UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cierpki

Chronologizacja

1428, SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. cierpki
cierpki
cierpki
cierpkie
cierpka
D. cierpkiego
cierpkiego
cierpkiego
cierpkiego
cierpkiej
C. cierpkiemu
cierpkiemu
cierpkiemu
cierpkiemu
cierpkiej
B. cierpkiego
cierpkiego
cierpki
cierpkie
cierpką
N. cierpkim
cierpkim
cierpkim
cierpkim
cierpką
Ms. cierpkim
cierpkim
cierpkim
cierpkim
cierpkiej
W. cierpki
cierpki
cierpki
cierpkie
cierpka
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. cierpcy
cierpcy
cierpkie
cierpkie
D. cierpkich
cierpkich
cierpkich
cierpkich
C. cierpkim
cierpkim
cierpkim
cierpkim
B. cierpkich
cierpkich
cierpkich
cierpkie
N. cierpkimi
cierpkimi
cierpkimi
cierpkimi
Ms. cierpkich
cierpkich
cierpkich
cierpkich
W. cierpcy
cierpcy
cierpkie
cierpkie

Pochodzenie

psł. *tŕ̥pъkъ 'powodujący drętwienie, cierpnięcie'

1. owoc

Definicja

taki, który sprawia, że jedząc go lub pijąc, odczuwamy coś nieprzyjemnego i dostrzegamy podobieństwo jego smaku do cytryny lub octu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kwaśny
hiperonimy:  winny

Połączenia

  • cierpki owoc; posmak, smak; cierpka jagoda; cierpkie wino
  • lekko cierpki
  • gorzki i cierpki, kwaśny i cierpki; mocny i cierpki

Cytaty

Tak więc wygląda dom. Prawdziwy jak herbata, którą pije, nieprawdopodobnie pachnąca i cierpka, mimo dwu łyżeczek cukru [...].

źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

Robusta jest tańsza, ma ostrzejszy, nieco cierpki smak, zawiera więcej kofeiny.

źródło: NKJP: METROfakty. Rodzaje i gatunki kawy, Metropol, nr 20/02, 2001

Chętnie wypiła wszystko do ostatniej kropelki, nie narzekając na cierpki smak napitku.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

2. zapach

Definicja

taki, który sprawia, że wąchając odczuwamy coś nieprzyjemnego i mamy wrażenia podobne jak przy spożywaniu cytryny albo octu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Połączenia

  • cierpka woń

Cytaty

Łąki są pełne kwiatów, soczystych traw i ziół o mocnym, cierpkim aromacie: miodunki, wyki, iwanczaja, złocienia, rumianków [...].

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Wilczy notes, 2007

Zawsze pachniało tu świeżym powietrzem i cierpką wonią jabłek.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Trio, 1996

Powietrze w pokoju było przesycone cierpką wonią męskiego ciała, która mieszała się z zapachem alkoholu i gruszek.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Z rozkoszą łowiłem nozdrzami cierpki zapach świeżej wiśniowej miazgi.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Powietrze przesycone żywiczno-smolnym zapachem było cierpkie, orzeźwiające jak wytrawne wino.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Serpente w raju, 2001

3.a człowiek

Definicja

książk. 
taki, który zachowuje się tak, jakby chciał sprawić komuś przykrość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • cierpki i oschły

Cytaty

Od pani doktor, starszej cierpkiej pani, usłyszałam między innymi [...]: „po co dziecku smoczek”, a odkładnie „kawałek gumy w buzi” [...]. Pani doktor była oschła i robiła mi tylko krytyczne uwagi.

źródło: NKJP: Internet

Jest w nas skłonność do uciekania przed więzią. Bywamy surowi i cierpcy, skoncentrowani na sobie.

źródło: Internet: pierzchalski.ecclesia.org.pl

3.b uwaga

Definicja

książk. 
świadczący o tym, że ktoś chce komuś sprawić przykrość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • cierpki komentarz, cierpka uwaga, cierpkie spojrzenie

Cytaty

Sporo cierpkich uwag zbierają zewsząd organizatorzy turnieju, którzy nie potrafią zapanować nad bałaganem panującym w prasowych centrach.

źródło: NKJP: Rafał Nahorny: Futbol bez granic (przyzwoitości), Polityka, 2000-06-24

Stary człowiek ze szronem we włosach i siwymi wąsami zmierzył Tomasza cierpkim spojrzeniem.
- Czego chcesz? - Zapytał [...].

źródło: NKJP: Internet

4. grymas

Definicja

książk. 
świadczący o doświadczaniu przez daną osobę przykrości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kwaśny

Połączenia

  • cierpki grymas, wyraz twarzy

Cytaty

O pieniądzach z Federacji slalomista mówił z cierpkim grymasem na twarzy, co świadczyłoby dość wymownie o wysokości gaży [...].

źródło: NKJP: Jacek Nachyła: Slalom do kasy, Polityka, 2000-02-26

Powieści Szewczyka, pisane w konwencji realistycznej, wsparte własnymi przeżyciami i cierpkim doświadczeniem bliskich, budzą zaufanie.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj