Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sьkati > *sьcati, *sьčǫ 'wydzielać z siebie ciecz' > 'oddawać mocz'
Por. sikać
1. w toalecie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Cytaty
Gospodarz wychodził o 7, wracał o 22 i jedyne, czego wymagał, to żeby nie szczać do zlewu w kuchni. źródło: NKJP: Marcin Meller: O Przemku co filmy kręci, Polityka, 2002-12-14 |
|
GŁOS Z CENTRALI źródło: NKJP: Juliusz Machulski: Kiler, 1997 |
|
Nie chcą, by młodzież uczyła się pluć po podłodze i szczać po ścianach. źródło: NKJP: Internet |
|
Podczas nocnych wycieczek Lucia znikał gdzieś w krzakach na kilka chwil, ściągał welurowe gacie i szczał w kucki. źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka opowiadania wyuzdane, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
szczam rzadziej szczę |
szczamy rzadziej szczymy |
|||
2 os. |
szczasz rzadziej szczysz |
szczacie rzadziej szczycie |
|||
3 os. |
szcza rzadziej szczy |
szczają rzadziej szczą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
szczałem +(e)m szczał |
szczałam +(e)m szczała |
szczałom +(e)m szczało |
szczaliśmy +(e)śmy szczali |
szczałyśmy +(e)śmy szczały |
2 os. |
szczałeś +(e)ś szczał |
szczałaś +(e)ś szczała |
szczałoś +(e)ś szczało |
szczaliście +(e)ście szczali |
szczałyście +(e)ście szczały |
3 os. |
szczał |
szczała |
szczało |
szczali |
szczały |
bezosobnik: szczano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę szczał będę szczać |
będę szczała będę szczać |
będę szczało będę szczać |
będziemy szczali będziemy szczać |
będziemy szczały będziemy szczać |
2 os. |
będziesz szczał będziesz szczać |
będziesz szczała będziesz szczać |
będziesz szczało będziesz szczać |
będziecie szczali będziecie szczać |
będziecie szczały będziecie szczać |
3 os. |
będzie szczał będzie szczać |
będzie szczała będzie szczać |
będzie szczało będzie szczać |
będą szczali będą szczać |
będą szczały będą szczać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
szczajmy rzadziej szczyjmy |
|
2 os. |
szczaj rzadziej szczyj |
szczajcie rzadziej szczyjcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
szczałbym bym szczał |
szczałabym bym szczała |
szczałobym bym szczało |
szczalibyśmy byśmy szczali |
szczałybyśmy byśmy szczały |
2 os. |
szczałbyś byś szczał |
szczałabyś byś szczała |
szczałobyś byś szczało |
szczalibyście byście szczali |
szczałybyście byście szczały |
3 os. |
szczałby by szczał |
szczałaby by szczała |
szczałoby by szczało |
szczaliby by szczali |
szczałyby by szczały |
bezosobnik: szczano by
bezokolicznik: szczać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
szczając
rzadziej szcząc
gerundium: szczanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | szczanie |
szczania |
D. | szczania |
szczań |
C. | szczaniu |
szczaniom |
B. | szczanie |
szczania |
N. | szczaniem |
szczaniami |
Ms. | szczaniu |
szczaniach |
W. | szczanie |
szczania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: szczający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | szczający rzadziej szczący |
szczający rzadziej szczący |
szczający rzadziej szczący |
szczające rzadziej szczące |
szczająca rzadziej szcząca |
D. | szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczającej rzadziej szczącej |
C. | szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającej rzadziej szczącej |
B. | szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczający rzadziej szczący |
szczające rzadziej szczące |
szczającą rzadziej szczącą |
N. | szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającą rzadziej szczącą |
Ms. | szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającej rzadziej szczącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | szczający rzadziej szczący |
szczający rzadziej szczący |
szczające rzadziej szczące |
szczające rzadziej szczące |
D. | szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
C. | szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
B. | szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczające rzadziej szczące |
N. | szczającymi rzadziej szczącymi |
szczającymi rzadziej szczącymi |
szczającymi rzadziej szczącymi |
szczającymi rzadziej szczącymi |
Ms. | szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
Składnia
+ | szczać | + |
(GDZIE)
|
2. na coś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | bagatelizować, bimbać, gwizdać, ktoś nic sobie nie robi z czegoś/kogoś, lać, lekceważyć, śmiać się |
Cytaty
Szczam na ich pieniądze, dla mnie mogą złotem sypać z rękawa. źródło: NKJP: Internet |
|
Szczysz na własną ojczyznę i masz w dupie wszystko, co dotyczy wartości, za które tak krwawo walczyli twoi przodkowie. źródło: NKJP: Internet |
|
Szcza na swoich czytelników i wyznawców. Mnie to nie podnieca. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
szczam rzadziej szczę |
szczamy rzadziej szczymy |
|||
2 os. |
szczasz rzadziej szczysz |
szczacie rzadziej szczycie |
|||
3 os. |
szcza rzadziej szczy |
szczają rzadziej szczą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
szczałem +(e)m szczał |
szczałam +(e)m szczała |
szczałom +(e)m szczało |
szczaliśmy +(e)śmy szczali |
szczałyśmy +(e)śmy szczały |
2 os. |
szczałeś +(e)ś szczał |
szczałaś +(e)ś szczała |
szczałoś +(e)ś szczało |
szczaliście +(e)ście szczali |
szczałyście +(e)ście szczały |
3 os. |
szczał |
szczała |
szczało |
szczali |
szczały |
bezosobnik: szczano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę szczał będę szczać |
będę szczała będę szczać |
będę szczało będę szczać |
będziemy szczali będziemy szczać |
będziemy szczały będziemy szczać |
2 os. |
będziesz szczał będziesz szczać |
będziesz szczała będziesz szczać |
będziesz szczało będziesz szczać |
będziecie szczali będziecie szczać |
będziecie szczały będziecie szczać |
3 os. |
będzie szczał będzie szczać |
będzie szczała będzie szczać |
będzie szczało będzie szczać |
będą szczali będą szczać |
będą szczały będą szczać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
szczajmy rzadziej szczyjmy |
|
2 os. |
szczaj rzadziej szczyj |
szczajcie rzadziej szczyjcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
szczałbym bym szczał |
szczałabym bym szczała |
szczałobym bym szczało |
szczalibyśmy byśmy szczali |
szczałybyśmy byśmy szczały |
2 os. |
szczałbyś byś szczał |
szczałabyś byś szczała |
szczałobyś byś szczało |
szczalibyście byście szczali |
szczałybyście byście szczały |
3 os. |
szczałby by szczał |
szczałaby by szczała |
szczałoby by szczało |
szczaliby by szczali |
szczałyby by szczały |
bezosobnik: szczano by
bezokolicznik: szczać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
szczając
rzadziej szcząc
gerundium: szczanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | szczanie |
szczania |
D. | szczania |
szczań |
C. | szczaniu |
szczaniom |
B. | szczanie |
szczania |
N. | szczaniem |
szczaniami |
Ms. | szczaniu |
szczaniach |
W. | szczanie |
szczania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: szczający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | szczający rzadziej szczący |
szczający rzadziej szczący |
szczający rzadziej szczący |
szczające rzadziej szczące |
szczająca rzadziej szcząca |
D. | szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczającej rzadziej szczącej |
C. | szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającemu rzadziej szczącemu |
szczającej rzadziej szczącej |
B. | szczającego rzadziej szczącego |
szczającego rzadziej szczącego |
szczający rzadziej szczący |
szczające rzadziej szczące |
szczającą rzadziej szczącą |
N. | szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającą rzadziej szczącą |
Ms. | szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającej rzadziej szczącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | szczający rzadziej szczący |
szczający rzadziej szczący |
szczające rzadziej szczące |
szczające rzadziej szczące |
D. | szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
C. | szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
szczającym rzadziej szczącym |
B. | szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczające rzadziej szczące |
N. | szczającymi rzadziej szczącymi |
szczającymi rzadziej szczącymi |
szczającymi rzadziej szczącymi |
szczającymi rzadziej szczącymi |
Ms. | szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
szczających rzadziej szczących |
odpowiednik aspektowy: naszczać
Składnia
+ | szczać | + |
na KOGO/CO
|