UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opędzić

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opędzę	opędzimy
2 os.	opędzisz	opędzicie
3 os.	opędzi	opędzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opędziłem +(e)m opędził	opędziłam +(e)m opędziła	opędziłom +(e)m opędziło	opędziliśmy +(e)śmy opędzili	opędziłyśmy +(e)śmy opędziły
2 os.	opędziłeś +(e)ś opędził	opędziłaś +(e)ś opędziła	opędziłoś +(e)ś opędziło	opędziliście +(e)ście opędzili	opędziłyście +(e)ście opędziły
3 os.	opędził	opędziła	opędziło	opędzili	opędziły

bezosobnik: opędzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opędźmy
2 os.	opędź	opędźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opędziłbym bym opędził	opędziłabym bym opędziła	opędziłobym bym opędziło	opędzilibyśmy byśmy opędzili	opędziłybyśmy byśmy opędziły
2 os.	opędziłbyś byś opędził	opędziłabyś byś opędziła	opędziłobyś byś opędziło	opędzilibyście byście opędzili	opędziłybyście byście opędziły
3 os.	opędziłby by opędził	opędziłaby by opędziła	opędziłoby by opędziło	opędziliby by opędzili	opędziłyby by opędziły

bezosobnik: opędzono by

bezokolicznik: opędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opędziwszy

gerundium: opędzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opędzenie	opędzenia
D.	opędzenia	opędzeń
C.	opędzeniu	opędzeniom
B.	opędzenie	opędzenia
N.	opędzeniem	opędzeniami
Ms.	opędzeniu	opędzeniach
W.	opędzenie	opędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opędzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	opędzony	opędzony	opędzony	opędzone	opędzona
D.	opędzonego	opędzonego	opędzonego	opędzonego	opędzonej
C.	opędzonemu	opędzonemu	opędzonemu	opędzonemu	opędzonej
B.	opędzonego	opędzonego	opędzony	opędzone	opędzoną
N.	opędzonym	opędzonym	opędzonym	opędzonym	opędzoną
Ms.	opędzonym	opędzonym	opędzonym	opędzonym	opędzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	opędzeni	opędzeni	opędzone	opędzone
D.	opędzonych	opędzonych	opędzonych	opędzonych
C.	opędzonym	opędzonym	opędzonym	opędzonym
B.	opędzonych	opędzonych	opędzonych	opędzone
N.	opędzonymi	opędzonymi	opędzonymi	opędzonymi
Ms.	opędzonych	opędzonych	opędzonych	opędzonych

odpowiednik aspektowy: opędzać

Pochodzenie

Zob. pędzić

1. troski

Definicja

pot.

odgonić od kogoś lub czegoś coś, co zagraża lub przeszkadza

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odgonić
	hiperonimy:	pozbyć się

Połączenia

opędzić obrzydzenie; troski; smród

Cytaty

	Muchy zbudziły się. Opędził twarz strzępem czerwonego sukna. źródło: Internet: fantazja-sensacja-przygoda.pl
	Nie mogę opędzić od siebie tej myśli. źródło: Internet: cozienneinspiracje.blogspot.com
	[...] Nie mogłem jednak opędzić pewnego obrzydzenia. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000
	[...] Mieli w pogotowiu kadzidło i trunki na opędzenie smrodu i pokrzepienie serca [...]. źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Pacjent w hiszpańskich butach, Detektyw, nr 2, 1999

Składnia

opędzić

KOGO/CO + (od KOGO/CZEGO) + (CZYM)

2. głód

Definicja

pot.

zaspokoić jakieś potrzeby w takim stopniu, w jakim jest to możliwe

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zaspokoić

Połączenia

opędzić łaknienie; koszty, wydatki; utrzymanie czegoś; biedę; potrzeby; życie

Cytaty

	[...] Święta wielkanocne opędzono własnymi produktami, co można tłumaczyć zarówno dobrym zaopatrzeniem zamkowych spiżarni, jak i brakiem pieniędzy na ekstrawaganckie wydatki. źródło: NKJP: Helena Kręt: Śladami Świętej Jadwigi: Jadwiga i Jagiełło w Nowym Mieście Korczynie, 2008
	Przygotowywał sobie także jedzenie, zrobił kilkudniowe zapasy, choć zauważył, że ciało zaczyna stawiać coraz mniejsze wymagania, gaśnie rozkosz smaku, a łaknienie można opędzić byle czym. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000
	Wzięli siedemset złotych, opędzili najpilniejsze wydatki, a potem stanęli wobec wyboru - spłacać pożyczkę, czy jeść i kupować lekarstwa. źródło: NKJP: Barbara Matoga: Komornik za drzwiami, Gazeta Krakowska, 2004-02-21
	To jest mimo wszystko tańsze rozwiązanie niż pożyczka gotówkowa, którą chcielibyśmy wziąć na opędzenie narosłych kłopotów finansowych. źródło: NKJP: Beata Sypuła: Można płacić mniej, Dziennik Zachodni, 2007-07-26
	Część ludzi, opędziwszy najniezbędniejsze potrzeby i licząc na dalsze prosperity, wzięła się za urządzanie mieszkań. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Życie w prestiżu, Polityka, nr 25, 1980

Składnia

opędzić

CO + (CZYM)

3. odbębnić

Definicja

pot.

zrobić coś, co jest obowiązkowe do wykonania, szybko i czasem niezbyt porządnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

opędzić obowiązki, zajęcia

Cytaty

Po opędzeniu najpilniejszych zajęć gospodarskich [...], wczesnym popołudniem trafiłem znów do muzeum.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Gdy przyszedł z dwoma synami, to opędził pańszczyźniany obowiązek w jeden dzień.

źródło: Internet: solidarnosckatowice.pl

Tym razem wszystko, łącznie z podróżą, opędziliśmy w dwa tygodnie.

źródło: NKJP: Wiesław Królikowski: Tadeusz Nalepa: Breakout absolutnie, 2008

Składnia

opędzić

4. kogoś

Definicja

pot.

zmusić do przebiegnięcia jakiejś drogi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Tylko starszy Piechna obiecuje, że będzie gonił brata. Może odegra się za to, że tamten opędził go przed laty na tych pętlach koło Przyrowy?

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: W Ciechanowie bieganie stało się modne, Gazeta Wyborcza, 1997-10-02

Składnia

opędzić

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 04.07.2018