Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sikam |
sikamy |
|||
2 os. |
sikasz |
sikacie |
|||
3 os. |
sika |
sikają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sikałem +(e)m sikał |
sikałam +(e)m sikała |
sikałom +(e)m sikało |
sikaliśmy +(e)śmy sikali |
sikałyśmy +(e)śmy sikały |
2 os. |
sikałeś +(e)ś sikał |
sikałaś +(e)ś sikała |
sikałoś +(e)ś sikało |
sikaliście +(e)ście sikali |
sikałyście +(e)ście sikały |
3 os. |
sikał |
sikała |
sikało |
sikali |
sikały |
bezosobnik: sikano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sikał będę sikać |
będę sikała będę sikać |
będę sikało będę sikać |
będziemy sikali będziemy sikać |
będziemy sikały będziemy sikać |
2 os. |
będziesz sikał będziesz sikać |
będziesz sikała będziesz sikać |
będziesz sikało będziesz sikać |
będziecie sikali będziecie sikać |
będziecie sikały będziecie sikać |
3 os. |
będzie sikał będzie sikać |
będzie sikała będzie sikać |
będzie sikało będzie sikać |
będą sikali będą sikać |
będą sikały będą sikać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sikajmy |
|
2 os. |
sikaj |
sikajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sikałbym bym sikał |
sikałabym bym sikała |
sikałobym bym sikało |
sikalibyśmy byśmy sikali |
sikałybyśmy byśmy sikały |
2 os. |
sikałbyś byś sikał |
sikałabyś byś sikała |
sikałobyś byś sikało |
sikalibyście byście sikali |
sikałybyście byście sikały |
3 os. |
sikałby by sikał |
sikałaby by sikała |
sikałoby by sikało |
sikaliby by sikali |
sikałyby by sikały |
bezosobnik: sikano by
bezokolicznik: sikać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sikając
gerundium: sikanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sikanie |
sikania |
D. | sikania |
sikań |
C. | sikaniu |
sikaniom |
B. | sikanie |
sikania |
N. | sikaniem |
sikaniami |
Ms. | sikaniu |
sikaniach |
W. | sikanie |
sikania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sikający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sikający |
sikający |
sikający |
sikające |
sikająca |
D. | sikającego |
sikającego |
sikającego |
sikającego |
sikającej |
C. | sikającemu |
sikającemu |
sikającemu |
sikającemu |
sikającej |
B. | sikającego |
sikającego |
sikający |
sikające |
sikającą |
N. | sikającym |
sikającym |
sikającym |
sikającym |
sikającą |
Ms. | sikającym |
sikającym |
sikającym |
sikającym |
sikającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sikający |
sikający |
sikające |
sikające |
D. | sikających |
sikających |
sikających |
sikających |
C. | sikającym |
sikającym |
sikającym |
sikającym |
B. | sikających |
sikających |
sikających |
sikające |
N. | sikającymi |
sikającymi |
sikającymi |
sikającymi |
Ms. | sikających |
sikających |
sikających |
sikających |
odpowiednik aspektowy: siknąć
Pochodzenie
psł. *sikati 'sikać, tryskać cienkim strumieniem'
1. do sedesu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Relacje znaczeniowe
synonimy: | ktoś robi siusiu, lać, siusiać, szczać |
Połączenia
- dzieciak; pijak; pies sikał; bezdomni; koty sikają
- sikać do sedesu, do pisuaru; do nocnika; do kubła; do łóżka; do piaskownicy
- sikać po nodze; po nogawkach; po ścianach; po bramach
- sikać w majtki, w gacie; w pieluszki; w portki; w pościel
- sikać w toalecie; w łazience; w piwnicach; w krzakach
- sikać na dworze
- sikać na drzewo; na buty
- sikać pod siebie
- sikać na stojąco
- sikać ze strachu, ze śmiechu, z radości
- sikać często
- chcieć; zacząć sikać
- sikać, pić; sikać, pluć; sikać, robić kupę; rzygać i sikać
Cytaty
Szedł do babci, a po drodze zachciało mu się sikać. źródło: NKJP: (RM): Pobicie licealisty, Dziennik Bałtycki, 2004-06-22 |
|
[...] Wchodzi do kabiny, rozpina spodnie i sika z ulgą [...]. źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
|
[...] W kiblu też miałem problemy – albo sikałem bez przerwy gęstym, żółtym płynem, albo nie sikałem w ogóle, bo byłem odwodniony [...]. źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008 |
|
[...] Na klatce schodowej psy sikają, za aprobatą ich właścicieli. źródło: NKJP: Mariusz Szczygieł: Był dom, Gazeta Wyborcza, 1992-12-12 |
|
Sikając do pisuaru, doszedł do wniosku, że właśnie tutaj powinien rozmawiać z ludźmi. Przytulne, niekrępujące otoczenie. Siku, siku, gadu, gadu. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006 |
Składnia
+ | sikać | + |
do CZEGO
|
|
+ | sikać | + |
po CZYM
|
|
+ | sikać | + |
w CO
|
|
+ | sikać | + |
GDZIE
|
2. woda
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Relacje znaczeniowe
synonimy: | tryskać |
Połączenia
- woda; krew; mleko sika
- sikać wodą; krwią
- sikać z fontanny
Cytaty
Kiedy kran zaczął wreszcie sikać mocniejszym strumieniem, przesunąłem gałkę z powrotem [...]. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998 |
|
Z dorodnych piersi mleko sika do ust potomka [...]. źródło: NKJP: Ewa Kuryluk: Art mon amour, Gazeta Wyborcza, 1998-10-02 |
|
Z gołej łydki Doroty krew bardziej sikała, niż spływała, a sama dziewczyna przyglądała się ranie, blednąc błyskawicznie. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003 |
|
Miał jeszcze na tyle energii, by rozebrać się i wejść pod prysznic, sikający letnią wodą, zalatującą rdzą. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007 |
Składnia
+ | sikać | + |
(z CZEGO) +
(CZYM)
|
3. strażak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Połączenia
- sikać wodą; farbą
Cytaty
[...] Pożar nie groził lasowi. Strażacy z nieba sikali non stop. Pompowali strasznie. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002 |
|
Strzelam, krzyczał młody, sikając dookoła wodą z plastikowego pistoletu. źródło: NKJP: Małgorzata Strękowska-Zaremba: Detektyw Kefirek i pierwszy trup, 2011 |
|
Dorwali go za sikanie farbą po ścianach. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
+ | sikać | + |
CZYM +
(z CZEGO) +
(GDZIE)
|