UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mastodont

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mastodont	mastodonty
D.	mastodonta	mastodontów
C.	mastodontowi	mastodontom
B.	mastodonta	mastodonty
N.	mastodontem	mastodontami
Ms.	mastodoncie	mastodontach
W.	mastodoncie	mastodonty

Pochodzenie

internac.

ang. mastodon

fr. mastodonte

niem. Mastodon

z n.-łac. mastodon, mastodontis

gr. mastós 'pierś' + gr. odoús, odóntos 'ząb, kieł'

1. prehistoryczny

Definicja

zool.

prehistoryczne zwierzę podobne do słonia, ale mające bardziej podłużną czaszkę i inny kształt zębów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt inne zwierzęta lądowe

Cytaty

	Przesuwaniu się frontu kolonizacji plemion łowieckich odpowiadało znikanie coraz to nowych gatunków wielkich ssaków północnoamerykańskich: mamuta i mastodonta, konia i wielkiego leniwca naziemnego, tygrysa szablastozębnego i opancerzonego glyptodonta. źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996
	Chodzące po nim mastodonty, pierwotne konie hippariony, ptaki i owady pozostawiły w pyle swoje tropy. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992
	Piękne kwarce z inkluzjami, skamieniałe trylobity sprzed ok. 470 mln lat, a nawet zęby rekina lub mastodonta można było podziwiać w weekend na XXIII Międzynarodowej Wystawie i Giełdzie Minerałów, Skamieniałości i Wyrobów Jubilerskich „Natura 2006”. źródło: NKJP: Sprzed milionów lat, Dziennik Polski, 2006-03-20
	Wymarły mamuty, mastodonty, tygrysy szablozębne, ogromne naziemne leniwce i plejstoceńskie konie. źródło: NKJP: Adam Zubek: A jednak potop, Polityka, nr 2659, 2008-06-21

2. polityki

Definicja

osoba dłużej niż jej rówieśnicy czynna zawodowo

Noty o użyciu

Zwykle używane z dezaprobatą.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dinozaur

Cytaty

Na ugrupowanie byłego monarchy będą głosować przede wszystkim ludzie zmęczeni trudnościami okresu transformacji w Bułgarii, rozczarowani estabilishmentem politycznym, szukający nowej alternatywy, wiedzący czego można oczekiwać po obu mastodontach tutejszej sceny politycznej - rządzącej prawicowej Unii Sił Demokratycznych i dawnych komunistach.

źródło: NKJP: Tęsknota za odmianą, Dziennik Polski, 2001-06-16

Muszą oni ograniczać wątłą jeszcze, raczkującą samorządność, by usatysfakcjonować mastodontów socjalizmu i robić wrażenie energicznych menedżerów.

źródło: NKJP: Mutacja centralizacji, Dziennik Polski, 2002-04-26

Wniosek z encyklopedycznych kwerend jest dość banalny: ci, których miałam za mastodonty, też byli młodzi, a nawet wtedy, gdy się zestarzeli, to nie byli wiele starsi ode mnie.

źródło: NKJP: Krystyna Bochenek: Co jest młode, a co stare?, Dziennik Zachodni, 2007-03-23

Składnia

mastodont

(CZEGO)

3. epoki

Definicja

pejorat.

osoba reprezentująca dawny styl myślenia i działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dinozaur

Cytaty

Świat jednak, zasłuchany w misternie komponowane utwory mastodontów poprzedniej epoki, nie zwracał uwagi na punk.

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronnika czasów popkultury, 2000

My dla nich jesteśmy już stworami z innej epoki, mastodontami, reliktami archeologicznymi. Pochłaniają ich inne problemy, inna rzeczywistość i mają już po dziurki od nosa rodzicielskich tyrad, jak to dawniej bywało.

źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995

Składnia

mastodont

(CZEGO)

4. przestarzały

Definicja

pejorat.

coś, co ma przestarzałą konstrukcję lub organizację

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

	Opinia publiczna, media, wreszcie część administracji wręcz wdeptały amerykańskie instytucje wywiadowcze w glebę. Określono je mianem zbiurokratyzowanych, odhumanizowanych, niekompetentnych mastodontów, przytłoczonych lawiną informacji, jakie same generują [...]. źródło: NKJP: Andrzej Wojtas: Łowcy na łączach, Dziennik Polski, 2005-03-04
	Idziemy trochę zygzakiem - tu obniża się trochę oprocentowanie, tam podtrzymuje przy życiu upadające mastodonty państwowe, ówdzie umarza nieco długów, przymyka lekko granice, wprowadza koncesje na to czy na tamto. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Nasze tango gospodarcze, Gazeta Wyborcza, 1993-08-27
	A tak, państwowe, socjalistyczne mastodonty hamują dynamizm gospodarczy. źródło: NKJP: Opinie dnia, Gazeta Poznańska, 2002-08-09
	Polski teatr pokazał na Kontakcie nie mniej zróżnicowane oblicze: od obrzędowego Wierszalina z Białegostoku, przez Teatr Rozmaitości (Szwedzka 2/4), jedną z niewielu warszawskich scen o wyraźnym repertuarze, aż po Stary Teatr, należący do europejskich mastodontów teatralnych. źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Międzynarodowy Festiwal Teatralny, Gazeta Wyborcza, 1995-05-30

Składnia

mastodont

JAKI

5. wielki

Definicja

coś o bardzo dużym rozmiarze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kolos, olbrzym

Cytaty

	Co gorsza - zarówno dla większości tych, którzy musieliby odejść z kopalń, hut i innych mastodontów przemysłu ciężkiego, jak i tych, którzy pozostaliby w swoich poważnie „odchudzonych” przedsiębiorstwach - oznaczałoby to relatywną utratę osiągniętej pozycji w hierarchii zarobków. źródło: NKJP: Przyjaciele ludu - wrogowie rozumu, Gazeta Wyborcza, 1994-08-11
	Chociaż niebo nie było wówczas, tak jak dzisiaj, pełne samolotów, chociaż nie przylatywały zza oceanu samolotowe mastodonty z setkami pasażerów na pokładzie, praca była ciężka, wyczerpująca (dwadzieścia cztery godziny dyżurów!), ale także fascynująca. źródło: NKJP: Pod niebem i na ziemi, Dziennik Polski, 2006-05-27
	Straszą ruiny nieczynnych już przemysłowych mastodontów, zbudowanych przez chińskich sojuszników 30 lat temu. źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Reportaż, Gazeta Wyborcza, 1994-09-02
	Poza tym, o ile kilkanaście concordów nie stanowi większego zagrożenia dla środowiska, to już 500-1000 powietrznych mastodontów latających na wysokości 18 tys. km może zaszkodzić warstwie ozonowej. źródło: NKJP: Paweł Rożyński: Concorde i jego dzieci, Gazeta Wyborcza, 1995-05-12
	Nowy bankowy mastodont przyćmi wielkością Deutsche Bank, który przez lata cieszył się sławą największego w Europie. źródło: NKJP: Tomasz Surdel: Fuzja banku UBS z SBC, Gazeta Wyborcza, 1997-12-09

Składnia

	+	mastodont	+	(CZEGO)
	+	mastodont	+	(JAKI)

Data ostatniej modyfikacji: 05.02.2017