Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
winię się |
winimy się |
|||
| 2 os. |
winisz się |
winicie się |
|||
| 3 os. |
wini się |
winią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
winiłem się +(e)m się winił |
winiłam się +(e)m się winiła |
winiłom się +(e)m się winiło |
winiliśmy się +(e)śmy się winili |
winiłyśmy się +(e)śmy się winiły |
| 2 os. |
winiłeś się +(e)ś się winił |
winiłaś się +(e)ś się winiła |
winiłoś się +(e)ś się winiło |
winiliście się +(e)ście się winili |
winiłyście się +(e)ście się winiły |
| 3 os. |
winił się |
winiła się |
winiło się |
winili się |
winiły się |
bezosobnik: winiono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się winił będę się winić |
będę się winiła będę się winić |
będę się winiło będę się winić |
będziemy się winili będziemy się winić |
będziemy się winiły będziemy się winić |
| 2 os. |
będziesz się winił będziesz się winić |
będziesz się winiła będziesz się winić |
będziesz się winiło będziesz się winić |
będziecie się winili będziecie się winić |
będziecie się winiły będziecie się winić |
| 3 os. |
będzie się winił będzie się winić |
będzie się winiła będzie się winić |
będzie się winiło będzie się winić |
będą się winili będą się winić |
będą się winiły będą się winić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wińmy się |
|
| 2 os. |
wiń się |
wińcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
winiłbym się bym się winił |
winiłabym się bym się winiła |
winiłobym się bym się winiło |
winilibyśmy się byśmy się winili |
winiłybyśmy się byśmy się winiły |
| 2 os. |
winiłbyś się byś się winił |
winiłabyś się byś się winiła |
winiłobyś się byś się winiło |
winilibyście się byście się winili |
winiłybyście się byście się winiły |
| 3 os. |
winiłby się by się winił |
winiłaby się by się winiła |
winiłoby się by się winiło |
winiliby się by się winili |
winiłyby się by się winiły |
bezosobnik: winiono by się
bezokolicznik: winić się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
winiąc się
gerundium: winienie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | winienie się |
winienia się |
| D. | winienia się |
winień się |
| C. | winieniu się |
winieniom się |
| B. | winienie się |
winienia się |
| N. | winieniem się |
winieniami się |
| Ms. | winieniu się |
winieniach się |
| W. | winienie się |
winienia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: winiący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | winiący się |
winiący się |
winiący się |
winiące się |
winiąca się |
| D. | winiącego się |
winiącego się |
winiącego się |
winiącego się |
winiącej się |
| C. | winiącemu się |
winiącemu się |
winiącemu się |
winiącemu się |
winiącej się |
| B. | winiącego się |
winiącego się |
winiący się |
winiące się |
winiącą się |
| N. | winiącym się |
winiącym się |
winiącym się |
winiącym się |
winiącą się |
| Ms. | winiącym się |
winiącym się |
winiącym się |
winiącym się |
winiącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | winiący się |
winiący się |
winiące się |
winiące się |
| D. | winiących się |
winiących się |
winiących się |
winiących się |
| C. | winiącym się |
winiącym się |
winiącym się |
winiącym się |
| B. | winiących się |
winiących się |
winiących się |
winiące się |
| N. | winiącymi się |
winiącymi się |
winiącymi się |
winiącymi się |
| Ms. | winiących się |
winiących się |
winiących się |
winiących się |
odpowiednik aspektowy: obwinić się
Pochodzenie
Por. winić; zob. wina
1. siebie samego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | obwiniać się |
Połączenia
- winić się za śmierć, za wypadek
Cytaty
|
[...] winiłem się nie za krzywdy, jakie zrobiłem, ale za to, że jestem alkoholikiem. źródło: NKJP: Anna Dodziuk, Włodzimierz Kamecki: Wyjść z matni: proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994 |
|
|
Każdy z nas winił się za tę śmierć. źródło: NKJP: Małgorzata Wach: Każdy ma swoje Kilimandżaro, 2008 |
|
|
Nie winię się o przewrażliwienie: przypadki nudności, a nawet omdleń wystąpiły również wśród amerykańskich widzów premierowych. źródło: NKJP: Nie dać się i być dzielnym, Dziennik Polski, 2008-10-17 |
|
|
[...] winisz się, że masz problemy, eskalujesz je i równocześnie z tego powodu ci przykro. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Winienie się za gniew prowadzi tylko i wyłącznie do frustracji. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | winić się | + |
za CO | o CO
|
|
|
+ | winić się | + |
że ZDANIE
|
2. siebie nawzajem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | obwiniać się |
Cytaty
|
Czy wyobrażasz sobie, że gdybyśmy nawet teraz [...] rzucili wszystko i próbowali odejść gdzieś razem, byłoby na świecie takie miejsce, gdzie moglibyśmy się schronić? [...] Spadlibyśmy na samo dno i w końcu znienawidzili i przeklinali siebie, winili się nawzajem. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999 |
|
|
Prawica krytykuje lewicę i odwrotnie, wszyscy winili się nawzajem za ówczesną, „trudną” sytuację kraju. źródło: Internet: cafe.wirtualnemedia.pl |
|
|
Moje kiepskie wyniki w nauce tłumaczono lenistwem, a za niepożądane zachowania rodzice winili się nawzajem. źródło: Internet: thewolfpalace.blogspot.com |
Składnia
| Rzpl | + | winić się | + |
(za CO)
|