchami zmarłych, dziś pozwalają otrzeć się o popularność - choćby i sezonową [...]. źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Ostatnia Wieczerza z Madonną, Polityka, 2001-05-12

3. zbiór obiektów

Definicja

książk. pejorat.

zbiór obiektów ocenianych przez mówiącego jako dziwaczne lub niepasujące do siebie

Warianty

panopticum

Wymowa

[panoptikum]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

	Polska w owym czasie przypominała niewątpliwie polityczne panoptikum. źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002
	Na szczęście z tym panoptikum złego smaku inicjatywa animatorów kultury z powiatu strzyżowskiego nie ma nic wspólnego. źródło: NKJP: Z modą, wbrew modzie, Dziennik Polski, 2002-03-13
	Nasza klasa, szkółka, jawią się w tych zapiskach niczym panoptikum narwańców, neurasteników. źródło: NKJP: Tadeusz Zimecki: Ja, Franek..., 2001
	Zastępcy, dyrektorzy i w ogóle urzędnicy stanowili ciekawe panopticum przypadkowej zbieraniny najrozmaitszych ludzi [...]. źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy, 1978

Składnia

panoptikum

(KOGO/CZEGO)

Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2016