UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

elegia

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
W postaci elegija

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. elegia
elegie
D. elegii
elegii
neut
elegij
char
C. elegii
elegiom
B. elegię
elegie
N. elegią
elegiami
Ms. elegii
elegiach
W. elegio
elegie

Pochodzenie

gr. elegeía 'pieśń żałobna, utwór pisany dystychem (elegijnym)'

1. żałobna

Definicja

lit. 
utwór wierszowany wyrażający smutny nastrój, rezygnację, żałobę po czyjejś śmierci lub opisujący uczucia we wzniosły sposób

Noty o użyciu

Używane w tytułach utworów poetyckich, np. Elegia o... [chłopcu polskim], Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wiersz

Połączenia

  • elegia żałobna
  • elegia na odejście, na stratę, na śmierć kogoś...
  • elegia o chłopcu, o republice, o śmierci...
  • pisać elegię

Cytaty

Drugim patriotycznym dziełem Solomosa jest [...] „ Na śmierć Lorda Byrona ”. Ta liryczna elegia, w której grecki poeta opiewa zalety umysłu i serca wybitnego romantyka, składa się ze 166 strof czterowierszowych.

źródło: NKJP: Wanda Amarantidou: Dwie dwusetne rocznice w literaturze nowogreckiej, 2000

Polskie kawiarnie pojawiły się już w XVIII wieku, aczkolwiek pochwałę kawy odnajdziemy w słynnej elegii Jana Andrzeja Morsztyna, napisanej około 1670 roku [...].

źródło: NKJP: Michał Rożek: Pochwała kawiarni, Dziennik Polski, 2008-10-04

[...] u dawnych Izraelitów poezja poprzedziła prozę [...]. Znano pieśni towarzyszące pracy i pieśni biesiadne oraz miłosne. Znano także pieśni weselne i hymny sławiące przywódców i wodzów, jak również elegie żałobne i lamentacje.

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: Szkice z krytyki biblijnej, 1981

Dziewczyny potrzebują kwiatów i wierszy, ale nie chryzantem i elegii. Z kwiatów polecam fiołki, a wiersze powinny być z odrobiną melancholii, szczyptą humoru i nie za długie, bo nic tak nie toruje drogi do serca dziewczęcia, jak wprawienie jej w dobry nastrój.

źródło: NKJP: Internet

Kiedy Imperia zmarła w wieku 26 lat, pół setki poetów opłakiwało ją w klasycznych elegiach.

źródło: NKJP: Marek Karpiński: Najstarszy zawód świata: Historia prostytucji, 2010

2. antyczna

Definicja

lit. 
popularny w poezji antycznej utwór wierszowany złożony z dwuwersowych strof o różnorodnej tematyce i nastroju

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Połączenia

  • elegie miłosne

Cytaty

[...] elegie wzywały do boju, poruszały tematy biesiadne i erotyczne.

źródło: NKJP: Internet

Wyginą [...] utwory liryczne, elegie miłosne i poezja refleksyjna. Zaczną się krzątać obrotni dostawcy tekstów użytkowych, poszukujący zamówień i pytający o zapłatę

źródło: NKJP: Jacek Bocheński: Tyberiusz Cezar, 2009

Tibullus [...] napisał cykl elegii miłosnych odtwarzających historię czy [...] chronologię uczucia.

źródło: NKJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1973

Tyrteusz zachęcał Spartan w swych elegiach do męstwa w imię obowiązku obywatelskiego [...], trudno jednak na podstawie poezji budować wizję całego państwa.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Spartanin na surowo, Polityka, 2007-04-07

3. muzyczna

Definicja

muz. 
samodzielny lub będący częścią większej kompozycji utwór muzyczny o melancholijnym charakterze

Noty o użyciu

Używane w tytułach kompozycji muzycznych, np. Elegia c-moll na wiolonczelę i orkiestrę.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  utwór

Cytaty

Nostalgicznym partiom filmu towarzyszy liryczna elegia Arvo Pärta „Spiegel im Spiegel” [...].

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: To piekielne kino, 2006

W Państwowej Szkole Muzycznej odbył się koncert [...] w wykonaniu uczniów Społecznego Ogniska Muzycznego. [...] Kasia Cieślak pięknie wykonała elegię Sergiusza Rachmaninowa.

źródło: NKJP: (Wiol): Koncert na fortepian i gitarę, Dziennik Bałtycki, 1998-12-21

Wściekłe elektroniczne beaty przechodzą w uduchowione elegie, które są jednocześnie mroczne, ckliwe i porywające. Płyta jest na wskroś eksperymentalna [...].

źródło: NKJP: (PK): Spokojnie, to tylko Placebo, Dziennik Polski, 2005-01-26

Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj