UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nażreć się

Chronologizacja

1632, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. żreć

1. kiełbasy

Definicja

pot.  pejorat. 
najeść się, zjadając dużą ilość pożywienia, często łapczywie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  napchać się, nawciskać się, opchać się
hiperonimy:  najeść się

Połączenia

  • nażreć się grochu
  • nażreć się do syta
  • nażreć się jak świnia

Cytaty

Rzucić by to wszystko i wynieść się na wieś, pomyślał, wlokąc się do kuchni. Spać z oknem otwartym na pola, nażreć się kartofli z kefirem, pierdnąć i narąbać drew, a wieczorkiem - łaźnia, setka i do łóżka.

źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001

Pewnie znowu podkradł matce klucz do kredensu i nażarł się cukru.

źródło: NKJP: Dagmara Półtorak: Tak trudno być mną!, 2010

Wtedy uciekli z Saszką Jednooczkiem z łagru, dotarli do wody. Tam nażarli się ryb.

źródło: NKJP: Jáchym Topol: Droga do Bugulmy, 2006

[...] Przy obiedzie powiedział mi: „masz, nażryj się ostatni raz, bo jutro będziesz ziemię gryzł”.

źródło: NKJP: (X): Żegnaj Marysiu, Dziennik Polski, 2006-09-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażrę się
nażremy się
2 os. nażresz się
nażrecie się
3 os. nażre się
nażrą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłem się
+(e)m się nażarł
nażarłam się
+(e)m się nażarła
nażarłom się
+(e)m się nażarło
nażarliśmy się
+(e)śmy się nażarli
nażarłyśmy się
+(e)śmy się nażarły
2 os. nażarłeś się
+(e)ś się nażarł
nażarłaś się
+(e)ś się nażarła
nażarłoś się
+(e)ś się nażarło
nażarliście się
+(e)ście się nażarli
nażarłyście się
+(e)ście się nażarły
3 os. nażarł się
nażarła się
nażarło się
nażarli się
nażarły się

bezosobnik: nażarto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażryjmy się
2 os. nażryj się
nażryjcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłbym się
bym się nażarł
nażarłabym się
bym się nażarła
nażarłobym się
bym się nażarło
nażarlibyśmy się
byśmy się nażarli
nażarłybyśmy się
byśmy się nażarły
2 os. nażarłbyś się
byś się nażarł
nażarłabyś się
byś się nażarła
nażarłobyś się
byś się nażarło
nażarlibyście się
byście się nażarli
nażarłybyście się
byście się nażarły
3 os. nażarłby się
by się nażarł
nażarłaby się
by się nażarła
nażarłoby się
by się nażarło
nażarliby się
by się nażarli
nażarłyby się
by się nażarły

bezosobnik: nażarto by się

bezokolicznik: nażreć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nażarłszy się

gerundium: nażarcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nażarcie się
nażarcia się
D. nażarcia się
nażarć się
C. nażarciu się
nażarciom się
B. nażarcie się
nażarcia się
N. nażarciem się
nażarciami się
Ms. nażarciu się
nażarciach się
W. nażarcie się
nażarcia się

odpowiednik aspektowy: nażerać się

Składnia

bez ograniczeń + nażreć się +
(CZEGO)

2. o zwierzętach

Definicja

pot. 
o zwierzętach: najeść się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  najeść się

Cytaty

Zdechła z powodu nażarcia się mokrej koniczyny.

źródło: NKJP: Internet

Kot nażarł się dorszem i postanowił trawić na jego kolanach.

źródło: NKJP: Internet

Głodny lew to zły lew. Jego rodzina w takiej sytuacji robi mu miejsce, czekając w pobliżu, aż władca nażre się do syta.

źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Król, Dziennik Bałtycki, 2000-03-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażrę się
nażremy się
2 os. nażresz się
nażrecie się
3 os. nażre się
nażrą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłem się
+(e)m się nażarł
nażarłam się
+(e)m się nażarła
nażarłom się
+(e)m się nażarło
nażarliśmy się
+(e)śmy się nażarli
nażarłyśmy się
+(e)śmy się nażarły
2 os. nażarłeś się
+(e)ś się nażarł
nażarłaś się
+(e)ś się nażarła
nażarłoś się
+(e)ś się nażarło
nażarliście się
+(e)ście się nażarli
nażarłyście się
+(e)ście się nażarły
3 os. nażarł się
nażarła się
nażarło się
nażarli się
nażarły się

bezosobnik: nażarto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażryjmy się
2 os. nażryj się
nażryjcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłbym się
bym się nażarł
nażarłabym się
bym się nażarła
nażarłobym się
bym się nażarło
nażarlibyśmy się
byśmy się nażarli
nażarłybyśmy się
byśmy się nażarły
2 os. nażarłbyś się
byś się nażarł
nażarłabyś się
byś się nażarła
nażarłobyś się
byś się nażarło
nażarlibyście się
byście się nażarli
nażarłybyście się
byście się nażarły
3 os. nażarłby się
by się nażarł
nażarłaby się
by się nażarła
nażarłoby się
by się nażarło
nażarliby się
by się nażarli
nażarłyby się
by się nażarły

bezosobnik: nażarto by się

bezokolicznik: nażreć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nażarłszy się

gerundium: nażarcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nażarcie się
nażarcia się
D. nażarcia się
nażarć się
C. nażarciu się
nażarciom się
B. nażarcie się
nażarcia się
N. nażarciem się
nażarciami się
Ms. nażarciu się
nażarciach się
W. nażarcie się
nażarcia się

odpowiednik aspektowy: nażerać się

Składnia

bez ograniczeń + nażreć się +
(CZEGO)
bez ograniczeń + nażreć się +
(CZYM)

3. pieniędzy

Definicja

pot.  pejorat. 
zaspokoić jakąś swoją potrzebę lub jakieś pragnienie kosztem innych ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Próbuje nażreć się cudzego sukcesu.

źródło: NKJP: Internet

Co się nażarł władzy, prestiżu i pieniędzy, to jego.

źródło: NKJP: Internet

[...] Nażarły się na robotniczo-chłopskiej biedzie jak tłuste świnie.

źródło: NKJP: (A.S.): Jak rozwalić Polskę, czyli powtórka z historii, Głos Pasłęka, 2004

[...] Porządzili trochę, nażarli się przy żłobach i poszli.

źródło: NKJP: (BAR): Po staremu, Dziennik Polski, 2005-10-01

Wciąż tylko wołaliby o więcej kasy. Chodzi im o to, żeby nażreć się i zdominować innych.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażrę się
nażremy się
2 os. nażresz się
nażrecie się
3 os. nażre się
nażrą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłem się
+(e)m się nażarł
nażarłam się
+(e)m się nażarła
nażarłom się
+(e)m się nażarło
nażarliśmy się
+(e)śmy się nażarli
nażarłyśmy się
+(e)śmy się nażarły
2 os. nażarłeś się
+(e)ś się nażarł
nażarłaś się
+(e)ś się nażarła
nażarłoś się
+(e)ś się nażarło
nażarliście się
+(e)ście się nażarli
nażarłyście się
+(e)ście się nażarły
3 os. nażarł się
nażarła się
nażarło się
nażarli się
nażarły się

bezosobnik: nażarto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażryjmy się
2 os. nażryj się
nażryjcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłbym się
bym się nażarł
nażarłabym się
bym się nażarła
nażarłobym się
bym się nażarło
nażarlibyśmy się
byśmy się nażarli
nażarłybyśmy się
byśmy się nażarły
2 os. nażarłbyś się
byś się nażarł
nażarłabyś się
byś się nażarła
nażarłobyś się
byś się nażarło
nażarlibyście się
byście się nażarli
nażarłybyście się
byście się nażarły
3 os. nażarłby się
by się nażarł
nażarłaby się
by się nażarła
nażarłoby się
by się nażarło
nażarliby się
by się nażarli
nażarłyby się
by się nażarły

bezosobnik: nażarto by się

bezokolicznik: nażreć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nażarłszy się

gerundium: nażarcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nażarcie się
nażarcia się
D. nażarcia się
nażarć się
C. nażarciu się
nażarciom się
B. nażarcie się
nażarcia się
N. nażarciem się
nażarciami się
Ms. nażarciu się
nażarciach się
W. nażarcie się
nażarcia się

Składnia

bez ograniczeń + nażreć się +
(CZEGO) + (na CZYM)

4. wstydu

Definicja

pot. 
doznać wielu silnych i negatywnych emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  najeść się

Cytaty

Po co teraz pisze, skoro nie potrafi? Żeby się wstydu nażreć?

źródło: Internet: naszraciborz.pl

Nażarł się niemało wstydu.

źródło: Internet: wikilivres.ca

Każda znana mi osoba, która zmieniła płeć, nażarła się strachu i stresu.

źródło: Internet: malvina-pe.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażrę się
nażremy się
2 os. nażresz się
nażrecie się
3 os. nażre się
nażrą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłem się
+(e)m się nażarł
nażarłam się
+(e)m się nażarła
nażarłom się
+(e)m się nażarło
nażarliśmy się
+(e)śmy się nażarli
nażarłyśmy się
+(e)śmy się nażarły
2 os. nażarłeś się
+(e)ś się nażarł
nażarłaś się
+(e)ś się nażarła
nażarłoś się
+(e)ś się nażarło
nażarliście się
+(e)ście się nażarli
nażarłyście się
+(e)ście się nażarły
3 os. nażarł się
nażarła się
nażarło się
nażarli się
nażarły się

bezosobnik: nażarto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nażryjmy się
2 os. nażryj się
nażryjcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nażarłbym się
bym się nażarł
nażarłabym się
bym się nażarła
nażarłobym się
bym się nażarło
nażarlibyśmy się
byśmy się nażarli
nażarłybyśmy się
byśmy się nażarły
2 os. nażarłbyś się
byś się nażarł
nażarłabyś się
byś się nażarła
nażarłobyś się
byś się nażarło
nażarlibyście się
byście się nażarli
nażarłybyście się
byście się nażarły
3 os. nażarłby się
by się nażarł
nażarłaby się
by się nażarła
nażarłoby się
by się nażarło
nażarliby się
by się nażarli
nażarłyby się
by się nażarły

bezosobnik: nażarto by się

bezokolicznik: nażreć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nażarłszy się

gerundium: nażarcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nażarcie się
nażarcia się
D. nażarcia się
nażarć się
C. nażarciu się
nażarciom się
B. nażarcie się
nażarcia się
N. nażarciem się
nażarciami się
Ms. nażarciu się
nażarciach się
W. nażarcie się
nażarcia się

Składnia

bez ograniczeń + nażreć się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 25.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj