UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

upominać się

Chronologizacja

1564, Mącz

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	upominam się	upominamy się
2 os.	upominasz się	upominacie się
3 os.	upomina się	upominają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	upominałem się +(e)m się upominał	upominałam się +(e)m się upominała	upominałom się +(e)m się upominało	upominaliśmy się +(e)śmy się upominali	upominałyśmy się +(e)śmy się upominały
2 os.	upominałeś się +(e)ś się upominał	upominałaś się +(e)ś się upominała	upominałoś się +(e)ś się upominało	upominaliście się +(e)ście się upominali	upominałyście się +(e)ście się upominały
3 os.	upominał się	upominała się	upominało się	upominali się	upominały się

bezosobnik: upominano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się upominał będę się upominać	będę się upominała będę się upominać	będę się upominało będę się upominać	będziemy się upominali będziemy się upominać	będziemy się upominały będziemy się upominać
2 os.	będziesz się upominał będziesz się upominać	będziesz się upominała będziesz się upominać	będziesz się upominało będziesz się upominać	będziecie się upominali będziecie się upominać	będziecie się upominały będziecie się upominać
3 os.	będzie się upominał będzie się upominać	będzie się upominała będzie się upominać	będzie się upominało będzie się upominać	będą się upominali będą się upominać	będą się upominały będą się upominać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		upominajmy się
2 os.	upominaj się	upominajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	upominałbym się bym się upominał	upominałabym się bym się upominała	upominałobym się bym się upominało	upominalibyśmy się byśmy się upominali	upominałybyśmy się byśmy się upominały
2 os.	upominałbyś się byś się upominał	upominałabyś się byś się upominała	upominałobyś się byś się upominało	upominalibyście się byście się upominali	upominałybyście się byście się upominały
3 os.	upominałby się by się upominał	upominałaby się by się upominała	upominałoby się by się upominało	upominaliby się by się upominali	upominałyby się by się upominały

bezosobnik: upominano by się

bezokolicznik: upominać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: upominając się

gerundium: upominanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	upominanie się	upominania się
D.	upominania się	upominań się
C.	upominaniu się	upominaniom się
B.	upominanie się	upominania się
N.	upominaniem się	upominaniami się
Ms.	upominaniu się	upominaniach się
W.	upominanie się	upominania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: upominający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	upominający się	upominający się	upominający się	upominające się	upominająca się
D.	upominającego się	upominającego się	upominającego się	upominającego się	upominającej się
C.	upominającemu się	upominającemu się	upominającemu się	upominającemu się	upominającej się
B.	upominającego się	upominającego się	upominający się	upominające się	upominającą się
N.	upominającym się	upominającym się	upominającym się	upominającym się	upominającą się
Ms.	upominającym się	upominającym się	upominającym się	upominającym się	upominającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	upominający się	upominający się	upominające się	upominające się
D.	upominających się	upominających się	upominających się	upominających się
C.	upominającym się	upominającym się	upominającym się	upominającym się
B.	upominających się	upominających się	upominających się	upominające się
N.	upominającymi się	upominającymi się	upominającymi się	upominającymi się
Ms.	upominających się	upominających się	upominających się	upominających się

odpowiednik aspektowy: upomnieć się

Pochodzenie

Z przedrostkiem u- od czasownika -pominać, będącego w etymologicznej więzi z pomnieć (zob.)

1. prosić o coś

Definicja

prosić kogoś o coś, co się komuś należy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

upominać się o jedzenie, o picie, o obiad; o (swoje,...) pieniądze, o kasę, o (wyższe,...) pensje, o podwyżkę, o (zaległe,...) wypłaty; o datek; o ulgi, o odszkodowania, o alimenty; o mieszkanie; o ziemię; o (swoją,...) należność; własność; o zwrot; o spłatę czegoś; o jakieś interesy; przywileje; prawa; o (lepsze,...) życie; o (swoją,...) przyszłość; prywatność; o pomoc; o jakieś rozwiązanie; o niepodległość; o wolność; o miłość, o szacunek, o sprawiedliwość, o prawdę, o pamięć; o czyjąś godność; o siostrę, o (swoje,...) dzieci, o więźniów, o Polaków
publicznie; głośno; stale, (cały,...) czas; od roku, od dawna; nadal; zdecydowanie; nachalnie, natarczywiej; bezskutecznie upominać się
zacząć/zaczynać; próbować; musieć; trzeba upominać się
upominać się lub walczyć

Cytaty

	Kiedy sytuacja się nie zmieniła i w kolejnym miesiącu znów musiałem kilkakrotnie upominać się o zapłatę za nadgodziny i pracę w nocy, nie wytrzymałem i złożyłem wymówienie. źródło: NKJP: Anna Kondraciuk: Nocna zmiana w piekarni, Głos Siemiatycz, 2009-02-28
	Byli tacy, którzy swoje nieszczęście przyjęli z pokorą. Nie upominali się o pomoc. Jednak wielu posuwało się nawet do rękoczynów, byleby tylko coś dostać. źródło: NKJP: Joanna Rybczyńska: Rok po wielkiej wodzie, Sztafeta, nr 31, 2002
	Transport kolejowy pomiędzy Warszawą a rejonami podwarszawskimi jest sprawą, o podjęcie której upominam się cały czas. źródło: NKJP: Jarosław Bargieł: Nie odseparowałem się od świata, Wieści Podwarszawskie, 2003-03-23
	Katarzyna znowu upomina się, żeby ustalić zasady bycia w grupie, przynajmniej te podstawowe. źródło: NKJP: Krzysztof Jedliński: Trening interpersonalny, 1997
	[...] Klienci upominają się, żeby pakować im wszystko w małe, foliowe woreczki, a potem wszystko do większej reklamówki. źródło: NKJP: U. Michalska: Reklamówki zniszczą nas, Tygodnik Ciechanowski, 2007-04-08
	- Poproś, niech powie temat, no - upomina się Kolumb. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie - rocznik 20, 1957

Składnia

+	upominać się	+	o KOGO/CO
+	upominać się	+	żeby ZDANIE
+	upominać się	+	MOWA WPROST

2. o organizmie

Definicja

potrzebować czegoś, co jest niezbędne do normalnego funkcjonowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

żołądek upominał się
upominać się o jedzenie

Cytaty

W chłodne, jesienne dni nasz organizm upomina się o potrawy smażone albo pieczone.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni, czyli powrót do dawnego, naturalnego sposobu odżywiania, 1993

Blisko trzydzieści godzin po ostatnim posiłku, żołądek z coraz większą gwałtownością upominał się o jedzenie.

źródło: NKJP: Leon Guz: Targowa 64: dziennik 27 I 1943 - 11 IX 1944, 2001

Składnia

upominać się

o CO

3. wstawiać się za kimś

Definicja

skłaniać kogoś za pomocą słów do działania, ułatwiającego komuś wyjście z trudnej sytuacji lub zrobienie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wstawiać się
	hiperonimy:	ujmować się

Połączenia

Bóg upomina się za kimś

Cytaty

	Za kratą konfesjonału siedzi spowiednik i on staje wobec Boga, upomina się za nami. Musi prosić Pana Boga w naszym imieniu. źródło: NKJP: Czesław Mirosław Szczepaniak: Bohaterowie Biblii, cz. VIII, Wychowawca, nr 177, 2007
	Dziś odkrywam, że Ojciec Pio [...] w ten sposób upominał się o mnie. źródło: NKJP: Jolanta Kaczmarczyk, Tomasz Duszyc: Chrześcijański sektor trzeci, Głos Ojca Pio, 2006
	Gazeta walczyła z biurokracją miasta, ale także upominała się o chorego misia w zoo [...]. źródło: NKJP: Irena Grudzińska: Kto teraz zmusi „New York Timesa” do biegu, Gazeta Wyborcza, 1995-07-24
	[...] Upominaliśmy się również o dzieci rodziców, którzy zostali aresztowani. Pytaliśmy, czy w jakikolwiek sposób możemy im pomóc. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 71. posiedzenia Senatu RP, część 4
	W ostatniej chwili zjawił się komendant, który wstrzymał egzekucję. Prawdopodobnie upominali się o nas Amerykanie. źródło: NKJP: Remigiusz Kopacki: Obozowe przyrzeczenie, Dziennik Malborski, 1999-05-21

Składnia

	+	upominać się	+	za KIM
	+	upominać się	+	o KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2016