Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Pochodzenie
Zob. kryć
1. kosztowności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | schować, skryć, zbunkrować |
Połączenia
- ukryć dokumenty, kosztowności, skarb, złoto; dziecko, powstańców, uciekinierów, uchodźców, Żydów
- ukryć pod kocem, pod koszulą, pod marynarką, pod podłogą, pod połą
- ukryć przed ludźmi, przed Niemcami, przed prześladowcami, przed sąsiadami
- ukryć w dłoni, w kącie, w kieszeni, w lesie, w piwnicy
- ukryć za pazuchą, za plecami
Cytaty
|
W czasach papieża Grzegorza VII wykradziono z Watykanu, przewieziono tutaj i ukryto na wyspie szczerozłote figury dwunastu apostołów naturalnej wielkości. źródło: KWSJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997 |
|
|
- Musimy ukryć te papiery - wyciągnęła spod pachy rulon maszynopisów. źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956 |
|
|
Siedział na brzegu kanapy, ukrywszy twarz w dłoniach. źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
|
Piękna dziewczyna kazała ukryć mnie wśród swojej służby. źródło: KWSJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951 |
|
|
Babka chciała go [...] ukryć przed Niemcami, ale Jaszka, który miał jedenaście lat, nie chciał rozstać się z rodzicami. źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ukryję |
ukryjemy |
|||
| 2 os. |
ukryjesz |
ukryjecie |
|||
| 3 os. |
ukryje |
ukryją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ukryłem +(e)m ukrył |
ukryłam +(e)m ukryła |
ukryłom +(e)m ukryło |
ukryliśmy +(e)śmy ukryli |
ukryłyśmy +(e)śmy ukryły |
| 2 os. |
ukryłeś +(e)ś ukrył |
ukryłaś +(e)ś ukryła |
ukryłoś +(e)ś ukryło |
ukryliście +(e)ście ukryli |
ukryłyście +(e)ście ukryły |
| 3 os. |
ukrył |
ukryła |
ukryło |
ukryli |
ukryły |
bezosobnik: ukryto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ukryjmy |
|
| 2 os. |
ukryj |
ukryjcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ukryłbym bym ukrył |
ukryłabym bym ukryła |
ukryłobym bym ukryło |
ukrylibyśmy byśmy ukryli |
ukryłybyśmy byśmy ukryły |
| 2 os. |
ukryłbyś byś ukrył |
ukryłabyś byś ukryła |
ukryłobyś byś ukryło |
ukrylibyście byście ukryli |
ukryłybyście byście ukryły |
| 3 os. |
ukryłby by ukrył |
ukryłaby by ukryła |
ukryłoby by ukryło |
ukryliby by ukryli |
ukryłyby by ukryły |
bezosobnik: ukryto by
bezokolicznik: ukryć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ukrywszy
gerundium: ukrycie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ukrycie |
ukrycia |
| D. | ukrycia |
ukryć |
| C. | ukryciu |
ukryciom |
| B. | ukrycie |
ukrycia |
| N. | ukryciem |
ukryciami |
| Ms. | ukryciu |
ukryciach |
| W. | ukrycie |
ukrycia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ukryty
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ukryty |
ukryty |
ukryty |
ukryte |
ukryta |
| D. | ukrytego |
ukrytego |
ukrytego |
ukrytego |
ukrytej |
| C. | ukrytemu |
ukrytemu |
ukrytemu |
ukrytemu |
ukrytej |
| B. | ukrytego |
ukrytego |
ukryty |
ukryte |
ukrytą |
| N. | ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytą |
| Ms. | ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ukryci |
ukryci |
ukryte |
ukryte |
| D. | ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
| C. | ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
| B. | ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
ukryte |
| N. | ukrytymi |
ukrytymi |
ukrytymi |
ukrytymi |
| Ms. | ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
Składnia
| Rzżywotny | + | ukryć | + |
KOGO/CO +
(przed KIM) +
(GDZIE)
|
2. myśli
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zakamuflować |
Połączenia
- ukryć jakiś fakt, myśli, niepokój, poglądy, prawdę, uczucia, wzruszenie, zaskoczenie, zdenerwowanie, zmieszanie
- ukryć przed córką, przed mężem, przed opinią publiczną
- próbować, (nie) umieć, usiłować ukryć
Cytaty
|
Mama nie mogła ukryć pewnej dumy, kiedy to opowiadała. źródło: KWSJP: Henryk Grynberg: Żydowska wojna, 1965 |
|
|
Wyglądasz jak byś jechał na Halloween - odpowiedziałem próbując ukryć [...] zaskoczenie. źródło: KWSJP: Wiesław Koluch: Z pamiętnika polskiego najemnika, 2000 |
|
|
Kaźmierz przykrył swoją dłonią wiązkę kruchych kosteczek, w które zamieniła się ręka Leonii. Odwrócił głowę, by ukryć przed matką łzy. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967 |
|
|
- [...] Tobie zwierzyła się, a mnie nawet nie uprzedziła, że zamierza uciec z domu. Dlaczego? źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972 |
|
|
Konrad poczuł złość. Smarkacz udawał takiego skruszonego, a jednak go okłamał. Ukrył przed nim, że sprawa jest już właściwie przesądzona. źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ukryję |
ukryjemy |
|||
| 2 os. |
ukryjesz |
ukryjecie |
|||
| 3 os. |
ukryje |
ukryją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ukryłem +(e)m ukrył |
ukryłam +(e)m ukryła |
ukryłom +(e)m ukryło |
ukryliśmy +(e)śmy ukryli |
ukryłyśmy +(e)śmy ukryły |
| 2 os. |
ukryłeś +(e)ś ukrył |
ukryłaś +(e)ś ukryła |
ukryłoś +(e)ś ukryło |
ukryliście +(e)ście ukryli |
ukryłyście +(e)ście ukryły |
| 3 os. |
ukrył |
ukryła |
ukryło |
ukryli |
ukryły |
bezosobnik: ukryto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ukryjmy |
|
| 2 os. |
ukryj |
ukryjcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ukryłbym bym ukrył |
ukryłabym bym ukryła |
ukryłobym bym ukryło |
ukrylibyśmy byśmy ukryli |
ukryłybyśmy byśmy ukryły |
| 2 os. |
ukryłbyś byś ukrył |
ukryłabyś byś ukryła |
ukryłobyś byś ukryło |
ukrylibyście byście ukryli |
ukryłybyście byście ukryły |
| 3 os. |
ukryłby by ukrył |
ukryłaby by ukryła |
ukryłoby by ukryło |
ukryliby by ukryli |
ukryłyby by ukryły |
bezosobnik: ukryto by
bezokolicznik: ukryć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ukrywszy
gerundium: ukrycie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ukrycie |
ukrycia |
| D. | ukrycia |
ukryć |
| C. | ukryciu |
ukryciom |
| B. | ukrycie |
ukrycia |
| N. | ukryciem |
ukryciami |
| Ms. | ukryciu |
ukryciach |
| W. | ukrycie |
ukrycia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ukryty
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ukryty |
ukryty |
ukryty |
ukryte |
ukryta |
| D. | ukrytego |
ukrytego |
ukrytego |
ukrytego |
ukrytej |
| C. | ukrytemu |
ukrytemu |
ukrytemu |
ukrytemu |
ukrytej |
| B. | ukrytego |
ukrytego |
ukryty |
ukryte |
ukrytą |
| N. | ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytą |
| Ms. | ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ukryci |
ukryci |
ukryte |
ukryte |
| D. | ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
| C. | ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
ukrytym |
| B. | ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
ukryte |
| N. | ukrytymi |
ukrytymi |
ukrytymi |
ukrytymi |
| Ms. | ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
ukrytych |
Składnia
| Rzosobowy | + | ukryć | + |
CO +
(przed KIM)
|
| Rzosobwy | + | ukryć | + |
że ZDANIE +
(przed KIM)
|