UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

panteista

Chronologizacja

1861, SJPWil
1841, Dziennik Narodowy. T. 1, 1841, nr 15 (ebuw.uw.edu.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panteista
panteiści
ndepr
panteisty
depr
D. panteisty
panteistów
C. panteiście
panteistom
B. panteistę
panteistów
N. panteistą
panteistami
Ms. panteiście
panteistach
W. panteisto
panteiści
ndepr
panteisty
depr

Pochodzenie

internac.

ang. pantheist

fr. panthéiste

niem. Pantheist

gr. pãn 'wszystko' + gr. theós 'bóg, bóstwo'

Definicja

filoz. 
osoba, która jest zwolennikiem panteizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia

Cytaty

Akceptował życie i siebie, w dobrym i złym, w szczęściu, chorobie, starości, śmierci. Śmierć przyjmował jako naturalne połączenie z wszechbytem. Radosny panteista żył i przemijał w oczarowaniu, w zachwycie.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: Prentice Mulford - prekursor kultury alternatywnej, Gazeta Wyborcza, 1993-05-19

Z trzech możliwości: pozostajemy na wieczność w naszych dziełach (Horacy), w sakralnej transcendencji (chrześcijaństwo) lub w naturze (materializm), bohater Herberta wybrał ostatnią, tym bardziej, że przecież dla panteisty natura jest Bogiem czy Bóg naturą.

źródło: NKJP: Zbigniew Lisowski: Poznawanie poezji: interpretacje, 2008

Nauki ścisłe można łączyć z buddyzmem lub z katolicyzmem, z komunizmem lub faszyzmem. Sinnott jest teistą, Einstein był panteistą, Schroedinger jest buddystą itp.

źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997

Szatan osobowy, to tak jak Bóg u katolików. Nie widać go, ale jest i to jest nawet osobą (próbowali to obalić deiści i panteiści).

źródło: NKJP: Internet

Jako twórcy postindustrialnej i zarazem nowoczesnej cywilizacji nie jesteśmy panteistami, ubóstwiającymi każdy skrawek zieleni [...].

źródło: NKJP: Marek Niechwiej: Eko-filozofia w koncepcji prof. Henryka Skolimowskiego, Zielone Brygady, 2003-08-01

Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj